Hành động để bảo vệ nguồn nước ngầm

Trám lấp giếng không sử dụng

Theo các chuyên gia, tại TPHCM, việc sử dụng nước ngầm một cách không bền vững, khai thác trái phép đang dẫn đến tình trạng nguồn nước ngày càng cạn kiệt và ô nhiễm môi trường. Do đó, từ nhiều năm nay, việc giảm khai thác nước ngầm và cấp nước sạch an toàn cho người dân là nhiệm vụ kép mà Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO) đang theo đuổi. Đại diện SAWACO cho biết, lộ trình giảm khai thác nước ngầm đã được lên kế hoạch, lấy việc giảm khai thác tới mức thấp nhất làm kim chỉ nam hành động.

Cụ thể, SAWACO tuân thủ lộ trình giảm khai thác nước ngầm của TPHCM theo Quyết định 1242 năm 2018 của UBND TPHCM về việc ban hành Kế hoạch giảm khai thác nước dưới đất (nước ngầm) và trám lấp giếng khai thác nước dưới đất trên địa bàn TPHCM đến năm 2025. Ông Trần Kim Thạch, Giám đốc quản lý chất lượng nước SAWACO, cho biết, thực hiện quyết định trên, TPHCM đã giảm việc sử dụng, khai thác nước ngầm từ 100.000m3 /ngày đến nay còn 36.000m3 /ngày và thời gian tới sẽ giảm xuống còn 30.000m3 /ngày.

Theo SAWACO, tính đến thời điểm này, SAWACO còn duy trì vận hành 4 trạm cấp nước (Hưng Long 1, Hưng Long 2, Tân Quý Tây 2, Tân Nhựt 3) và 2 nhà máy nước ngầm (Nhà máy nước ngầm Tân Phú, Nhà máy nước Bình Hưng) với công suất khai thác hơn 36.000m3 /ngày. Riêng 2 trạm cấp nước An Phú Tây 4 (công suất theo giấy phép khai thác là 1.600m3 /ngày) và Tân Kiên 4 (công suất theo giấy phép khai thác là 1.200m3 /ngày) đã chuyển sang vận hành khai thác không thường xuyên lần lượt từ ngày 28-8-2023 và 17-7-2023. Dự kiến các trạm sẽ vận hành khai thác thường xuyên trở lại trong quý 3-2025 để đảm bảo nhu cầu sử dụng nước cho người dân khu vực cuối nguồn khu vực huyện Bình Chánh (trước đây), nhằm đảm bảo đáp ứng đúng yêu cầu 100% người dân thành phố được sử dụng nước sạch.

SAWACO cũng đã trám lấp giếng không khai thác và đang lập dự án trám lấp nhiều giếng khác. Tại Xí nghiệp Cấp nước sinh hoạt nông thôn thành phố đã hoàn thành trám lấp giếng tại 79 trạm với 166 giếng và đang trình rà soát, tổng hợp các giếng hư, không sử dụng để tiếp tục trám lấp.

Tránh lãng phí nước sạch

Theo đại diện SAWACO, để giúp người dân thay đổi nhận thức và khuyến khích sử dụng nước sạch thay cho nước ngầm, SAWACO đảm bảo nguồn nước liên tục, chất lượng và an toàn để cung cấp đến người dân. SAWACO cũng phối hợp tốt với các sở ban ngành, địa phương tuyên truyền, vận động người dân hạn chế khai thác nước ngầm, trám lấp giếng, thực hiện chương trình giảm giá nước để khuyến khích các hộ dân đã được gắn đồng hồ nước nhưng chưa sử dụng nước. Đối với các khu công nghiệp, khu chế xuất có giá bán sỉ nước sạch hợp lý.

SAWACO và các công ty cấp nước thành viên luôn nỗ lực cấp nước chất lượng, an toàn cho người dân toàn thành phố, bảo đảm mỗi người dân sống và làm việc tại TPHCM đều được thụ hưởng đầy đủ các dịch vụ cung cấp nước sạch, chất lượng và ổn định. Từ năm 2017, đơn vị đã hoàn thành chỉ tiêu cấp nước sạch cho 100% hộ dân qua nhiều giải pháp như phát triển mạng lưới, gắn đồng hồ, bồn chứa nước tập trung...

Thời gian qua, thành phố đã và đang tập trung đầu tư phát triển hệ thống cấp nước sạch, với mục tiêu mở rộng mạng lưới cung cấp nước đến các khu vực hiện chưa có đủ nguồn nước máy. Điều này không chỉ giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người dân mà còn giảm thiểu nhu cầu sử dụng nước ngầm, từ đó bảo vệ nguồn nước ngầm dự phòng cho tương lai. Song song với việc mở rộng hệ thống cấp nước sạch, TPHCM cũng đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ trong việc xử lý nước, tái sử dụng nước thải. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tăng cường khả năng chống chịu của hệ sinh thái địa phương trước những tác động của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, theo SAWACO, để đạt được hiệu quả cao nhất, việc hợp tác và chung tay của cộng đồng là vô cùng quan trọng. Mỗi cá nhân, từng hộ gia đình và doanh nghiệp đều phải tham gia tích cực vào các chiến dịch vận động sử dụng nước sạch và bảo vệ nguồn nước ngầm.

Ông Nguyễn Văn Đắng, Phó Tổng Giám đốc SAWACO, cho biết, TPHCM đang đối diện với thách thức khai thác và sử dụng nguồn nước ngầm thiếu bền vững, cùng với đó là tình trạng lãng phí nước sạch trong sinh hoạt và sản xuất. Điều đó đòi hỏi nếu không kiểm soát nghiêm ngặt, hệ quả sẽ là nguồn nước ngầm ngày càng suy kiệt, chất lượng môi trường suy giảm và sức khỏe cộng đồng bị đe dọa.

Trên thực tế, tình trạng khan hiếm nước tại các tỉnh lân cận thời gian qua cũng gióng lên hồi chuông cảnh báo về những tác động ngày càng rõ nét của biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, bảo vệ nguồn nước ngầm không còn là lựa chọn, mà là trách nhiệm cấp bách và bắt buộc. “Chúng ta cần sự chung tay mạnh mẽ từ cả hệ thống chính quyền, doanh nghiệp và toàn thể người dân để xây dựng một thành phố phát triển bền vững, nơi mọi người đều được tiếp cận nguồn nước sạch, an toàn và ổn định”, ông Nguyễn Văn Đắng nhấn mạnh.

Trong bối cảnh môi trường ngày càng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi việc khai thác nước ngầm quá mức, TPHCM đã đưa ra một chiến dịch mạnh mẽ nhằm thúc đẩy việc sử dụng nước sạch và giảm thiểu phụ thuộc vào nguồn nước dưới đất. Đây là một bước quan trọng trong chiến lược bảo vệ tài nguyên nước và bảo vệ môi trường của thành phố.