Các ý kiến tại phiên thảo luận đều ghi nhận những thành quả đạt được, như kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm - những nền tảng sống còn của một nền kinh tế đang vươn lên giữa những bất ổn toàn cầu. Tuy nhiên, song song các điểm tích cực ấy là không ít khó khăn không thể né tránh.
Cụ thể, theo báo cáo chuẩn bị cho phiên chất vấn và trả lời chất vấn vừa được Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng gửi đến đại biểu Quốc hội, tăng trưởng kinh tế quý 1 đạt 6,93% - mức tăng cao nhất so với quý 1 các năm trong giai đoạn 2020-2025, nhưng chưa đạt mục tiêu đề ra (7,7%). Điều này đặt áp lực lớn lên các quý còn lại để đạt mục tiêu tăng trưởng năm 2025 từ 8%, trong bối cảnh sản xuất - kinh doanh còn nhiều khó khăn, các động lực tăng trưởng truyền thống chưa đạt kỳ vọng, còn các động lực tăng trưởng mới đang ở giai đoạn đầu, cần thời gian phát huy hiệu quả. Kinh tế vĩ mô còn chịu sức ép lớn, nhất là về lãi suất, tỷ giá, kiểm soát lạm phát.
Không chỉ dừng lại ở đó, sự thiếu liên kết và hợp tác kinh doanh giữa các doanh nghiệp Việt Nam cũng như giữa doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) trong cùng ngành và giữa các ngành càng làm gia tăng độ “trống vắng” trong chuỗi giá trị toàn cầu - nơi mà lẽ ra chúng ta cần vươn mình mạnh mẽ hơn.
Bên cạnh bài toán tăng trưởng, một mục tiêu trọng yếu không kém là sớm đưa bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp vào vận hành thông suốt từ 1-7 cũng đang đặt ra nhiều thách thức. Việc phân bổ nguồn lực cho “mục tiêu kép” - vừa tăng trưởng kinh tế, vừa kiện toàn tổ chức bộ máy - đòi hỏi tư duy điều hành sâu sắc, linh hoạt và thực chất hơn bao giờ hết.
Đối với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, việc theo dõi chặt chẽ tình hình kinh tế, chính trị toàn cầu, đánh giá đúng thực tế để có phản ứng chính sách kịp thời có thể coi là yếu tố then chốt, nhất là trong bối cảnh xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại và chủ nghĩa bảo hộ diễn biến phức tạp. Đây cũng là nền tảng quan trọng để từ đó phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả các chính sách; trong đó chính sách tài khóa và tiền tệ phải “nói chuyện được với nhau”, hài hòa và có mục tiêu rõ ràng: Hỗ trợ phục hồi, khơi thông nguồn lực, duy trì ổn định và nuôi dưỡng các động lực tăng trưởng cả ngắn hạn lẫn dài hạn. Cùng với đó, theo dõi sát tình hình của các địa phương sau sắp xếp để đảm bảo yêu cầu tăng trưởng tại Nghị quyết số 25/NQ-CP của Chính phủ.
Đúng như các đại biểu Quốc hội đề cập trong phiên thảo luận, trong bối cảnh nguồn lực được phân bổ cho 2 mục tiêu thì kỷ luật, kỷ cương tài chính tiếp tục là “sợi dây cương” không thể lỏng lẻo. Ngân sách nhà nước phải bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; mọi nguồn thu - từ chống thất thu thuế, chuyển giá, giao dịch xuyên biên giới cho tới kinh doanh số - phải được quản lý minh bạch và hiệu quả hơn. Đặc biệt, thu hồi nợ đọng, siết kỷ luật thu - chi ngân sách không chỉ vì mục tiêu tăng thu 15%, mà còn là lời khẳng định về một chính phủ kiến tạo, luôn giữ chữ tín và kỷ cương trong quản trị quốc gia.
Cùng với đó, tập trung khơi thông và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư công; hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục là nhiệm vụ lâu dài, bền bỉ, thông qua việc triển khai Nghị quyết số 66/NQ-CP của Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh… Đó chính là cách chúng ta trả lời cho khát vọng phục hồi và bứt phá; là hành động đồng bộ hướng đến một nền kinh tế năng động, công bằng và hiệu quả hơn.
Đặc biệt, không thể không nhắc đến một đặc thù của năm 2025 là có hàng chục văn bản luật, nghị quyết quan trọng, có hiệu lực ngay lập tức. Tiến độ ban hành các văn bản hướng dẫn để đảm bảo các văn bản pháp quy này sớm đi vào cuộc sống; trong đó có phương án sắp xếp, bố trí, xử lý, khai thác hiệu quả tài sản công, sau khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy có ý nghĩa rất lớn trong việc duy trì động lực tăng trưởng truyền thống và tạo những xung lực phát triển mới. Đây cũng là bài kiểm tra về tầm nhìn, về năng lực hiện thực hóa chính sách thành hành động cụ thể trong bối cảnh hiện nay.
