Sau khi chưng Tết, chúng ta có thể tận dụng các loại hoa kiểng héo tàn để chế tác ra những bài thuốc:
* Hoa mai: Các bộ phận như hoa, cành, vỏ cây, rễ, lá đều có thể dùng làm thuốc. Hoa có tác dụng thuận khí sinh tân (thở tốt, thấm ướt đường hô hấp), giải độc trị ho.
Trong dân gian dùng hoa sắc nước cho trẻ uống, giúp thanh nhiệt giải độc, trị các ung nhọt; hoa ngâm trong dầu đậu phộng hay dầu mè, chế thành dầu hoa mai, dùng chữa phỏng do lửa; viêm tai giữa; chốc lở…; dùng kèm với lá dâu; các cánh sắc uống, dùng trị ho cho trẻ em; lá dùng kèm với đương quy, hương phụ sắc uống, giúp trị đau dạ dày. Hoa mai còn có thể chiết ra tinh dầu thơm, công hiệu chống say nắng.
* Hướng dương: Toàn thân cây hướng dương đều được dùng làm thuốc. Khi quả chín, ta nhổ cả cây và tách riêng các phần, đem sấy khô để sử dụng. Riêng hạt hướng dương là một loại thực phẩm nhiều dinh dưỡng. Tinh dầu hướng dương có chứa nhiều chất như acid linoleic, aleic, palmitic, stearic, arachic, lignoceric. Dầu hướng dương được coi là dầu ăn tốt vì giàu acid béo.
- Trị sỏi đường tiết niệu: rễ cây hướng dương đào lên, rửa sạch phơi khô. Khi dùng chọn rễ to (băm nhỏ) và rễ nhỏ khoảng 100g, thêm 250ml nước, nấu 30 phút, uống lúc bụng đói trước các bữa ăn, ngày 3 lần, dùng liền 1 tháng, các sỏi đường tiết niệu sẽ được bài ra.
- Trị cao huyết áp: Cụm hoa hướng dương tươi 60g, râu bắp tươi 30g, sắc với 750ml nước còn 200ml, pha thêm một ít đường, chia 2 lần uống trước bữa ăn. Có thể dùng thường xuyên.
* Cúc vạn thọ: Ở ấn Độ, người ta dùng cúc vạn thọ sắc nước uống để làm mát gan, lọc máu, trị trĩ ra máu, mụn nhọt. Ở Trung Quốc, cúc vạn thọ còn được dùng chữa chứng sa tử cung ở phụ nữ sau khi sinh. Người Khmer còn dùng lá non làm rau ăn sống hoặc nấu canh ăn để mát gan, giải nhiệt độc.
- Phụ nữ sau khi sinh bị sa tử cung: Cúc vạn thọ 30g, ngâm trong 1 lít nước 3 giờ, sau đó nấu sôi khoảng 20 phút, lọc lấy nước. Khi nước còn nóng bốc hơi, dùng xông và rửa phần tử cung bị sa. Ngày xông 1-2 lần, dùng cho đến khi hết sa.
- Cao huyết áp: Cúc vạn thọ 20g, hoa hòe 10g, hoa cúc 10g, sắc với 1 lít nước còn 400ml, chia 3 lần uống trước các bữa ăn.
* Hoa cúc: Có tác dụng dưỡng âm, ích can, trừ phong thấp, làm mát vùng đầu, giáng hỏa, giải độc… được dùng chữa cao huyết áp, hoa mắt, chóng mặt, sốt, nhức đầu, đau mắt đỏ, mụn nhọt, sưng tấy…
- Chữa cao huyết áp: Hoa cúc sấy khô 10g, hạt muồng ngủ 10g, sao vàng, hoa hòe sao sơ 10g, tất cả tán nhỏ, hãm với 200ml nước sôi, uống thay trà trong ngày.
- Chữa ho, cảm sốt: hoa cúc 10g, lá dâu 10g, Cát cánh 8g, Liên kiều 6g, Bạc hà 6g, Cam thảo 4g, Hạnh nhân 8g, sắc với 700ml nước còn 300ml nước, chia 2 lần uống trước bữa ăn, uống trong 4 ngày.
Lương y Nguyễn Công Đức
