Khó ai tin những anh “Hai lúa” 100% ở xứ “khỉ ho, cò gáy” Vinh Kim (huyện Cầu Ngang, Trà Vinh) lại có bí quyết làm tôm khô ngon đáo để. Những ngày giáp Tết Đinh Hợi, khách hàng từ các nơi kéo về mua tôm khô Vinh Kim đông nghìn nghịt. Không chỉ thế, tôm khô Vinh Kim giờ đã sang tận trời Tây, nhiều người ưa chuộng.

Thất mùa nhưng trúng giá    
          

Đóng gói tôm khô Vinh Kim

Về Cầu Ngang những ngày cuối năm, không khí sản xuất tôm khô nhộn nhịp từ sáng đến tối mịt. Anh Phạm Văn Danh, Phó Chủ nhiệm HTX tôm khô Bình Minh cho biết: “Gần 2 tháng nay, HTX phải tăng ca liên tục để kịp giao hàng cho khách ở TPHCM, bạn hàng mới miền Đông, các tỉnh ĐBSCL và khách châu Âu”. Phó Chủ tịch UBND xã Vinh Kim Trần Văn Tàu kéo chúng tôi ra cánh đồng Cà Tum - Chà Và rộng hàng trăm héc ta khoe: “Vương quốc tôm đất đây! Nhiều người bảo, đây là sản vật “trời cho” dân xứ biển Vinh Kim.

Từ con tôm bạc, người dân Vinh Kim làm ra con tôm khô ngon đáo để nổi tiếng trong và ngoài nước”. Anh Tàu tiếc nuối : “Năm nay, đồng lúa Cà Tum- Chà Và bị thiệt hại nặng do đại dịch rầy nâu nên vụ tôm bị thất thu. Không chỉ Vinh Kim, các vùng lân cận như Mỹ Long Bắc, Kim Hòa, Mỹ Hòa, Hiệp Hòa... sản lượng tôm bạc đất cũng giảm nhiều. Thất mùa nhưng bà con phấn khởi bởi tôm khô đang trúng giá”.

Tôm khô loại 1 hiện có giá 520.000đ-550.000đ/kg; loại 2 từ 420.000đ-450.000đ/kg, tăng 15%-20% so với năm ngoái. Anh Phạm Văn Danh tiết lộ: nhờ con tôm khô mà bà con Vinh Kim và các xã lân cận có cuộc sống ổn định. Riêng Vinh Kim gần 80% hộ khá giả, nuôi con vào đại học nhờ nguồn lợi “trời cho” này. Điển hình là gia đình anh Danh, 4 đứa con vào đại học cũng nhờ con tôm bạc đất.

Tận dụng thiên nhiên ưu đãi

Theo những người lớn tuổi kể lại, nhờ thiên nhiên ưu đãi, cánh đồng Vinh Kim nằm giữa 2 cửa sông Cổ Chiên và Cung Hầu, với môi trường sinh thái lý tưởng “6 tháng ngọt, 6 tháng lợ”, là điều kiện tốt cho loài tôm bạc đất sinh sản và phát triển. Nước ngọt trồng lúa, nước lợ nuôi tôm, nhờ vậy, nghề làm tôm khô ở Vinh Kim không ngừng lớn mạnh.

Bà Trần Thị Khâm, 70 tuổi, một trong những người khởi xướng nghề làm tôm khô kể: “Trước giải phóng, dân Vinh Kim đã làm tôm khô, nhưng chỉ để ăn trong gia đình, biếu khách. Thấy ngon, nhiều người đến hỏi mua, từ đó mở rộng và thành làng nghề”. Đến nay, đã có hơn 30 cơ sở sản xuất tôm khô chuyên nghiệp. Thật ra, ĐBSCL có nhiều nơi sản xuất tôm khô, nhưng không đâu sánh bằng Vinh Kim.

Cái đặc biệt của tôm khô Vinh Kim là làm từ tôm bạc đất tự nhiên, màu sắc tươi đỏ, vị ngọt đậm đà… Nếu bảo quản tốt có thể để cả năm trời mà không bị mất màu hay mất mùi vị.
Từ tháng 10 âm lịch trở đi, con nước rằm và ba mươi là “ngày hội” của tôm bạc đất về đồng.

Nông dân Vinh Kim dùng lú, đáy… để bắt tôm. Chị Út Nhã, HTX Bình Minh cho biết: “ Để có 1 kg tôm khô thành phẩm, cần đến 10 kg tôm tươi, qua nhiều công đoạn công phu: chọn tôm tươi sống, luộc đúng lửa, phơi đúng độ nắng, bóc vỏ đúng cách… có thế màu tôm mới tươi đỏ, không bị bủn, vụn nát, hương vị thơm ngon”.

Đưa tôm khô đi xa

Để làng nghề tôm khô ngày càng lớn mạnh, UBND huyện Cầu Ngang đã xây dựng thương hiệu tôm khô Vinh Kim từ 2 năm qua. Song song đó, khâu quảng bá tiếp thị được đẩy mạnh, đưa tôm khô vào hệ thống các siêu thị lớn và mở rộng xuất khẩu sang các nước… Mỗi năm, các cơ sở sản xuất khoảng 1.600 tấn tôm khô, trên 30% cho xuất khẩu. Nhiều Việt kiều và du khách nước ngoài nhận xét: tôm khô Vinh Kim là món khoái khẩu không thể thiếu được trong những dịp lễ hội, giỗ, Tết.

Ông Lê Thành Thái, Chủ tịch UBND huyện Cầu Ngang lạc quan: “Thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước ngày càng mở rộng là điều đáng mừng. Huyện đang quy hoạch 5.000 ha chuyên canh lúa, tôm đồng thời có chiến lược dài hơi về vốn, chuyển giao công nghệ, liên kết sản xuất… để nâng chất tôm khô Vinh Kim. Đó là niềm tự hào của Trà Vinh”.

ĐÌNH CẢNH- HUỲNH LỢI