Vụ đốn hạ 18 cây sưa quý hiếm: Tiền vào túi ai?

Thiếu tướng Phạm Quý Ngọ, thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an, cho hay ông đang yêu cầu cấp dưới khẩn trương điều tra xử lý dấu hiệu cố ý làm trái, tham nhũng của một số cán bộ ở TP Hòa Bình. Họ là những người đã đang tâm đốn hạ 18 cây gỗ sưa, được coi như tài sản quốc gia để thu lợi chỉ vài trăm triệu đồng.

• Quý hiếm mấy cũng... chặt

Tại khu tập thể chuyên gia Liên Xô (cũ) ở tổ 19, phường Hữu Nghị, TP Hòa Bình, 18 cây gỗ sưa mà nhà khoa học và kinh tế nào cũng trầm trồ khen ngợi giờ chỉ còn lại vài mầm cây mọc lên. Thời xây dựng thủy điện Hòa Bình, nhóm chuyên gia Liên Xô đã đem cây sưa từ quê nhà đến trồng trong sân của khu tập thể chuyên gia để lấy bóng mát. 20 năm sau, số cây ấy đã trở thành tài sản quốc gia, UBND tỉnh Hòa Bình giao cho Công ty TNHH nhà nước một thành viên đầu tư nhà và phát triển đô thị Hòa Bình quản lý.
 
Theo danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm được Chính phủ ban hành kèm theo Nghị định số 32/2006, cây sưa (hay còn gọi là Huê Mộc Vàng), thuộc nhóm 1A, có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học, nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại.

Ở Việt Nam, gỗ sưa thuộc loại có nguy cơ tuyệt chủng. Sưa thơm thường được tán bột phết vào các pho tượng thờ vì tỏa mùi hương. Giới vương giả thường săn lùng mua vài lạng đến vài ký gỗ sưa về để trong nhà để trừ tà, khắc chế côn trùng như ruồi, muỗi. Còn giới thương gia thì thường tìm cách chiếm hữu gỗ sưa vì loại gỗ này nổi tiếng được coi là đem lại may mắn. Cây sưa càng cao niên, giá trị càng lớn.

Theo thiếu tướng Phạm Quý Ngọ, tuy 18 cây sưa ở Hòa Bình mới 20 năm tuổi nhưng thương nhân Trung Quốc sẵn sàng mua với giá không dưới 1 triệu đồng/kg. Chính vì thế, cuối năm 2006, khi biết Công ty Nhà và phát triển Hòa Bình có ý định đốn hạ cây, nhân dân địa phương và cơ quan công luận đã kéo về phản đối. Tuy nhiên, dưới sự chỉ huy của ông Đinh Công Sơn, quyền giám đốc Công ty đầu tư nhà và phát triển đô thị Hòa Bình, toàn bộ 18 cây sưa đã bị hạ chóng vánh. 

• 11 thân cây sưa mất tích

Có lẽ vụ việc đã được chính quyền sở tại “nhắm mắt làm ngơ”. Tuy nhiên, vì giá trị của cây sưa rất cao nên sau khi đốn hạ, đã xảy ra tranh chấp quyền lợi giữa những người  liên quan. Kết quả, cuối năm 2006, một phụ nữ đã xin gặp bằng được trung tướng Nguyễn Việt Thành để tố cáo dấu hiệu tham nhũng của ông Sơn.

Theo tố cáo của bà Nguyễn Thị Kiểm và Đô Thị Nhiên thì sau thời gian dài tiếp cận, ông Sơn đã đồng ý sẽ bán số gỗ sưa trên cho hai bà với giá 173,2 triệu đồng. Hợp đồng hai bên đã được ký kết. Tuy nhiên, bà phát hiện ông Sơn đã tự ý phá hợp đồng bán gỗ sưa cho người khác với giá ghi trên hóa đơn là… 50 triệu đồng!

Từ tố cáo của bà Kiểm, bà Nhiên, Công an Hà Nội đã bắt giữ 2 ô tô chở khoảng 1 tấn gỗ sưa khi đang trên đường vận chuyển. Bằng việc làm này, các bà Kiểm, Nhiên cho rằng ông Sơn đã vi phạm pháp luật hình sự, làm thất thoát của nhà nước ít nhất 100 triệu đồng. Hai bà khẳng định giá của gỗ sưa trên 1 triệu đồng/kg (như vậy, giá của 18 cây gỗ sưa ít nhất là 10 tỷ đồng). Chính vì vậy, ông Sơn đã để thất thoát khối tài sản rất lớn của nhà nước.

Mặt khác, việc phá hợp đồng cũng đã khiến các bà Kiểm, Nhiên thiệt hại 200 triệu đồng, trong đó có nhiều chi phí giao dịch trong những lần tiếp xúc với ông Sơn. Bà Nhiên kể, để chắc ăn khi đặt vấn đề mua, bà đã cật vấn ông Sơn: “Gỗ này nhà nước cấm khai thác, phải có giấy tờ hợp pháp thì tôi mới mua”. Ông Sơn bật mí: “Tôi đã dựng hiện trường giả, cho người chặt một cây xuống để chụp ảnh và nói là lâm tặc chặt. Từ đó, công ty xin khai thác hợp pháp để sưa không rơi vào tay… lâm tặc”!

Chưa dừng ở đó, kết quả kiểm đếm cho thấy, có 11 đoạn thân cây gỗ sưa đã bị “mất tích”. Vậy thì số gỗ sưa này “mất” đi đâu?.

QUỐC -  LONG