Học sinh Trường APC tại một hội nghị giáo dục dành cho học sinh quốc tế ở Singapore.

Hiện ở TPHCM có thể tạm chia làm 3 nhóm trường mang tên gọi trường quốc tế (QT). Nhóm thứ nhất gồm các trường dạy sáng chiều hoàn toàn bằng tiếng Anh, sau lớp 12, học sinh (HS) sẽ thi lấy bằng tốt nghiệp phổ thông (TNPT) theo hệ của Anh quốc, Hoa Kỳ hoặc Tú tài quốc tế (IB - International Baccalaureate) - tùy trường đó chọn theo hệ thống giáo dục (GD) phổ thông của nước nào. Nhóm trường này chủ yếu phục vụ con em người nước ngoài đến VN làm việc nên học phí rất cao (từ 10.000 USD/năm trở lên). Gần đây các trường này có thu nhận cả HS quốc tịch VN.

Nhóm trường thứ nhì thu hút phần lớn HS người VN muốn học chương trình (CT) nước ngoài cả sáng chiều. Ngoài CT nước ngoài, có dạy môn Văn, Sử, Địa theo CT của Bộ GD-ĐT VN. Theo học các trường này, HS có thể phải chuyển qua nước ngoài học ít nhất lớp 12 hoặc cấp lớp tương đương để thi TNPT theo hệ GD của nước mà các trường này chọn.

Nhóm trường thứ ba là các trường dạy song ngữ Anh – Việt (không kể các trường dạy một ngôn ngữ khác ngoài tiếng Anh, như trường Hàn Quốc, Nhật Bản…).

Về loại trường vừa dạy CT Bộ GD-ĐT VN, vừa dạy CT bằng tiếng Anh, có thể tạm chia làm 2 nhóm:

Nhóm thứ nhất gồm hầu hết các trường mang tên gọi “QT” hiện nay: thường dạy CT Bộ GD-ĐT (tiếng Việt) vào buổi sáng và một CT Anh ngữ vào buổi chiều (thường là tăng cường hoặc là một CT Anh ngữ ngoài giờ có bổ sung thêm tiếng Anh cho môn Toán và Khoa học).

Nhóm thứ nhì gồm các trường dạy song song 2 CT: CT Bộ GD-ĐT và chương trình phổ thông QT (bằng tiếng Anh) được xây dựng theo một CT khung chuẩn của một hệ GD phổ thông tiên tiến như Hoa Kỳ, Úc…

Nhiều phụ huynh băn khoăn nên cho con theo học trường dạy sáng chiều bằng tiếng Anh (trường QT 100%) hay trường dạy song song 2 CT Anh – Việt? Nếu bạn có kế hoạch chắc chắn rằng con mình sẽ không cần lấy bằng TNPT của Bộ GD-ĐT; có đủ tài chính để đóng mức học phí từ 10.000 – 15.000 USD/năm trở lên cho đến khi con học hết lớp 12, không cần con giỏi cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh khi vào đời, thì chọn một “trường QT 100%” có thể là giải pháp thích hợp.

Nếu muốn con giỏi cả tiếng Anh và tiếng Việt, có ý định cho con du học nước ngoài nhưng chưa xác định rõ sẽ cho con đi ở cấp học nào; muốn con chuyển đổi dễ dàng giữa các hệ trường công lập, dân lập, trường “QT 100%”; học phí vừa phải, thì chọn các trường dạy song song CT Anh-Việt là tốt nhất.

Khác biệt giữa CT tiếng Anh dạy thêm/tăng cường và CT phổ thông QT dạy bằng tiếng Anh

Khác biệt lớn nhất nằm ở mục đích đầu ra mà mỗi trường chủ trương. Một số trường sử dụng CT Anh ngữ dạy ngoài giờ (tăng cường) làm chuẩn đầu ra. Một số trường áp dụng CT phổ thông QT - bao gồm các môn chính (core subjects) của bậc trung học và có thể có một số môn tự chọn (electives) được thiết kế theo các chuẩn (learning standards) của một hệ thống GD tiên tiến như Hoa Kỳ, Úc, Singapore…

Ưu điểm của CT phổ thông QT là HS đạt được chuẩn học tập ở mọi môn cao hơn so với CT Anh ngữ dạy thêm. Do đó khi chuyển ra nước ngoài học tập (du học, định cư), HS sẽ theo kịp CT nước ngoài tốt hơn, học giỏi hơn.

Phân biệt giữa trường dạy thêm CT tiếng Anh và trường dạy CT phổ thông QT

Các trường nghiêm túc đều nói rõ chủ trương, định hướng GD, CT đào tạo, sách giáo khoa (SGK) sử dụng khi phụ huynh (PH) đến tìm hiểu thông tin về trường mình. Đây là tiêu chí quan trọng để PH đánh giá xem trường mình đang tìm hiểu có phải là một môi trường GD nghiêm túc không. Ở các trường này, thông thường đích thân hiệu trưởng, hoặc hiệu phó chuyên môn sẵn sàng cung cấp các thông tin và giải đáp thắc mắc cho PH.

Hiện nay, có 3 loại CT dạy bằng tiếng Anh đang được các trường áp dụng:

- CT Anh ngữ dạy thêm, gồm môn Toán và Khoa học, học theo các sách tiếng Anh bày bán sẵn ở các nhà sách tại TPHCM. CT này thường không dựa vào một khung chuẩn CT phổ thông QT nào mà chỉ dựa vào trình độ Anh ngữ của đa số HS hiện tại của nhà trường.

- CT sử dụng SGK phổ thông bằng tiếng Anh lưu hành ở nước ngoài nhưng không dựa theo một khung chuẩn CT phổ thông QT nào. Lý do có thể là trường không chủ trương định hướng việc liên thông vào các hệ trường của Hoa Kỳ, Úc, v.v... một cách hoàn toàn ở mọi cấp học, nên không sử dụng các chuyên gia GD quốc tế để thiết kế chương trình riêng cho trường mình hoặc không xin nhượng quyền sử dụng bản quyền một CT đào tạo của một trường nước ngoài nào.

- CT sử dụng SGK phổ thông bằng tiếng Anh lưu hành ở nước ngoài dựa theo một khung CT phổ thông quốc tế chuẩn như của Hoa Kỳ hay Úc. Các trường này thường đầu tư lớn vào việc sử dụng chuyên gia GD quốc tế để xây dựng CT đào tạo có bản quyền riêng cho trường, có đủ tiêu chuẩn để được kiểm định bởi một tổ chức kiểm định GD quốc tế, và đủ uy tín để xây dựng các quan hệ liên thông với các CT trung học và đại học ở các nước

KHÔI NGUYỄN