Người tiêu dùng siết chi tiêu
Ông Nguyễn Văn Hiển, Chủ tịch HĐQT Công ty CP TM-ĐT Chanh Việt (Chavi), cho biết, thời gian gần đây, nhu cầu của các đối tác nước ngoài, trong đó có thị trường Mỹ, đã giảm rõ rệt. Mặc dù đơn hàng không sụt giảm bất thường, nhưng tốc độ đặt hàng chậm và số lượng giảm đã khiến doanh nghiệp (DN) chịu ảnh hưởng lớn. “Không thể mãi trông chờ vào xuất khẩu, công ty buộc phải tìm cách gia tăng thị phần bằng việc tập trung hơn vào nội địa. Ngoài hệ thống khách sạn, nhà hàng cao cấp, Chavi cũng đang tìm đường đưa sản phẩm vào các hệ thống bán lẻ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tăng trưởng doanh thu những tháng đầu năm nay chưa như kỳ vọng”, ông Hiển nói.
Nguyên nhân theo ông Hiển, không chỉ đến từ việc sức mua chung của thị trường suy giảm, mà còn bởi sản phẩm chanh tươi cao cấp mà Chavi cung cấp vốn kén khách, giá thành cao hơn so với hàng đại trà. Do đó, dù đã nỗ lực truyền thông, kết nối hệ thống bán lẻ, nhưng phản hồi từ người tiêu dùng vẫn chưa đủ để tạo cú hích doanh số.
Tương tự, ông Vương Ngọc Dũng, Giám đốc tiếp thị phát triển thị trường Công ty CP Mỹ phẩm Sài Gòn (SCC) cho biết, cuối năm ngoái, khi đưa ra kế hoạch kinh doanh, SCC kỳ vọng doanh số bán ra năm nay sẽ tăng vài chục phần trăm so với năm 2024. Tuy nhiên, diễn biến thực tế của thị trường ngược lại. Dù 2 quý đầu năm gần kết thúc nhưng thị trường vẫn chưa xuất hiện tín hiệu cho thấy sức mua khởi sắc.
Theo nhận định của ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, niềm tin tiêu dùng đang suy giảm rõ rệt, khiến hành vi chi tiêu thay đổi theo hướng cẩn trọng hơn. Điều này dẫn tới hệ lụy trực tiếp với DN, bởi không chỉ bị sụt giảm doanh số mà kế hoạch sản xuất, kinh doanh cũng phải liên tục điều chỉnh. “Tâm lý lo lắng về kinh tế, công việc, thu nhập khiến người dân thắt chặt chi tiêu, đặc biệt với các nhóm hàng không thiết yếu. Điều này đang khiến DN phải gồng mình duy trì hệ thống phân phối nhưng không thể kỳ vọng tăng trưởng doanh thu trong ngắn hạn”, ông Đức nói. Theo ông Đức, việc phục hồi sức mua đòi hỏi sự phục hồi đồng bộ của thu nhập, việc làm và đặc biệt là niềm tin tiêu dùng. Khi người dân cảm thấy bất an về tương lai kinh tế hoặc tài chính cá nhân, họ sẽ ưu tiên tiết kiệm hơn. Trong bối cảnh đó, DN không thể chỉ dựa vào các chiến lược tiếp thị hoặc khuyến mãi đơn lẻ mà cần có sự hỗ trợ từ chính sách vĩ mô như giảm thuế VAT, hỗ trợ tín dụng, tạo việc làm... “Thị trường nội địa vẫn là cứu cánh lớn nhất với DN trong giai đoạn này, nhưng nếu không có giải pháp đồng bộ để phục hồi sức mua, DN khó có thể duy trì động lực mở rộng hoặc đầu tư”, ông Nguyễn Anh Đức nêu quan điểm.
Đồng bộ giải pháp kích cầu
Để kích cầu tiêu dùng, ông Vương Ngọc Dũng cho biết, ngoài tiết giảm chi phí không cần thiết để tối ưu hóa giá thành, DN cũng chủ động phối hợp cùng các nhà bán lẻ lớn như Saigon Co.op, sàn thương mại điện tử thực hiện giảm giá sản phẩm để thu hút khách hàng. Theo ông Dũng, sản phẩm không có khuyến mãi sẽ khó thu hút khách. Không chỉ vậy, DN cũng chủ động tự chủ nguyên liệu và nghiên cứu để sớm có sản phẩm mới theo tiêu chí minh bạch về chất lượng, thân thiện với môi trường.
Trong khi đó, nhà bán lẻ Saigon Co.op cho biết sẽ tận dụng nền tảng vững chắc là hơn 800 điểm bán phủ đều khắp các phân khúc khách hàng để cùng nhà sản xuất chắp cánh cho hàng Việt. “Chúng tôi tiếp tục duy trì tỷ lệ khoảng 95% hàng hóa nội địa trong cơ cấu kinh doanh, ưu tiên dành cho sản phẩm chất lượng cao, có thương hiệu, sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền”, ông Lê Trường Sơn, Phó Tổng giám đốc Saigon Co.op, cho biết. Ngoài ra, nhà bán lẻ thuần Việt này còn tăng cường liên kết vùng, thắt chặt mối quan hệ giữa nhà sản xuất, nhà phân phối, từ đó đưa hàng vào chuỗi cung ứng, phân định vùng sản xuất phù hợp.
Một hoạt động quan trọng khác được Saigon Co.op triển khai xuyên suốt là các chương trình khuyến mãi luân phiên định kỳ theo ngành hàng, từng giai đoạn. Chẳng hạn, hiện Saigon Co.op đang triển khai chương trình “Trái cây tươi mát - Mùa hè tươi xanh”, giảm giá sâu đến 50% cho hàng trăm sản phẩm trái cây và hơn 1.000 mặt hàng phục vụ tiêu dùng thiết yếu. Để tạo điểm nhấn, Saigon Co.op tổ chức lễ hội “Trái cây - Đặc sản 3 miền”, bổ sung lượng hàng tăng 50% đối với hơn 50 loại trái cây nội địa và nhập khẩu như mận hậu Sơn La, dưa lưới Long An, bơ Đắk Lắk, kiwi New Zealand, vải thiều...
Ở cấp vĩ mô, ông Phan Văn Chinh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, cho biết đã đề xuất Bộ Công thương phối hợp Sở Công thương các địa phương, DN triển khai các hoạt động kết nối cung cầu, kết hợp với việc triển khai chương trình Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, sản phẩm OCOP... nhằm gắn kết giữa sản xuất với phân phối hàng hóa, hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa sản xuất trong nước, trong bối cảnh một số thị trường xuất khẩu lớn áp dụng chính sách bảo hộ.
Cùng đó, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong kinh doanh, phân phối hàng hóa; hỗ trợ và khuyến khích các DN phân phối triển khai bán hàng trên sàn thương mại điện tử/bán hàng trực tuyến; tổ chức chương trình đào tạo và hướng dẫn các DN nhỏ, hộ kinh doanh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động marketing và bán hàng trên môi trường trực tuyến.
Cuối tháng 5-2025, UBND TPHCM đã công bố kế hoạch triển khai chương trình Khuyến mãi tập trung - Mùa mua sắm “Shopping Season 2025” quy mô lớn, thời gian kéo dài và phạm vi áp dụng rộng khắp, nhằm kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ DN tiêu thụ hàng hóa, góp phần phục hồi tăng trưởng kinh tế. Theo Sở Công thương TPHCM, đơn vị được giao trực tiếp triển khai chương trình, Shopping Season 2025 chia làm 2 đợt. Đợt 1 kéo dài từ ngày 15-6 đến 15-9, với chủ đề “Tưng bừng mua sắm hè 2025”; đợt 2 từ ngày 15-11 đến 31-12, chủ đề “Rộn ràng mua sắm xuân 2026”. Chương trình mở rộng cho tất cả DN thuộc nhiều lĩnh vực như bán lẻ, thực phẩm, nhà hàng, khách sạn, du lịch, ngân hàng, thương mại điện tử…
Thông qua những giải pháp đồng bộ từ chính sách đến kết nối hệ thống phân phối, cộng đồng DN kỳ vọng sẽ giúp vực dậy sức mua và niềm tin vào thị trường hàng Việt trong giai đoạn đầy thách thức hiện nay.
