Trước thềm năm học mới, vấn đề sách giáo khoa (SGK) không chỉ là nỗi lo của phụ huynh - học sinh mà còn là nỗi trăn trở của những người làm và phát hành sách. Để tránh tình trạng sốt sách, thiếu SGK, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã chỉ đạo NXB Giáo dục, các sở Giáo dục - Đào tạo và các công ty Sách - Thiết bị trường học (TBTH) ở các địa phương nỗ lực triển khai nhiều giải pháp để tất cả học sinh đều có sách đến trường.

Phát hành tận nơi

Các em học sinh quyên góp sách giáo khoa cũ cho các bạn vùng sâu vùng xa. Ảnh: C.T.V.

“Cho đến thời điểm hiện nay, tại TPHCM và các quận, huyện vùng ven, tình trạng thiếu SGK là hầu như không có”- ông Lê Kế Đức - Phó Giám đốc CTCP Sách - TBTH TPHCM - khẳng định. Có được kết quả đó là cả quá trình nỗ lực của những người làm sách với nhiều sáng tạo, cải tiến trong phương thức phát hành. Nhiều năm trước, cứ đến gần thời điểm khai giảng năm học mới, hiện tượng thiếu hay sốt sách cục bộ lại tái diễn.

Bởi trước đó, một số đại lý phát hành SGK thường ngưng nhận thêm sách vì sợ tồn đọng. Nắm được thực tế này, năm nay CTCP Sách - TBTH TPHCM đã triển khai phương thức phát hành sách đến tận nhà trường. Học sinh có nhu cầu mua sách chỉ cần đăng ký tại trường mình học, SGK sẽ được mang đến tận nơi. Đến nay, với phương thức này, công ty đã cung ứng 12,5 triệu bản sách (gần 97% so với dự kiến kế hoạch), số còn lại là một phần các sách tập 2 sẽ được cung ứng từ nay đến cuối năm.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ GD-ĐT đảm bảo 100% học sinh có đủ SGK bước vào năm học mới, NXB Giáo dục nỗ lực triển khai các biện pháp đáp ứng đủ số lượng SGK theo yêu cầu của các địa phương, đôn đốc các CTCP Sách - TBTH nhận và phát hành đủ số lượng. Đối với học sinh vùng dân tộc thiểu số hay vùng đặc biệt khó khăn, NXB phối hợp với các Sở GD-ĐT phát sách đến tận tay các em trước ngày khai giảng, đồng thời tổ chức hệ thống cửa hàng bán lẻ SGK tại các cơ sở, trường học, lập đường dây nóng đáp ứng yêu cầu của phụ huynh - học sinh. Đặc biệt, NXB còn tổ chức giải pháp linh hoạt như: bán giảm giá hoặc trả chậm đối với SGK lớp 12 cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn không mua được SGK trước ngày khai giảng. Với những nỗ lực trên, việc đáp ứng đủ SGK cho tất cả các em học sinh đã được đảm bảo trước mùa tựu trường.

Cái khó ló cái khôn

Trong bối cảnh khó khăn chung, năm nay, việc SGK tăng 10% giá bìa đã trở thành một áp lực với người tiêu dùng và NXB trước năm học mới. Thế nhưng, một loạt giải pháp tích cực đã được triển khai như phong trào sử dụng SGK cũ đã được nhiều người hưởng ứng, góp phần tiết kiệm một cách hiệu quả. Cuộc vận động học sinh sử dụng SGK cũ không chỉ giảm chi phí mua sách mà còn mở ra nhiều hoạt động ý nghĩa. Được phát động vào đầu tháng 4-2008, đến nay đã có trên 1.300.000 bản sách cũ được mua - quyên góp và hơn 800.000 bản đã được trao tặng đến học sinh nghèo, các thư viện trường học vùng xa… Đặc biệt NXB Giáo dục đã phối hợp với các công ty Sách - TBTH tổ chức tặng SGK cho học sinh là con thương binh, liệt sĩ trên toàn quốc. Tính đến ngày 12-8-2008 đã có 67.246 học sinh là con thương binh, liệt sĩ được nhận SGK mới do NXB Giáo dục trao tặng.

Có thể thấy chưa bao giờ việc sử dụng lại SGK cũ trở thành một phong trào như hiện nay. Bên cạnh đó, việc xây dựng tủ SGK dùng chung trong nhà trường cũng được triển khai rộng rãi. Tại TPHCM, kinh phí cấp cho tủ sách dùng chung tại vùng ngoại thành là 40%, vùng ven là 25%. Những tủ sách này giúp các em học sinh nghèo có thể mượn SGK tại thư viện để học tập.

Năm nay, thiết bị giáo dục hỗ trợ chương trình thay SGK lớp 12 cũng được các công ty Sách - TBGD chuẩn bị chu đáo. Riêng khối lớp 12, thiết bị giáo dục phải mang tính định lượng đòi hỏi nhà sản xuất phải có năng lực cung ứng. Chính vì vậy công ty Sách - TBGD không chỉ cung cấp thiết bị giảng dạy cho nhà trường mà còn mở các lớp tập huấn, hướng dẫn giáo viên sử dụng thiết bị đối với một số môn học. Ngoài ra, công ty còn có cửa hàng bán các phụ kiện để thay thế, góp phần giảm bớt ngân sách của các trường trong việc mua sắm thiết bị.

Ngày khai giảng đã cận kề, nỗi lo thiếu sách, sốt SGK phần nào đã vơi đi. Những nỗ lực của vừa qua của ngành giáo dục và các tổ chức giáo dục trong việc chuẩn bị SGK cho năm học mới đã khẳng định một hướng đi đúng: Đồng hành cùng xã hội.

Thùy Dung