* Tham nhũng là chống lại nhân dân
Ngày 9-11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự án Luật Phòng chống tham nhũng (PCTN) sửa đổi. Nhiều đại biểu đều cho rằng, tham nhũng có thể dẫn đến sự sụp đổ của chế độ, nhà nước. Với thực tế hiện nay, để chống tham nhũng có hiệu quả cần coi tội phạm tham nhũng như tội phản quốc, chống lại nhân dân thì mới có thể đem lại hiệu quả trong công tác này. Đa số đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành việc cấp bách sửa luật (có thể rút ngắn ngay trong một kỳ họp QH) để góp phần ngăn chặn tệ nạn tham nhũng đang nhức nhối hiện nay.
Sửa nhiều hay sửa ít?
Về phạm vi sửa luật lần này, rất nhiều ý kiến khác nhau. ĐB Đặng Đình Luyến (Khánh Hòa) cho rằng, sửa Luật PCTN là cần thiết, vì là đòi hỏi bức bách hiện nay. Tuy nhiên, do Chính phủ chưa tổng kết Luật PCTN, một số vấn đề vẫn còn chưa thống nhất. Vì thế, QH lần này chỉ nên quyết định sửa đổi một số điều bức bách nhằm thể chế hóa Nghị quyết TƯ 5, còn lại cần nghiên cứu nhiều hơn.
ĐB Nguyễn Văn Hiến (Bà Rịa - Vũng Tàu) nói, sau 6 năm thực hiện Luật PCTN, chúng ta chưa đạt được mục tiêu đề ra. “Không cần sửa đổi bất cứ luật nào nếu giám sát tốt, cán bộ tốt, người đứng đầu gương mẫu. Cử tri kỳ vọng nhiều vào sửa Luật PCTN nhưng thời gian ngắn, nội dung sửa rộng, ý kiến rất phân tán nên không yên tâm nếu thông qua luật. Ví dụ như kiểm soát tài sản không hiệu quả vì chúng ta vẫn thanh toán chủ yếu bằng tiền mặt. Tham nhũng rộng khắp thì chuyển đổi vị trí công tác đối với người có dấu hiệu tham nhũng chỉ là mở ra cơ hội tham nhũng khác. Trách nhiệm người đứng đầu cũng chưa rõ. Vai trò của báo chí chưa được làm rõ. “Tôi đề nghị lần sửa luật này chỉ nên dừng ở nội dung về Ban chỉ đạo PCTN, còn những vấn đề khác cần được nghiên cứu thêm”, ĐB Hiến đề xuất.
ĐB Nguyễn Sĩ Cương (Ninh Thuận) ủng hộ cần thiết phải thể chế hóa Nghị quyết TƯ 5 về Ban chỉ đạo TƯ về PCTN, nhưng những nội dung sửa đổi khác không có gì đột phá. Đơn cử chưa có cơ chế xử lý đối với vấn đề kê khai tài sản. “Hãy nghiên cứu kỹ đi rồi sửa. Chưa nên ban hành trong kỳ họp lần này” - ông Cương nói và cho biết cơ chế xử lý hành vi tham nhũng chưa đủ sức răn đe vì thế tham nhũng chưa được đẩy lùi. Đề nghị cứ đuổi việc cán bộ tham nhũng.
Nên có cơ quan PCTN độc lập?
ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) cho rằng, Ban chỉ đạo TƯ về PCTN được chuyển về bên Đảng thay vì bố trí ở Chính phủ, do Thủ tướng đứng đầu như vừa qua là hợp lý. “Những đối tượng nguy cơ tham nhũng cao nhất nằm chính trong ban chỉ đạo nên phải thay đổi” - ông Thuyền lập luận. Khá nhiều ĐBQH đề nghị nên có cơ quan PCTN trực thuộc QH, không cần làm nhiều, mỗi năm chỉ làm 2 - 3 vụ đến nơi đến chốn là có sức răn đe. ĐB Nguyễn Thế Tuy (Lạng Sơn) cho rằng, tham nhũng là nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ. Nguyên nhân là do công tác quản lý cán bộ còn nhiều sơ hở, việc xử lý tội phạm tham nhũng chưa đủ sức răn đe.
Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) phát biểu tại hội trường. Ảnh: MINH ĐIỀN
| |
“Tôi đề nghị cần có tổ chức PCTN độc lập thuộc QH. Tội phạm tham nhũng phải chịu hình phạt cao nhất, chức vụ càng to càng xử nặng. Tham nhũng trong các lĩnh vực nhạy cảm như tiền từ thiện, tu bổ di tích... cần tăng mức xử. Ngoài ra, cần xử lý thật nghiêm trách nhiệm người đứng đầu. Tất cả nội dung này phải thể hiện điều đó trong luật để thể hiện quyết tâm PCTN” - ĐB Tuy nói.
ĐB Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) đề nghị thành lập Ủy ban quốc gia về PCTN trực thuộc QH. Đây là cơ quan PCTN tối cao của đất nước, có quy chế đặc biệt, chịu trách nhiệm trước QH, không thuộc quyền chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ QH, ủy ban có bộ phận điều tra riêng. Nhân sự của ủy ban này do QH bầu. Đề nghị bầu Tổng Bí thư làm chủ tịch ủy ban này.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TPHCM) phát biểu tại hội trường. Ảnh: Minh Điền
Tịch thu tài sản cố tình che giấu?
Về kê khai tài sản, hiện có 2 luồng ý kiến: Đồng ý như dự thảo (tất cả các cán bộ, công chức, đảng viên phải kê khai tài sản), hoặc cho rằng chỉ những vị trí có chức vụ, quyền hạn mới phải kê khai tài sản. ĐB Đặng Đình Luyến (Khánh Hòa) nói đối tượng cán bộ công chức là đảng viên nhưng không nắm vị trí lãnh đạo; bác sĩ, chuyên viên chính... thì không cần phải kê khai tài sản, thu nhập.
Đại biểu Đặng Đình Luyến (Khánh Hòa) phát biểu tại hội trường. Ảnh: Minh Điền
ĐB Nguyễn Sĩ Cương (Ninh Thuận) cho rằng, không cần mở rộng đối tượng kê khai. Nhưng với các đối tượng phải kê khai cũng đồng tình, cần mở rộng đối tượng là con đã thành niên, bố mẹ, anh chị em ruột nhằm ngăn việc chuyển tài sản sang người thân để tránh kê khai đầy đủ. Nếu việc kê khai không trung thực thì cần xử lý hành chính, hình sự tùy mức độ của hành vi đó. ĐB Nguyễn Văn Chiến (Bắc Ninh) cũng cho rằng, không nên yêu cầu tất cả cán bộ, công chức, đảng viên phải kê khai tài sản, rất hình thức, không hiệu quả.
Theo tờ trình của Chính phủ, trước mắt, việc công khai kê khai thu nhập chỉ nên thực hiện ở tại cơ quan làm việc chứ chưa thực hiện tại nơi cư trú. Tuy nhiên, theo thảo luận tại hội trường hôm qua, đa số ý kiến cho rằng phải thực hiện kê khai tại nơi cư trú để người dân phát huy được vai trò giám sát, răn đe các hành vi tham nhũng.
ĐB Mã Điền Cư (Quảng Ngãi) cho rằng, vừa qua, việc phát hiện tham nhũng không phải ở nơi làm việc mà từ nhân dân, báo chí. Do vậy, đề nghị công khai, thu nhập tại nơi công tác và cư trú là cơ sở pháp lý để nhân dân giám sát và có quy định chặt chẽ, chống tiêu cực.
Theo ĐB Lê Thị Yến (Phú Thọ), cần có chế tài bắt buộc kê khai trung thực và nếu người kê khai không giải trình được thì có các biện pháp nghiêm khắc như tịch thu tài sản cố tình che giấu tài sản hoặc xử lý hình sự. Nếu làm được điều này sẽ hạn chế được việc kê khai có tính hình thức như hiện nay.
ĐB Hồ Trọng Ngũ (Vĩnh Long) cũng cho rằng, sửa luật phải bảo đảm phòng là chính. “Để PCTN, phải có cơ chế kiểm soát được tài chính, thu nhập cá nhân, muốn thế phải chuyển sang xã hội thanh toán bằng thẻ. PCTN phải dồn hết sức lực vào đó bằng việc xây dựng cơ chế giám sát. Phải xây dựng bằng được mã số của người dân, nếu mọi giao dịch không còn bằng tiền mặt thì nguy cơ tham nhũng sẽ giảm” - ĐB Ngũ nói.
PHAN THẢO - NGỌC QUANG
| |
