Với mong muốn thông tin đến bạn đọc một cách khách quan, phóng viên Báo SGGP 12 Giờ đã thuyết phục đại tá hưu trí Lê Ổn-người thông tin có 4 giếng vàng của Vua Hàm Nghi - đưa chúng tôi về làng Quy Hậu (thôn Uẩn Áo cũ), xã Liên Thủy, huyện Lệ Thủy, Quảng Bình. Tuy nhiên, tại làng Uẩn Áo, các bô lão chỉ kể về dấu tích một thành quách người Chăm trước đây, tuyệt không có thông tin về kho báu của Vua Hàm Nghi.
Câu chuyện 4 chiếc giếng cổ
Ở làng Uẩn Áo, 3 vị bô lão đã đợi sẵn đón chúng tôi. Qua câu chuyện mới biết đây là những người đã từng đào phải giếng cổ, còn đại tá Lê Ổn chỉ là người nghe kể chứ chưa bao giờ chứng kiến thấy thành giếng, miệng giếng vuông tròn như thế nào.
Một tảng đá mang dấu ấn Chăm sót lại của vùng đất này. Ảnh: M.P.
Ba vị cao niên gồm Đỗ Bá Toàn 73 tuổi, Đỗ Bá Hoài 76 tuổi, Đỗ Bá Bổn 83 tuổi. Những con người đồng quê chiêm trũng này tuy tuổi đã cao nhưng sức khỏe còn tráng kiện. Các bậc bô lão đã thân chinh dẫn chúng tôi lội đất, lội bùn rong ruổi khắp đồng, đi ngang hết làng để chỉ những nơi từng có giếng cổ.
Người cao tuổi nhất trong đoàn, ông Đỗ Bá Bổn kể: “Hồi tui còn nhỏ, ra đồng hoang Cồn Doi khẩn đất. Cuốc cỏ một hồi vấp viên đá ong, vần viên đá đi cuốc tiếp thì tận mắt nhìn thấy cái miệng giếng xây bằng gạch ba sàng (một thứ gạch cổ). Tui đào sâu hơn 1m nhưng không thấy gì bèn lấp lại. Về kể cho cha nghe, cha tui kể lại đó là cái giếng người xưa, dưới đó hình như có chôn một thanh kiếm bằng vàng của nhà vua nào đó. Đó là cha tui kể, còn sự thật chắc chỉ lời đồn thôi. Một lần khác tui đi làm cỏ ngoài đồng, ở mảnh đất khác có cuốc phải tấm đá hình chữ nhật, đen, phẳng, bóng. Lần này người ta lại nói dưới đó có chôn bộ tam sự bằng vàng. Tui không tin. Sau này các con tui lớn lên, đưa chuyện ra kể, chúng đòi đào, tui sợ nhỡ người xưa yểm bùa chú chi đó thì khổ”.
Ông Đỗ Bá Hoài, nguyên cán bộ xã trước đây thông tin thêm: “Nơi đây, thời xa xưa là thành Nhà Ngo. Thành của người Chăm Pa. Thành xây cao, ngoài thành xây bằng đá, trong đắp đất. Số đá xây thành sau này người dân đã lấy về làm nhà. Trong thành có bốn góc ngự 4 cái giếng cổ. 4 cái giếng này được ông cha đời trước kể lại dưới đó có tam sự vàng, kiếm vàng nhưng cũng chẳng ai tin lắm nên dân làng không bỏ công đào mà chỉ chí thú mần ăn thôi”.
Theo thông tin ở làng, trong 4 cái giếng cổ có 1 cái nằm trong làng, tại nhà chị Mai Thị Luyến. Các cụ đã dẫn chúng tôi lội đồng đi tìm nơi trước đây các cụ đào trúng miệng giếng, trúng phiến đá ở ngoài đồng. Hết lội ruộng, các bô lão lại dẫn vào nhà chị Mai Thị Luyến. Chị Luyến xác nhận: “Trước đây làm nhà, có đào được cái giếng cổ, đào xuống, khoảng vài mét thì có tấm gỗ cứng, cạy tấm gỗ lên, đào tiếp chỉ thấy đất.
Thông tin các “giếng vàng Vua Hàm Nghi” là bịa
Về thông tin giếng vàng Vua Hàm Nghi, các bô lão làng Uẩn Áo trước sau vẫn khẳng định là không có.
Dựa vào trí nhớ, đại tá Lê Ổn nhiệt tình đi chỉ các giếng vàng. Tuy nhiên các bô lão Uẩn Áo lại bảo không có
Trong hành trình đi tìm giếng vàng Vua Hàm Nghi, các bô lão đã dẫn chúng tôi vào nhà Đỗ Thi Lĩnh, tại đây mọi người được chứng kiến một bệ đá có hoa văn Chăm, trên cùng là một đài sen cách điệu, trên bệ đá có ông Phật. Trước đây có 2 cán bộ Bảo tàng trung ương vào lấy tượng Phật đi cùng tấm đá có khắc chữ Hán cổ với phiên âm: “Ninh Viễn Thành”.
Một lần nữa các cụ già làng Uẩn Áo khẳng định không có vàng Vua Hàm Nghi, tuy nhiên gút lại họ cho rằng; dưới những giếng cổ này có cái gì đó rất quý giá, hoặc là vàng, hoặc là những vật dụng của vua bằng vàng theo lời người xưa. Giếng này cũng có thể dùng để chôn cất vũ khí, của cải. Điều đặc biệt là giếng này không có hình tròn của giếng nước thông thường mà có hình lục lăng và lại nằm 4 góc khác nhau.
Trong chuyến đi về cùng chúng tôi ở làng Uẩn Áo, ông Lê Ổn thừa nhận, ông không hề cung cấp về kho báu Vua Hàm Nghi, ông chỉ nói có 4 giếng cổ nghi có vàng.
Như vậy có thể khẳng định, thông tin 4 giếng vàng của Vua Hàm Nghi hoàn toàn không có. Việc này phù hợp thông tin mà SGGP 12 Giờ đã thẩm định từ các nhà sử học, hành trình xuất bôn của Vua Hàm Nghi không qua Liên Thủy, quân Cần Vương cũng không liên quan đến Liên Thủy vì Liên Thủy trước đây là một huyện lỵ thân Pháp, có đồn của Pháp.
Minh Phong
