Krung Thep (thành phố của các thánh thần) - thủ đô của Vương quốc Thái Lan! Trải qua hàng trăm năm thăng trầm của lịch sử, nay từ khẩu ngữ bình dân nhất, đến văn bản hàn lâm nhất của Thái ngữ, vẫn là Krung Thep.
Phi cơ sắp hạ cánh xuống phi trường Suvarnabhumi (Bangkok).
Thật kỳ thú! “Krung Thep” được viết tắt từ “Krung Thep Maha Nakhon Amon Rattanakosin Mahinthara Ayutthaya Mahadilok Phop Noppharat Ratchathani Burirom Udom Ratchaniwet Mahasathan Amon Phiman Awatan Sathit Sakkathattiya” (thành phố của các thánh thần, thành phố vĩ đại của những vị thần bất tử, thành phố châu báu tráng lệ của thần Indra, chiếc ngai vàng của đức vua Ayutthaya, thành phố của đền đài tráng lệ, thành phố của cung điện và lãnh địa hoành tráng nhất của hoàng gia, ngôi nhà của thần Vishnu và tất cả các vị thần).
Với tên đầy đủ này, Vương quốc Thái Lan đang giữ kỷ lục thế giới về thủ đô có tên dài nhất. Song chẳng rõ cơ duyên nào, nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, vẫn đang gọi là Bangkok (một hạt rất nhỏ của Krung Thep). Thái Lan, “đất nước của những nụ cười”, vẫn nồng hậu khi thủ đô của mình được gọi tên Bangkok.
Ấn tượng đầu tiên về Krung Thep phải kể đến sân bay quốc tế Suvarnabhumi “mảnh đất vàng”. Được mua từ năm 1973, trải qua nhiều đời thủ tướng với bao thăng trầm của biến cố kinh tế - chính trị, năm 2002 Suvarnabhumi mới được khởi công. Năm 2006, dưới thời của Thủ tướng Thaksin Shinawatra, “mảnh đất vàng” mới thực sự là vàng, khi đi vào hoạt động.
Có diện tích 32,8km², phục vụ hơn 45 triệu khách/năm, có khả năng nâng cấp phục vụ 100 triệu khách/năm, Suvarnabhumi hiện đứng thứ 18 thế giới về sân bay hiện đại và bận rộn nhất toàn cầu. Cùng với việc đưa vào sử dụng sân bay “khủng” này, hệ thống đường cao tốc, đường tàu điện trên không từ Suvarnabhumi đến trung tâm Krung Thep và các trung tâm vệ tinh cũng vô cùng hoàn hảo, đảm bảo hành khách qua Suvarnabhumi không phải thưởng thức “đặc sản Bangkok”, là tắc đường.
Song sự cố đêm 25-11-2008 và những ngày sau đó, không trục trặc kỹ thuật, không ảnh hưởng thời tiết, không tắc đường… thế mà, “mảnh đất vàng” vẫn phải đóng cửa ngoài tầm dự liệu của nhà thiết kế. Nhà chức trách không đưa ra được thời gian mở cửa lại, hàng chục ngàn công dân nước ngoài đã phải vất vả tìm đường rời Bangkok trong nỗi nhọc nhằn và lo sợ. Kẹt chung trong vụ đóng cửa sân bay này, nhiều du khách Việt Nam đã được đưa sang Lào để về Hà Nội và sang Campuchia để về TPHCM.
Mâu thuẫn “Áo đỏ” (đại diện cho tầng lớp có thu nhập thấp) - “Áo vàng” (đại diện cho tầng lớp có thu nhập cao) là nguyên nhân duy nhất dẫn đến sự cố nêu trên. Phe “Áo vàng” chống chính phủ bao vây “mảnh đất vàng”, chặn tất cả các tuyến đường dẫn đến đây, buộc toàn bộ hệ thống điều hành sân bay phải ngừng hoạt động (các chuyến bay đến vẫn được phép hạ cánh).
Như thế là vi hiến! Súng đã nổ và máu đã đổ! Song thật trớ trêu, lại là máu của những người “Áo đỏ”. Ban đầu họ tự rút máu đổ chung vào nhiều thùng rồi tưới trước sảnh Bộ Quốc phòng để tỏ rõ ý chí. Sau là 91 người thiệt mạng và gần 1.000 bị thương trong vụ “đàn áp Áo đỏ” của lực lượng vũ trang Thái Lan, trong sự kiện 19-5-2010, tại Bangkok.
Ổn định chính trị, hóa giải kịp thời những mâu thuẫn giai cấp bằng điều tiết thu nhập là “dĩ bất biến” để “ứng vạn biến” trong chính sách đối nội của Vương quốc Thái Lan gần 100 năm qua. Tính từ năm 1930, khi Vương quốc Thái Lan chuyển từ thể chế quân chủ chuyên chế sang quân chủ lập hiến đến nay, đảo chính quân sự và dân sự lật đổ chính phủ diễn ra triền miên, khó có thể nhớ hết đã có bao thủ tướng phải ra đi khi chưa mãn nhiệm kỳ. Song nền kinh tế Thái Lan vẫn ổn định với tốc độ tăng trưởng đáng khâm phục.
Bình quân 2 người có một ô tô, là một trong những nguyên nhân dẫn đến “đặc sản Bangkok” hiện nay. Song tỷ lệ người dân có ô tô nói riêng và bình quân thu nhập nói chung của Vương quốc Thái Lan hiện nay vẫn đang còn là niềm mơ ước của nhiều quốc gia trên thế giới.
Đến Bangkok vào những ngày tháng 9-2012, ngoài những dư âm về lễ kỷ niệm 2 năm sự kiện 19-5-2010, du khách còn được nghe những người “Áo đỏ” xác nhận: Người lần đầu tiên mua ô tô không phải đóng thuế, người dùng điện - nước ở mức thấp không phải trả tiền, mọi công dân có việc làm ổn định đều có thể mua được căn hộ chung cư, mức lương tối thiểu mà giới chủ trả cho người lao động bắt buộc phải đảm bảo tương đương 300 USD/tháng.
Nguồn tài chính để Chính phủ Thái Lan thực hiện những chính sách nêu trên là thuế đánh vào người có thu nhập cao. Quân bình giàu - nghèo để ổn định xã hội, xã hội ổn định để phát triển kinh tế là vấn đề luôn được Vương quốc Thái Lan đặt lên hạng đầu, dẫu cho “điều tiết thu nhập” là vấn đề cực kỳ cam go.
Để tồn tại và đi lên, Krung Thep đang như một nguồn máy khổng lồ mà mỗi công dân là một hạt nhân để phát triển. Tinh mơ một ngày như mọi ngày, hàng triệu nữ nhân viên công sở - công ty ở Krung Thep chỉ kịp làm vệ sinh cá nhân rồi nhảy lên ô tô. Trong khi chờ đèn xanh qua giao lộ thứ nhất là thời gian “tô” môi. Chờ qua giao lộ thứ hai là thời gian “vẽ” mắt phải. Chờ qua giao lộ thứ ba là thời gian “vẽ” mắt trái. Chờ qua giao lộ thứ tư là thời gian thay trang phục và ăn sáng. Đến công sở - công ty đúng giờ, với những chuẩn bị cho một ngày mới đều trên ô tô. Năng động trong trật tự - kỷ cương. Triệu triệu ô tô cùng tham gia giao thông trong giờ cao điểm, tốc hành nhưng trong khuôn khổ luật pháp. Vội vã nhưng không một tiếng còi “xin đường”, vẫn là một phong thái của Krung Thep.
Phan Trọng Hải
