Chỉ trong vòng 42 ngày, một đại đội xe tăng đã vinh dự tham gia chiến đấu giải phóng cả 3 thành phố lớn Huế, Đà Nẵng và Sài Gòn. Xe tăng của họ đã húc đổ cánh cổng dinh Độc Lập, kéo lá cờ bách chiến bách thắng của cách mạng lên nóc dinh, báo hiệu giờ toàn thắng của cả dân tộc. Đó là Đại đội 4 xe tăng thuộc Lữ đoàn 203.
“Hành trình đến dinh Độc Lập” là tập hồi ký của đồng chí Nguyễn Khắc Nguyệt, người chiến sĩ lái chiếc xe tăng 380 theo sát phía sau chiếc xe tăng 390, tiến thẳng vào dinh Độc Lập cách đây 32 năm. Được sự cho phép của tác giả, SGGP 12 Giờ xin trích giới thiệu phần cuối của cuốn hồi ký trên.
- Đêm ngày xe đi
Ngày thứ nhất, 20-3-1975
Trao cờ Quyết thắng trước giờ xuất phát cho Đoàn 203 và E66 thuộc Quân đoàn 2.
Đại đội 4 của chúng tôi nhận lệnh rời hậu cứ ở Tây Bắc sân bay A Lưới vào đánh Huế. Chỉ sau vài giờ chuẩn bị chúng tôi đã lên đường. Tách ra khỏi đội hình của Lữ đoàn 203, chúng tôi lặng lẽ vượt Trường Sơn, nhằm hướng Nam thẳng tiến. Sau gần một tháng ngày đêm hành quân với đèo cao, dốc đứng, đường lầy, trên là máy bay lùng sục, đánh phá, chúng tôi đã đến vị trí tập kết trên đường 12 (cách Huế chừng hơn 30km) vào cuối tháng 4-1972.
Cuộc hành quân cấp tốc đã thành công nhưng chúng tôi cũng gánh chịu những tổn thất đầu tiên: xe 388 cùng với 4 thành viên kíp xe đã hứng trọn một quả bom B52 giữa sân bay A Lưới. Theo con đường 74 mới mở nối vào đường 14, đến chiều 22-3 chúng tôi tập kết ở đỉnh Động Truồi. Đến lúc này cả đại đội chỉ còn 5 xe vì 1 xe bị hỏng, 1 xe đi sau bị tắc đường không đến được vị trí tập kết. Sẩm tối 22-3, chúng tôi nhận lệnh đi đánh cứ điểm Núi Bông, Núi Nghệ với nghiêm lệnh “tuyệt đối không được bật đèn” vì từ dưới dốc nhìn lên thì một que diêm cũng thấy rõ.
Động Truồi là con dốc khá dài từ Trường Sơn xuống đồng bằng, lại quanh co, hiểm trở. Một bên là ta-luy dựng đứng, một bên là vực sâu thăm thẳm. Thế mà chúng tôi lại phải lái mò. Có thể nói đây là thử thách lớn lao. Đêm đó chúng tôi chủ yếu nhìn lên trời để lái chứ không nhìn xuống mặt đường. Vì thế mới có chuyện xe tôi đâm uỵch vào đầu một cái Zil 3 cầu đi ngược chiều đang nép mình bên đường, may mà tốc độ chậm nên chỉ bị méo cái ba-dờ-xốc.
Ngày thứ tư, 23-3-1975.
Mò mẫm đến 5g sáng chúng tôi cũng tới được vị trí “điều chỉnh cuối cùng” cách chân Núi Bông chừng 3km. Đúng lúc đó bầu trời như bị xé nát bởi hàng trăm quả đạn pháo, hỏa tiễn H12 và cả cao xạ 37 ly hạ nòng bắn vào cứ điểm. Ngay lập tức chúng tôi được lệnh tăng tốc độ lên chiếm tuyến triển khai. Do không có thời gian trinh sát đường nên chúng tôi phải đi theo những vạch dấu của đơn vị trinh sát bộ binh để lại. Theo hàng dọc, xe 386 của đại đội trưởng Bùi Quang Thận dẫn đầu, xe 381 của B trưởng B1 Mai Hồng Trị chạy thứ hai, xe 380 của tôi chạy thứ ba, xe 387 của B trưởng B2 Phạm Xuân Tráng chạy thứ tư và xe 390 của chính trị viên Vũ Đăng Toàn chạy sau cùng.
Trời đã sáng rõ nên chúng tôi chạy với tốc độ cao nhất có thể và chỉ khoảng 15 phút đã đến “tuyến triển khai”. Tuyến triển khai của xe tăng là nơi mà phân đội xe tăng chuyển từ đội hình hàng dọc thành đội hình hàng ngang để dùng hỏa lực tiêu diệt các mục tiêu tiền duyên, sau đó sẽ xuất kích dẫn dắt bộ binh đánh chiếm mục tiêu bên trong. Tiếng vỏ đạn rơi loảng xoảng trong xe, chiếc xe của tôi hơi sựng lại một lát lại chồm lên. Cứ vài chục mét lại bắn một phát.
- Nã pháo
Mọi diễn biến của trận đánh diễn ra rất thuận lợi. Tôi tiếp tục tăng tốc độ để vượt một cái khe. Đột nhiên tôi thấy gốc một bụi le chờm lên mũi xe và nằm chình ình ngay trước kính lái. Kinh nghiệm cho tôi biết xe đã đi vào một nơi nền đất yếu, nếu tiếp tục đi tới sẽ mắc lầy là cái chắc. Tôi vội dừng xe cấp tốc rồi vào số “lùi” và từ từ tăng ga vì biết rằng nếu rồ ga lớn, xích guồng nhanh cũng có thể bị lầy ngay tại chỗ. Lùi hơn chục mét tôi nhích đầu xe sang trái tìm đường khác vượt qua thì nghe trưởng xe Luông hét vào máy: “Dừng lại! Xuống là chết đấy! Cả 386, 381 bị lầy rồi”. Tôi hé cửa nhìn sang phải thấy xe 381 đã bị ngập gần hết băng xích, còn xe 386 của đại đội trưởng Thận thì chỉ hở cái tháp pháo. Thật hú vía, nếu cứ dấn ga mạnh lên thì xe tôi chắc cũng sẽ vùng vẫy giữa đống bùn như hai xe kia.
Lúc này xe 390 cũng đã đến, tôi nghe Luông hạ lệnh: “Dừng tại chỗ diệt mục tiêu để yểm hộ xe 390 cứu kéo!”. Tôi chọn chỗ đất trũng dừng xe. Thọ tiếp tục bắn từng phát chắc nịch. Lúc này tôi mới biết địch cũng đang bắn trả bọn tôi nhưng không biết vì sao chúng toàn dùng pháo “chơm”, loại đạn này với xe tăng thì chỉ như gãi ghẻ, song rất nguy hiểm với bộ binh. Loay hoay mất một lúc xe 390 mới kéo được 381 lên. Sau đó cả 2 xe đấu vào mới kéo được 386 ra khỏi vũng lầy.
Sau khi báo cáo lên cấp trên, đại đội tôi được lệnh dừng tại chỗ dùng hỏa lực chi viện bộ binh đánh chiếm cứ điểm. Đây là dịp để các pháo thủ trổ tài vì với khoảng cách như thế, xe lại dừng tại chỗ thì có thể nói pháo xe tăng sẽ bắn “bách phát bách trúng”. Làm lính xe tăng đã mấy năm nhưng quả thực đến hôm đó tôi mới có dịp thấy hết sức mạnh hỏa lực của xe tăng. Cứ mỗi phát đạn pháo thì một công sự chiến đấu của địch trong cứ điểm lại tung lên. Cánh lính BB nhiều anh khoái chí nhảy lên reo hò. Đến gần trưa thì quân địch trong cứ điểm không thể chịu đựng nổi và bắt đầu rút chạy.
------------
Bài 2: Hội ngộ cố đô
Nguyễn Khắc Nguyệt
