Bài 2: Những nhân chứng lịch sử

Có quá nhiều tư liệu lịch sử đã ghi lại thảm kịch kinh hoàng Nam Kinh, đặc biệt là của các nhân chứng người nước ngoài…

Những bằng chứng không thể chối cãi

Trong nhật ký năm 1937 của nhà truyền giáo Mỹ Minnie Vautrin (sau này được sử dụng như bằng chứng buộc tội đám tướng Nhật trực tiếp liên quan cuộc thảm sát Nam Kinh), Vautrin ghi: “Có lẽ chẳng hành vi tội ác nào không được thực hiện tại thành phố này. Tối qua có 30 cô gái đã bị bắt khỏi trường ngoại ngữ. Và hôm nay, tôi tiếp tục nghe nhiều câu chuyện đau lòng về các cô gái bị lôi đi khỏi nhà mà một trong số đó chỉ 12 tuổi. Tối nay, một xe tải với 8 hoặc 10 cô gái trên đó chạy ngang. Tôi nghe tiếng la thất thanh “Jiu ming! Jiu ming!” (Tha mạng, xin tha mạng). Tiếng súng đâu đó trên đồi hoặc ngoài đường khiến chúng tôi hình dung số phận thảm thương của nạn nhân nào đó, rất có thể không phải là lính (Trung Quốc)”.

Những hình ảnh kinh khủng từng chứng kiến tại Nam Kinh liên tục ám ảnh Vautrin và cuối cùng, năm 1940, bà rơi vào tình trạng u uất đến mức phải tự tử tại căn hộ nhỏ của mình ở Indianapolis-Mỹ (sau chiến tranh, Minnie Vautrin được Chính phủ Trung Quốc tặng huân chương và câu chuyện về bà đã được ấn hành trong quyển American Goddess at the Rape of Nanking của sử gia Hua-ling Hu năm 2000)…

Trong lá thư gửi về gia đình đề ngày 19-12-1937, một nhân chứng tên James McCallum viết: “Thật là một câu chuyện kinh khủng không thể so sánh. Tôi không biết bắt đầu từ đâu và kết thúc như thế nào. Và tôi cũng chưa từng nghe hoặc chứng kiến hành động man rợ nào như vậy. Cưỡng hiếp! Chúng tôi đoán rằng ít nhất 1.000 vụ xảy ra trong một đêm và có khi giữa thanh thiên bạch nhật. Khi nạn nhân phản kháng hoặc thậm chí tỏ vẻ không vui, họ lập tức lãnh nhát lưỡi lê hoặc một viên đạn”.

Trong lá thư gửi về gia đình, bác sĩ phẫu thuật Mỹ Robert Wilson viết: “Cuộc thảm sát thường dân thật kinh khủng. Tôi có thể kể nhiều trang liền những vụ cưỡng hiếp và hành động man rợ khó có thể tin. Lính Nhật thực hiện cuộc giết chóc mà chẳng vì lý do gì…”. Những đoạn phim được mục sư John Magee ghi lại cũng là bằng chứng không thể chối cãi về tội ác phát xít Nhật. Cuộn phim của Magee được một người Mỹ tên George Fitch bí mật mang khỏi Nam Kinh và được trình lên một số thành viên Quốc hội, quân đội và tổ chức Chữ thập đỏ Hoa Kỳ. Vài cảnh trong bộ phim sau đó được in trên ấn bản tháng 5-1938 của tờ Life đã khiến thế giới bị sốc!

Người hùng John Rabe

Nhắc đến sự kiện thảm sát Nam Kinh, khó có thể quên được cái tên John Rabe. Được xem là một Oskar Schindler (người cứu khoảng 1.200 nạn nhân Do Thái khỏi bàn tay diệt chủng Đức quốc xã) đối với người Trung Quốc, John Rabe đã cứu được khoảng 200.000 (!) nạn nhân Trung Quốc thoát khỏi bi kịch lưỡi lê Nhật. Trong quyển The Nanking Atrocity 1937-38: Complicating the Picture ấn hành năm 2007 (dẫn lại từ chuyên san Japan Focus 23-10-2007), (cố) giáo sư Fujiwara Akira thuộc Đại học Hitotsubashi đã trích vài đoạn trong các tập  nhật ký John Rabe. Ngày 17-12-1937, Rabe viết: “Tối qua, có đến 1.000 thiếu nữ đã bị hiếp, chỉ riêng số nữ sinh viên Kim Lăng Nữ Tử Học Viện đã là 100. Người ta chẳng nghe gì khác ngoài các vụ cưỡng hiếp. Nếu chồng hoặc anh trai lao vào ngăn cản, họ lập tức bị bắn. Những gì bạn chứng kiến và nghe khắp nơi đều là cảnh tượng tàn bạo của lính Nhật”.

Theo tác giả Joseph Chapel trong nghiên cứu Denial of the Holocaust and the Rape of Nanking (2004), John Rabe là doanh nhân Đức, đảng viên Đức quốc xã. Sinh năm 1882 tại Hamburg, Rabe theo đuổi nghiệp kinh doanh từ thời trẻ và từng sống tại châu Phi vài năm. Năm 1908, ông đến Trung Quốc, làm cho Tập đoàn Siemens, có mặt tại nhiều thành phố Trung Quốc trước khi đến Nam Kinh. Ngày 22-11-1937, khi quân Nhật trên đường đến Nam Kinh, John Rabe cùng một số người nước ngoài thành lập Ủy ban quốc tế đồng thời dựng lên Nam Kinh an toàn khu (NSZ) để cưu mang nạn nhân. NSZ được thiết lập tại tất cả khu vực có tòa đại sứ nước ngoài và tại Đại học Nam Kinh, với diện tích khoảng 3,86km2 trong đó có 25 trại tị nạn dựng quanh Tòa đại sứ Mỹ.

Sau hơn một tháng xảy ra sự kiện thảm sát Nam Kinh, John Rabe cùng Ủy ban quốc tế NSZ (trong đó có bác sĩ phẫu thuật Robert Wilson và nhà truyền giáo Minnie Vautrin…) đã cứu được từ 50.000-250.000 nạn nhân. Ngày 28-2-1938, John Rabe rời Nam Kinh, đến Thượng Hải và từ đó trở về Đức. Tại một buổi diễn thuyết ở Berlin, ông cho trình chiếu những thước phim và ảnh chụp sự kiện. Tiếp đó, ông viết thư gửi Quốc trưởng Đức quốc xã với hy vọng Hitler can thiệp. Tuy nhiên, Rabe bị Gestapo bắt và lá thư không bao giờ đến tay Hitler. Nhờ cuộc vận động hậu trường của Siemens, John Rabe cuối cùng được thả. Ông được phép giữ lại bằng chứng về vụ thảm sát Nam Kinh nhưng không được tổ chức diễn thuyết hoặc công bố tư liệu về đề tài liên quan. Ngày 5-1-1949, Rabe chết bởi đột quỵ. Năm 1997, tấm bia của ông được dời từ Berlin đến Viện bảo tàng tưởng niệm cuộc thảm sát Nam Kinh, như một cử chỉ ghi nhận lòng tri ân của người Trung Quốc.

Tất cả những gì chứng kiến vào thời điểm kinh hoàng 1937 tại Nam Kinh đã được John Rabe ghi lại trong các tập nhật ký mà sau này được nhà báo Mỹ gốc Hoa Trương Thuần Như (Iris Chang) tiếp cận và thuật lại trong The Rape of Nanking: The Forgotten Holocaust of World War II (1997) - một trong những quyển sách gây chấn động mạnh và nổi tiếng nhất về đề tài thảm sát Nam Kinh (nằm nhiều tuần trong danh sách best seller của New York Times).

Bài 3: Cuộc trả nợ chưa trọn vẹn

PHÚC CẨM

Thông tin liên quan

Bài 1: Nhất thốn hà san nhất thốn huyết!