Báo động hiện tượng chối bỏ cuộc sống

Không chỉ ở châu Á, hàng loạt các vụ tự tử xảy ra trong thời gian gần đây ở châu Âu đã gióng lên hồi chuông báo động về thái độ buông xuôi trước áp lực cuộc sống. Bên cạnh những ưu điểm vốn có của một cuộc sống hiện đại ở các quốc gia phát triển, cuộc sống thường ngày của người dân nơi đây thực chất cũng nhiều điều tẻ nhạt và vô số bế tắc.

• Châu Á - áp lực từ nhịp sống căng thẳng

Cách đây chỉ một tuần, báo chí Nhật công khai tiết lộ khu rừng Aokigahara rậm rạp rộng 35km² được gọi là rừng tự sát nằm ở chân núi Phú Sĩ thơ mộng. Hàng năm, giới chức nước này phải di chuyển khỏi khu rừng khoảng 100 thi thể treo lơ lửng trên cây hoặc nằm ở nhiều tư thế khốn khổ ở các vị trí rải rác.

Theo báo cáo của chính phủ Nhật Bản, đây là nơi có số lượng người tự tử lớn thứ hai trên thế giới, sau cây cầu tự tử Golden Gate, ở San Francisco của Mỹ. Mỗi năm, có hơn 30.000 người Nhật tự tử, khiến Nhật Bản trở thành quốc gia có tỷ lệ tự tử cao nhất so với các nước còn lại trong nhóm G-8. Nguyên nhân của hiện tượng này xuất phát từ những khủng hoảng tâm lý, trong những nhọc nhằn học đường, trong sự cạnh tranh khốc liệt chốn thương trường.

Tỷ lệ tự tử không chỉ trong giới trẻ mà còn đang lây lan sang người già, nhất là sau thảm họa động đất gây sóng thần cách đây 1 năm. Nỗi sợ hãi và giận dữ như đợt sóng ngầm đang tăng cao ở Nhật Bản, nhất là ở tỉnh Fukushima, nơi hàng chục ngàn người đã phải rời bỏ nhà cửa, nơi nông dân, ngư dân, chủ nhà hàng hay khách sạn mất đi kế sinh nhai vì cuộc khủng hoảng hạt nhân.

Các chuyên gia cho biết, nhiều người sống sót cảm thấy tội lỗi vì còn sống trong khi nhiều người khác phải chết hoặc vì không cứu được những người yêu quý. Cảm giác đó rất phức tạp và có thể gây ra chứng trầm cảm kinh niên. Thoạt tiên, họ không nghĩ đến chuyện tự tử ngay sau một loạt thảm họa như thế bởi vẫn cảm thấy may mắn sống sót. Tuy nhiên, cùng với thời gian, họ bắt đầu nghĩ đến chuyện từ bỏ cõi đời khi phải đối mặt với thực tế, mất đi động lực và cảm thấy mệt mỏi, trong khi sự hỗ trợ từ bên ngoài cũng giảm đi.

Còn tại Hàn Quốc, có đến 7/10 người được hỏi phàn nàn rằng họ luôn bận rộn và luôn thiếu thời gian cho các hoạt động của cuộc sống. Nhiều người Hàn Quốc phàn nàn, họ đã hy sinh quá nhiều để làm nên “Kỳ tích sông Hàn”, biến một nước nghèo đói tiến lên trở thành quốc gia thuộc tốp 15 nền kinh tế hàng đầu thế giới chỉ trong khoảng thời gian của một thế hệ. Tuy nhiên, ở đỉnh cao kinh tế, Hàn Quốc đang tiếp tục phải chịu áp lực duy trì tốc độ tăng trưởng và đó cũng là lý do người Hàn Quốc nổi tiếng là chỉ biết làm việc mà không vui chơi. Nhiều người Hàn Quốc tự cho rằng, họ đang tồn tại chứ không phải là đang sống.

• Châu Âu - bế tắc từ hệ thống an sinh xã hội

Cuộc suy thoái kinh tế 3 năm qua đã khiến châu Âu lung lay mọi giá trị từ vật chất tới tinh thần. Nó cuốn trôi những nền tảng của cuộc sống bền vững, dẫn đến sự gia tăng đột biến đáng báo động về tình trạng tự tử. Đặc biệt là ở những nước đang trong giai đoạn nhạy cảm hiện nay như Hy Lạp, Ireland và Italia. Đây cũng là những nước ngay tuyến đầu của cuộc khủng hoảng, đang chịu đựng tình cảnh tồi tệ nhất khi mà tỷ lệ nam giới tự tử vì bế tắc gia tăng mạnh.

Theo tờ New York Times, tỷ lệ tự tử ở nam giới tại Hy Lạp tăng hơn 24%, ở Ireland là hơn 16% và tệ nhất là ở Italia, các vụ tự tử xuất phát từ động cơ khó khăn kinh tế đã tăng lên đến 52%. Tại Ireland, hiện tượng tự tử lại được cho là có liên quan đến triệu chứng mà các nhà trị liệu gọi là “trầm cảm Celtic Tiger” (rơi vào tình trạng ăn không ngon và mất ngủ) xuất hiện sau năm 2008, khi gần 40% nam giới trong độ tuổi 36 thất nghiệp, trong đó có 32% làm trong ngành xây dựng, thiết kế điện…

Theo các nhà nghiên cứu, xu hướng tự tử năm nay gia tăng nhanh từ những bế tắc từ hệ thống an sinh xã hội do các biện pháp thắt lưng buộc bụng của chính phủ. David Stuckler, một nhà xã hội học tại Trường ĐH Cambridge, người dẫn đầu một công trình nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí The Lancet nhận định: “Khủng hoảng tài chính đã đẩy cuộc sống của người dân bình thường đến chỗ có nguy cơ, nhưng chính những biện pháp cắt giảm phúc lợi xã hội của các chính sách thắt lưng buộc bụng đã đẩy họ xuống vực thẳm”.

HẠNH CHI