“Bão” ma túy tổng hợp đổ bộ TPHCM

Ma túy tổng hợp - “hàng đá”, đang tràn vào TPHCM với một khối lượng khủng, tăng chóng mặt so với những năm gần đây. Trong khi đó, số người nghiện ma túy tổng hợp vẫn là ẩn số, chưa được nhận diện đầy đủ; ước lượng người nghiện ma túy - chủ yếu là người “đập đá”, chưa được thống kê lên tới 10.000 người.

“Hàng đá” 9 tháng nhiều hơn… 1 năm

Chưa bao giờ TPHCM thu giữ lượng ma túy tổng hợp nhiều như hiện nay. Trong gần 106kg ma túy thu giữ trong hơn 1.200 vụ án ma túy từ đầu năm đến nay, có đến 92kg là ma túy tổng hợp (chiếm gần 87%). Số lượng “hàng đá” thu giữ trong 9 tháng đầu năm 2016 nhiều hơn cả năm 2015 đến 6% và gấp khoảng 3 lần so với trung bình các năm từ 2010 - 2014 (giai đoạn này, trung bình mỗi năm thu giữ hơn 30kg ma túy tổng hợp). Nếu như những năm từ 2005-2010, trung bình mỗi năm TP thu giữ 3kg “hàng đá” thì giờ đây, 3kg ma túy tổng hợp là số tang vật thu giữ chỉ trong 10 ngày.

Vì sao lượng ma túy tổng hợp thu giữ gia tăng chóng mặt? Vì sao tội phạm ma túy có chiều hướng gia tăng hoạt động? Thượng tá Võ Văn Trai, Phó trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (PC47) Công an TPHCM, phân tích: Về nguồn cung, một số nước và khu vực trên thế giới có xu hướng sản xuất “đá”. Trước đây, vùng Tam giác vàng (vùng biên giới Lào - Thái Lan - Myanmar), chỉ đơn thuần là thủ phủ sản xuất heroin, nay các đầu nậu đã chuyển hướng sản xuất ma túy tổng hợp. Còn về “cầu”, nhu cầu sử dụng “đá” ngày càng tăng cao. Đối tượng “đập đá” chủ yếu là người trẻ, thiếu sự quản lý của gia đình và xã hội, đã dấn thân vào chơi ma túy tổng hợp như thú vui thời thượng và khẳng định mình (?!). Trong khi đó, các cơ sở kinh doanh dịch vụ nhạy cảm như nhà hàng, vũ trường, khách sạn, nhà nghỉ, biệt thự cho thuê… ngày càng phổ biến, lại thiếu sự kiểm tra xử lý của các cơ quan chức năng, là điều kiện để tội phạm ma túy tổng hợp lợi dụng hoạt động, phát sinh phức tạp. 

Với mẫu mã bắt mắt, mặt hàng “tem giấy” thu hút sự chú ý của giới trẻ (ảnh do PC47 CA TPHCM cung cấp)

Công an TPHCM nhận định, tội phạm mua bán ma túy tổng hợp có thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Các giao dịch thường diễn ra trong nhà trọ, khách sạn, thậm chí trên taxi nên rất khó phát hiện. Ngoài ra, các đối tượng còn sử dụng hệ thống kỹ thuật số để theo dõi, phát hiện ngược lại lực lượng đấu tranh tội phạm. Các đường dây sử dụng phương tiện liên lạc, thiết bị hiện đại, như điều khiển két sắt chứa hàng “đá” từ xa bằng điện thoại thông minh... Nhằm đối phó với công an, đối tượng còn đổi số điện thoại liên tục. Khi giao dịch số lượng lớn, các đầu mối tránh tối đa giao dịch trực tiếp, mà điều hành từ xa qua nhiều khâu khép kín (các đối tượng không biết mặt nhau). Chúng ít dùng tiền mặt mà chuyển  khoản dưới các hình thức chơi họ - hụi, hoặc giả mạo CMND...

Đặc biệt, sau mỗi lần tấn công mạnh và bóc gỡ đường dây cung cấp chính thì giá ma túy tổng hợp ở TPHCM có gia tăng, thậm chí tăng đột biến. Tuy vậy, chỉ sau 1 tháng, giá cả đã hồi phục. Điều này cho thấy, thị trường ma túy TPHCM nhộn nhịp, tội phạm ma túy phát triển rất nhanh và còn nhiều nguồn ma túy tiềm ẩn, luôn sẵn sàng lấp vào “chỗ trống” khi thị trường khan hiếm.

Ẩn số người nghiện

Lượng ma túy tổng hợp vào TPHCM tăng mạnh kéo theo tình trạng người nghiện ma túy trở nên phức tạp. Từ cuối năm 2014 đến đầu năm 2016, sau khi đưa hơn 8.000 người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định vào cơ sở xã hội, tình trạng sử dụng ma túy công khai, ở nơi công cộng đã giảm hẳn. Tuy nhiên, giờ đây, việc sử dụng ma túy công khai đã tái bùng phát. Đầu tháng 9-2016, phóng viên Báo SGGP ghi nhận, trong hẻm 266 Tôn Đản (quận 4), hàng ngày từ 18 giờ trở đi, một số thanh niên thường tụ tập hút chích. Các đối tượng vừa chích, vừa thay nhau cảnh giới, đề phòng lực lượng chức năng phát hiện. Tại quận 8, không ít người nghiện ma túy vẫn ra vào hẻm 1678 Phạm Thế Hiển, khu vực ngã tư quốc tế... kiếm “hàng”, thậm chí “phê” ngay trong hẻm. Đặc biệt, có nhiều người nghiện ma túy thường chích ma túy công khai trên cầu bộ hành số 6, số 7 (đường Võ Văn Kiệt).

Không những vậy, người nghiện ma túy tổng hợp thường có “bãi đáp” là các nhà nghỉ, khách sạn, phòng trọ; rất khó xác định số lượng những người tới “đập đá”. Những người “đập đá” có niềm tin lệch lạc là ma túy tổng hợp không gây nghiện; tình trạng nghiện của họ chỉ được phát hiện sau một thời gian sử dụng, khi lên cơn “ngáo đá”. Người nghiện không thừa nhận mình đã nghiện, cơ quan chức năng không thống kê được đầy đủ số người sử dụng ma túy tổng hợp, đây chính là ẩn số, là “tảng băng chìm” trong việc xác định chính xác quy mô người nghiện ma túy trên địa bàn TPHCM hiện nay. Theo thống kê, TPHCM có hơn 22.400 người nghiện ma túy. Tuy nhiên, Công an TPHCM đánh giá, tỷ lệ sót lọt người nghiện ma túy khoảng 50% - 60%, tương đương với còn hơn 10.000 người nghiện ma túy chưa được nhận diện trong cộng đồng.

Trong bối cảnh lượng ma túy tổng hợp như cơn bão đang tràn vào TPHCM theo cấp độ tăng dần, “ẩn số” người nghiện ma túy chắc chắn không dừng lại ở con số 10.000 mà sẽ tỷ lệ thuận, ngày càng tăng về quy mô. Thế nhưng, hiện nay, việc xác định người “đập đá” có nghiện hay không cũng rất khó khăn (phải mất 3 - 5 ngày để xác định tình trạng nghiện); ngoài ra phác đồ điều trị người nghiện ma túy tổng hợp đến nay vẫn chưa có.

Đến khi nào việc chống “bão đá”, nhận diện và điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp mới được cơ quan chức năng ứng phó, xử lý chu đáo?

KỲ LÂM - MẠNH HÒA