(SGGPO).- Hai năm trước, 8-3-2014, chiếc Boeing 777 số hiệu MH370 của hãng Malaysia Airlines chở 239 người trên đường từ Kuala Lumpur, Malaysia, đi Bắc Kinh, Trung Quốc, đã biến mất, khởi đầu một bí ẩn lớn nhất trong lịch sử hàng không hiện đại.
Chưa đầy một giờ sau khi cất cánh, lúc 1 giờ 19 sáng 8-3-2014 giờ Malaysia, MH370 biến mất khỏi màn hình radar.
Các gia đình ở 14 quốc gia mất đi những người thân yêu của mình theo MH370. Kể từ đó, không có gia đình nào nhận được câu trả lời chắc chắn về những gì đã xảy ra vào ngày định mệnh 8-3-2014.
Đã có nhiều dự đoán về cách máy bay đã rơi, nhiều thuyết âm mưu, những chứng cứ giả, một chiến dịch tìm kiếm quốc tế lớn.
Một hành trình dài đau lòng cho các gia đình nạn nhân và một nỗ lực tìm kiếm tốn kém và sau 2 năm, thế giới tiếp tục đặt câu hỏi: "Như thế nào, MH370?".
MH370 biến mất khi trên đường từ Kuala Lumpur đến Bắc Kinh ngày 8-3-2014. Ảnh AP
Chiếc máy bay biến mất
Đó là sau nửa đêm ở Malaysia, khi có tin MH370 của Malaysia Airlines đã biến mất khỏi màn hình radar khi bay qua biển Đông, giữa vùng kiểm soát không lưu Malaysia và không phận Việt Nam. Trong những giờ, ngày và tháng tiếp theo, ngày càng rõ đây là một tai nạn máy bay bí ẩn.
MH370 rời Kuala Lumpur lúc 00 giờ 41 sáng giờ địa phương và liên lạc với điều khiển không lưu lúc 1 giờ 19 sáng giờ địa phương, với một tin nhắn: "Chúc ngủ ngon Malaysia ba bảy không". Chuyến bay dự kiến đến Bắc Kinh lúc 6 giờ 30 sáng đã không bao giờ đến.
Trên máy bay, có 227 hành khách và 12 thành viên phi hành đoàn. Phần lớn hành khách, 153 người, là người Trung Quốc. Hai người đàn ông trên máy bay sử dụng hộ chiếu bị đánh cắp, ban đầu đã gây nhiều nghi ngờ và những thuyết âm mưu. Nhưng cuối cùng, điều tra cho thấy họ là những người Iran chạy trốn muốn tìm cuộc sống tốt hơn ở châu Âu.
Cơ trưởng MH370 là Zaharie Ahmad Shah, 53 tuổi, phi công phụ là Fariq Abdul Hamid, 27 tuổi. Cả 2 đã có gia đình và điều tra kết luận, cả 2 đều có cuộc sống khá bình thường.
Điều gì đã xảy ra với máy bay?
Điều tra cho thấy MH370 đã quay trở lại và bay trong hơn 6 giờ theo một hành lang bay xuống phía Nam và đã bị rơi ở Ấn Độ Dương.
Cơ quan An toàn Giao thông Australia (ATSB), dẫn đầu cuộc tìm kiếm quốc tế MH370 ở Ấn Độ Dương, khẳng định, tất cả bằng chứng đã có, bao gồm dữ liệu thông tin liên lạc vệ tinh và các mô hình trôi dạt của mảnh vỡ cánh MH370 tìm thấy trên đảo Reunion, cho thấy máy bay rơi ở Nam Ấn Độ Dương.
Cuộc điều tra đã dựa trên giả thuyết rằng MH370 đã rơi khi tự bay, với các phi công bất lực, hoặc đã chết. Đường bay đã kết thúc ở Nam Ấn Độ Dương, khi máy bay hết nhiên liệu. ATSB nói rõ rằng giả thuyết này không có nghĩa là không có người chịu trách nhiệm tai nạn, mà đơn giản có nghĩa là không có người nào điều khiển khi máy bay rơi.
Người phát ngôn ATSB giải thích, ATSB luôn thừa nhận rằng có thể một nguyên nhân con người đã làm máy bay thay đổi đường bay từ Kuala Lumpur đến Bắc Kinh. Tuy nhiên, tập trung của chúng tôi là trong nhiều giờ sau, liệu có người kiểm soát máy bay khi nó hết nhiên liệu. Điều này rất quan trọng vì sẽ quyết định cách máy bay đâm xuống biển và xác định quy mô cùng hình dạng khu vực tìm kiếm. Tất cả bằng chứng đã có cho thấy rất có thể, bất kể lý do gì, đã không có ai kiểm soát máy bay vào cuối chuyến bay.
Dữ liệu cũng giúp hiểu những gì đã xảy ra với MH370. Hệ thống Báo cáo và Liên lạc cho máy bay (ACARS) và thiết bị phát đáp (transponder) ngừng giao tiếp trong suốt chuyến bay, nhưng máy bay có thể được theo dõi bằng các tín hiệu ping tự động hằng giờ được nhận bởi một vệ tinh Inmarsat. Dữ liệu này thể hiện tốc độ, vị trí, độ cao máy bay và cho thấy máy bay đã bay về hướng Nam cho đến 8 giờ 11 sáng giờ địa phương.
Đây là một nơi hẻo lánh, cách xa mọi điểm đến có thể. Do đó, với nỗi buồn sâu sắc và sự hối tiếc, tôi phải thông báo rằng, theo dữ liệu mới, chuyến bay MH370 đã kết thúc ở Nam Ấn Độ Dương, Thủ tướng Malaysia Najib Razak nói với truyền thông vài tuần sau tai nạn.
Có vô số giả thuyết quanh cách MH370 đã kết thúc ở Nam Ấn Độ Dương, mà trong một thời gian dài đã tập trung vào cơ trưởng và phi công phụ, nhưng điều tra đã cho thấy không người nào, cả các thành viên phi hành đoàn thể hiện hành vi bất thường.
Còn nhiều giả thuyết khác, gồm khủng bố, cướp, hỏa hoạn, giết người hàng loạt hay giảm áp suất... Cho đến khi tìm thấy xác máy bay, không giả thuyết nào có thể bị loại bỏ.
Những gì đã được tìm thấy?
Từng có nhiều hy vọng trong việc tìm kiếm MH370, chẳng hạn vệt dầu loang được phát hiện vài ngày sau khi máy bay mất tích.
Nhưng sau 2 năm chỉ có một phát hiện được khẳng định gắn liền với MH370. Ngày 29-7-2015, một mảnh vỡ được một người đàn ông tên Johnny Begue tìm thấy trên đảo Reunion ở Ấn Độ Dương, cách Kuala Lumpur 5.600km và cách nơi được cho là xảy ra tai nạn 3.200 km.
Mảnh vỡ cánh máy bay được tìm thấy trên đảo Reunion vào tháng 7-2015. Ảnh: EPA
Ngày 4-9-2015, mảnh vỡ này - một cánh cân bằng (flaperon) - đã được khẳng định thuộc một chiếc Boeing 777. Chỉ có một chiếc Boeing 777 đang mất tích là MH370, do đó, mảnh vỡ đã được cả nhà chức trách Malaysia và Pháp khẳng định là từ MH370.
Tuần trước, có thêm 2 mảnh vỡ khác được tìm thấy. Mảnh vỡ tìm thấy ngày 2-3 ở Mozambique, châu Phi, đã được đưa đến Malaysia để kiểm tra. Theo hãng tin AP, hình ảnh cho thấy mảnh vỡ có thể là rìa cánh ổn định ngang bên phải của một chiếc Boeing 777.
Ngày 3-3, Begue, người tìm thấy mảnh vỡ trên đảo Reunion năm ngoái và vẫn tiếp tục rà soát bờ biển đảo Reunion đã phát hiện một mảnh vỡ mà ông tin là thuộc MH370 ở trong cùng khu vực đã tìm thấy mảnh vỡ trước.
Mảnh vỡ mới có kích thước 40cm x 20cm, màu xám với đường viền màu xanh. Begue lưu ý mảnh vỡ này tương tự mảnh vỡ trước ông đã tìm thấy, như có kết cấu tổ ong. Các nhà chức trách vẫn chưa xác định mảnh vỡ này có liên quan MH370 hay không.
Tiếp tục gì sau 2 năm tìm kiếm?
Sau 2 năm, trong điều kiện khó khăn, đại dương khắc nghiệt và sâu đến 6km, hơn 85.000km² đáy biển ở Ấn Độ Dương rộng lớn phía Tây Australia đã được tìm kiếm và lập bản đồ.
Tuy nhiên, vào lúc bắt đầu tìm kiếm ở Nam Ấn Độ Dương, phần lớn mảnh vỡ máy bay được cho là đã bị chìm hoặc phân tán, theo phân tích mô hình trôi dạt.
Việc tìm kiếm trên mặt biển ở Nam Ấn Độ Dương bắt đầu 9 ngày sau khi MH370 mất tích. Đến thời điểm đó nhiều mảnh vỡ trôi nổi sau tai nạn có thể bị đánh chìm hoặc bị phân tán, trang web ATBS cho biết.
Cho đến nay, không có mảnh vỡ máy bay nào được tìm thấy trong cuộc tìm kiếm này. Đến giữa năm 2016, sẽ có 120.000km² đại dương được tìm kiếm. Cho đến nay, việc tìm kiếm mở rộng, sử dụng các thiết bị công nghệ cao từ khắp nơi trên thế giới, đã tiêu tốn của Malaysia, Australia và Trung Quốc hơn 130 triệu USD.
Trong trường hợp không có thông tin mới đáng tin cậy dẫn đến việc xác định vị trí cụ thể của máy bay, Chính phủ Australia, Malaysia và Trung Quốc đã thỏa thuận sẽ không tiếp tục mở rộng khu vực tìm kiếm, báo cáo vào ngày 2-3 của Trung tâm điều phối Cơ quan phối hợp tìm kiếm (JACC), tuyên bố. Như vậy, nếu không có gì đáng kể được phát hiện, hoạt động tìm kiếm sẽ chấm dứt khi đã rà soát hết 120.000km².
Martin Dolan - người đứng đầu ATBS, tin rằng sẽ tìm thấy MH370 trong những tháng cuối. Có khả năng vào những ngày cuối là lần đầu tiên xác máy bay sẽ lộ diện. Chúng tôi đã rà soát gần 3/4 khu vực tìm kiếm và việc không tìm thấy máy bay trong khu vực đó đã làm tăng khả năng nó ở trong khu vực chưa rà soát, Dolan nói với The Guardian.
Cuộc tìm kiếm vẫn tiếp tục sau 2 năm ngày MH370 mất tích. Ảnh: EPA
Kết thúc như thế nào?
MH370, bí ẩn lớn nhất trong lịch sử hàng không hiện đại chưa đi gần hơn đến một kết luận, và các gia đình nạn nhân tiếp tục chờ đợi. Phần lớn sẽ phụ thuộc kết quả từ khu vực tìm kiếm cuối cùng ở Nam Ấn Độ Dương.
Ngày 8-3, tròn 2 năm xảy ra tai nạn MH370, báo cáo 3 trang về tiến độ tìm kiếm do Malaysia công bố không đem lại nhiều thông tin mới về nguyên nhân tai nạn hoặc vị trí của MH370. Báo cáo cho biết, các nhà điều tra vẫn đang kiểm tra 8 lĩnh vực quan trọng có thể liên quan tai nạn, gồm hồ sơ phi hành đoàn chuyến bay, nghiên cứu về hàng hóa của máy bay và lý do MH370 chuyển hướng khỏi đường bay dự kiến.
Một phát ngôn viên ATBS nói, chúng tôi vẫn lạc quan. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào khả năng của các nhà phân tích và các đội tìm kiếm ra ở Nam Ấn Độ Dương. Nếu MH370 có ở đó, chúng tôi sẽ tìm thấy nó.
Và thế giới tiếp tục hy vọng.
THIỆN NGUYỄN
