Gần như cả thế giới chỉ trích và chê bai lối chơi của Bồ Đào Nha, và xem đó là sự phản bóng đá. Thầy trò Fernando Santos không quan tâm đến điều đó, khi tất cả những gì họ làm là có tấm vé vòng tứ kết.
Điều quan trọng là không thua
Bồ Đào Nha trở thành đội đầu tiên trong lịch sử EURO vượt qua vòng bảng mà không giành chiến thắng nào. Sau 3 trận vòng bảng, Bồ Đào Nha giành 3 điểm và nhận 4 bàn thua. Kết quả này đi ngược những gì mà giới chuyên môn đã nhận định về A Seleccao. Ở bảng đấu không mạnh, nhưng Bồ Đào Nha chỉ có thể vào vòng 1/8 nhờ là đội xếp thứ 3 có thành tích tốt thứ 3 sau vòng bảng.
Lối chơi tấn công của Bồ Đào Nha quá hạn chế, dù họ là một trong những đội dứt điểm nhiều nhất trong 24 đội tuyển dự EURO 2016. Ngược lại, hiệu quả phòng ngự cũng không tốt. Điều này buộc Fernando Santos có những toan tính thực dụng hơn khi bước vào vòng 1/8.
Niềm vui của Quaresma sau khi ghi bàn quyết định.
Thực dụng đến tàn nhẫn, đó là những gì Santos lựa chọn. Jose Fonte thay Carvalho đá cặp trung vệ cùng Pepe, Cedric xuất hiện bên hành lang phải, Raphael Guerreiro trở lại sau chấn thương bên cánh trái. Như vậy, 3/4 vị trí hàng thủ của Bồ Đào Nha thay đổi, với hy vọng cải thiện sự chắc chắn. Adrien cũng xuất hiện cạnh William Carvalho ở giữa sân để làm tăng thêm chất cơ bắp. Từ lối đá 4-3-3, HLV Santos chuyển sang 4-4-2 với mục đích phòng ngự chặt chẽ.
Quan niệm của Fernando, trước khi chiến thắng phải không thủng lưới. Từ đó, Bồ Đào Nha phòng ngự số đông và gần như không tấn công. Đồng thời, A Seleccao phá lối chơi của đối thủ bằng những pha áp sát và chủ động phạm lỗi. Chỉ riêng 45 phút đầu, các cầu thủ Bồ Đào Nha bị thổi phạt 13 lần. Đây là tỉ lệ phạm lỗi cao nhất trong lịch sử hiệp 1 EURO.
Bồ Đào Nha đã không thua đúng như tính toán của Santos. Mọi vị trí của A Seleccao đều phòng ngự, gồm cả đội trưởng Cristiano Ronaldo. Sau 90 phút chính thức, Ronaldo không một lần dứt điểm. Đến phút thứ 115, anh cũng không tung ra cú sút nào, trong khi ở vòng bảng dứt điểm 32 lần. Bồ Đào Nha đã làm được điều là phá vỡ lối chơi của Croatia, đội sở hữu những cá nhân xuất sắc.
Đòn đánh quyết định
Mọi toan tính của Fernando Santos đều hợp lý, khi Croatia không còn triển khai được thế trận. Các cầu thủ Bồ Đào Nha không cho Croatia có khoảng trống. Chính vì thế, Croatia liên tục dứt điểm nhưng đều đi thiếu chính xác. Những Mandzukic, Perisic, Rakitic rồi cầu thủ vào thay người Kalinic cũng không có cơ hội. Tất cả những gì tốt nhất của Croatia chỉ là các tình huống bỏ lỡ của trung vệ Vida.
Khi Croatia mệt mỏi và tinh thần suy giảm sau những nỗ lực bất thành, Santos có thay đổi. Ông tung vào sân Renato Sanches để gây rối trung tuyến; dùng Quaresma đúng thời điểm để tận dụng tốc độ khi phản công; rồi tăng viện trung tuyến với Danilo đầy cơ bắp. Mặc cho những chỉ trích và chê bai, Bồ Đào Nha đã chọn giải pháp hợp lý nhất với nhân sự mình đang có, và đã thành công.
Gồng mình trong cả trận để phòng ngự, nhưng chỉ cần một cơ hội đủ để người Bồ tạo khác biệt. Renato Santos góp công lớn trong pha phản công nhanh, ngay sau khi Croatia bị cột dọc từ chối; Ronaldo tung cú sút đầu tiên trong trận bị thủ môn Subasic cản phá, và Quaresma có mặt đúng thời điểm ghi bàn vào khung thành trống. Mọi chuyện ngã ngũ theo đúng toan tính của Santos.
Bồ Đào Nha vẫn chưa thắng nếu tính trận đâu có 90 phút. Nhưng chẳng hề gì. Càng thực dụng, càng xấu xí, Bồ Đào Nha lại càng đáng gờm.
Ngọc Huy
