Hôm nay, diễn đàn Doanh nghiệp xanh do Chính phủ Đức hỗ trợ tổ chức diễn ra tại TPHCM. Đây là nơi để các đơn vị, tổ chức, cá nhân trao đổi những sáng kiến của mình nhằm giúp công tác bảo vệ môi trường được hiệu quả hơn. Trước thềm diễn đàn, chúng tôi đã có dịp trao đổi với Ban tổ chức chiến dịch Tiêu dùng Sản phẩm Xanh. Theo đó, sáng kiến mà ban tổ chức đưa đến trong diễn đàn này muốn cải thiện chất lượng môi trường sống, hãy bắt đầu từ thói quen tiêu dùng của cộng đồng.
Từ thực trạng đáng lo...
Ô nhiễm môi trường là cụm từ tiêu tốn khá nhiều giấy mực của giới truyền thông trong 5 năm trở lại đây. Điều này xuất phát từ thực tế tình trạng ô nhiễm môi trường nước ta đang ở mức đáng báo động.
Cụ thể, VN là nằm trong top 10 nước trên thế giới ô nhiễm không khí và top 10 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Nhiều làng ung thư trên cả nước được phát hiện. Hàng loạt sông cung cấp nước sạch cho người dân đang bị ô nhiễm nghiêm trọng như sông Đồng Nai, sông Hàn, sông Hương, sông Nhuệ, Đáy...
Trên thực tế, Bộ Y tế cho biết, trung bình mỗi năm nước ta có 200.000đ mắc bệnh ung thư. Trong đó, một phần nguyên nhân do tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
Từ thực tế trên, nhìn lại nguyên nhân thì thấy rằng, bên cạnh những doanh nghiệp đã và đang thực hiện tốt Luật Bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa chấp hành tốt công tác bảo vệ môi trường. Điều đáng nói là những doanh nghiệp ĐEN lại có những lợi thế cạnh tranh trên thị trường hơn những doanh nghiệp XANH về giá thành nhờ cắt giảm chi phí xử lý chất thải.
Do vậy, nhằm góp phần tạo nên sân chơi công bằng giữa các doanh nghiệp, trong đó, doanh nghiệp xanh phải được cộng đồng ưu tiên ủng hộ vì đã có nhiều đóng góp nỗ lực để bảo vệ chất lượng môi trường sống cho cộng đồng.
Dưới sự chủ trì của Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh thành, Báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp với Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường và Liên hiệp hợp tác xã thương mại TPHCM tổ chức chứng nhận Doanh nghiệp xanh và chiến dịch Tiêu dùng Sản phẩm Xanh.
...đến cải thiện sản xuất để gần hơn với cộng đồng
Xuất phát từ thực tế là doanh nghiệp phải tự cải thiện mình để được thân thiện với cộng đồng hơn, Ban tổ chức đã đề ra những tiêu chí nhằm khuyến khích doanh nghiệp đạt chứng nhận doanh nghiệp xanh.
Theo đó, với những doanh nghiệp lớn và có vốn đầu tư nước ngoài để đạt được chứng nhận Doanh nghiệp xanh phải đạt tiêu chí như có báo cáo kinh doanh đi đôi với việc bảo vệ môi trường; có đầu tư hệ thống xử lý chất thải (xử lý nước thải, khí thải, tiếng ồn, chất thải rắn thông thường và chất thải nguy hại nếu có phát sinh trong hoạt động sản xuất) đạt tiêu chuẩn quy định; có nghiên cứu, ứng dụng, cải tiến công nghệ tiên tiến; sử dụng nguyên liệu sản xuất có lợi cho môi trường; sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường; có thành lập và tập huấn thường xuyên bộ phận chuyên trách về bảo vệ môi trường, an toàn lao động và phòng cháy chữa cháy, đảm bảo tốt môi trường lao động, có tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho công nhân viên chức, người lao động…; có kế hoạch triển khai các hoạt động xây dựng cơ quan, xí nghiệp văn minh, cảnh quan sạch và xanh; hoạt động nâng cao nhận thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường của công nhân viên chức, người lao động và tham gia các hoạt động cộng đồng bảo vệ môi trường.
Bộ tiêu chí này cũng được giản đơn hơn với những doanh nghiệp vừa, nhỏ và rất nhỏ. Theo đó, các doanh nghiệp chỉ cần đầu tư hệ thống xử lý chất thải, chuyển giao chất thải phát sinh và đặc biệt là không được cộng đồng dân cư khiếu kiện trong vòng 1 năm. Đạt được những tiêu chí trên, doanh nghiệp sẽ được chứng nhận Doanh nghiệp xanh. Quan trọng hơn họ sẽ được tham gia vào chiến dịch Tiêu dùng Sản phẩm Xanh – chiến dịch mà ở đó họ sẽ được cộng đồng ưu tiên sử dụng sản phẩm do mình sản xuất ra.
...và lựa chọn xanh để phát triển bền vững
Việc lựa chọn sản phẩm tiêu dùng của cộng đồng có ảnh hưởng khá lớn đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Đồng thời, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của chính mình. Do đó, thay đổi hành vi tiêu dùng chắc chắn sẽ tạo ra những tác động tích cực cho hoạt động sản xuất, bảo vệ môi trường.
Để làm được việc đó, vào tháng 6 hàng năm, ban tổ chức chiến dịch Tiêu dùng Sản phẩm Xanh đã đưa ra nhiều chương trình hoạt động nhằm đưa sản phẩm xanh tiếp cận với người dân. Có thể liệt kê một số hoạt động chính như Đạp xe tuyên truyền; tổ chức Lễ phát động chiến dịch; Ngày hội gia đình - Xanh Tết thiếu nhi; cuộc thi Green Shopping Marathon… Tuy là những hoạt động, chương trình khác nhau nhưng tất cả đều hướng đến một mục tiêu là hướng người tiêu dùng sử dụng sản phẩm xanh, sản phẩm của doanh nghiệp thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.
Mặt khác, thông qua hành vi tiêu dùng trên sẽ nhắc nhở doanh nghiệp sản xuất thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường. “Việc phát huy song song vai trò của cộng đồng, doanh nghiệp sẽ là cơ sở để đảm bảo sự bền vững của môi trường” - đại diện Ban tổ chức chương trình khẳng định.
NGUYÊN PHÚC