Tê bì chân tay là dấu hiệu sớm nhất của biến chứng thần kinh ngoại vi do đái tháo đường (tiểu đường). Ở Việt Nam, khoảng 60-70% bệnh nhân tiểu đường gặp biến chứng này và có xu hướng ngày càng tăng mạnh. Đây là hung thủ chính gây teo cơ, liệt chi và là nguyên nhân hàng đầu khiến người bệnh bị hoại tử, phải cắt cụt chân. Cứ 30 giây trôi qua lại có 1 người mắc bệnh đái tháo đường có biến chứng bàn chân phải cắt cụt chi. Vậy đâu là giải pháp giúp phòng ngừa và điều trị biến chứng nguy hiểm này?
Dây thìa canh giúp hạ và ổn định đường huyết, ngăn ngừa biến chứng thần kinh ngoại vi.
Hiểu đúng về nguyên nhân gây tê bì chân tay?
Theo các chuyên gia y tế, tê bì chân tay là biểu hiện của tổn thương thần kinh ngoại vi. Mà nguyên nhân chính gây biến chứng thần kinh ngoại vi ở những bệnh nhân tiểu đường là do đường huyết tăng cao.
Thần kinh ngoại vi bắt nguồn từ tủy sống đến chân và tay. Đường huyết tăng cao trong máu một thời gian dài sẽ làm giảm vận tốc dẫn truyền thần kinh và làm tổn thương bao myelin của các sợi dây thần kinh. Bao myelin của các sợi dây thần kinh bị tổn thương kéo theo làm rối loạn các cảm giác. Mặt khác đường huyết cao, độ nhớt của máu tăng sẽ làm tăng lắng đọng cholesterol ở thành mạch gây xơ vữa và có thể bít tắc các mạch máu nhỏ, oxygen và các chất dinh dưỡng nuôi mô cơ và dây thần kinh ở ngoại vi bị suy giảm. Từ đó, tín hiệu thần kinh ngoại vi được truyền dẫn đến tay và chân sẽ bị rối loạn hoặc tê liệt. Điều đáng nói là những tổn thương này vĩnh viễn không hồi phục được nếu 50% số sợi trục bị tổn thương.
Khi thần kinh ngoại vi bị tổn thương, người bệnh sẽ có biểu hiện tê chân tay, kiến bò, kim châm, lạnh buốt hoặc bỏng rát. Các cảm giác trên xuất hiện đầu tiên ở các đầu ngón chân, gan bàn chân rồi lan dần sang các ngón tay, bàn tay. Người bệnh thường đau nặng hơn khi về đêm và sẽ bớt đau khi giảm vận động. Quan sát kỹ sẽ thấy: da chân bị khô, bong vẩy, các cơ yếu và bị teo dần đi. Thậm chí người bệnh còn bị “hội chứng đường hầm cổ chân”, rối loạn cảm giác ở chân và mắt cá.
Nguy hiểm hơn, thần kinh bị tổn thương làm mất cảm giác đau, nóng, lạnh và cơ chế tự bảo vệ với bất cứ tổn thương nào ở chân. Khi chân bị thương tổn, vì mất cảm giác nên người bệnh không biết để điều trị. Hậu quả là các tổn thương sẽ tiếp tục nặng thêm. Những vùng chịu áp lực cao của bàn chân như phần trước bàn chân sẽ bị loét, dần bị nhiễm trùng, nhiều trường hợp bị hoại tử và phải cắt cụt chi dưới.
Phòng ngừa và điều trị tận gốc biến chứng thần kinh ngoại vi
Theo các chuyên gia y tế, cho đến nay chưa có phương pháp điều trị dứt điểm tình trạng này. Nhưng nếu hạ và giữ được đường huyết ổn định ở mức an toàn, hoàn toàn có thể ngăn ngừa được biến chứng.
Có nhiều phương pháp giúp hạ và ổn định đường huyết. Tuy nhiên, phương pháp được khuyến cáo hiện nay là Đông - Tây y kết hợp. Theo PGS.TS Trần Văn Ơn - Trưởng bộ môn thực vật học - Đại học Dược Hà Nội: “Đa phần thuốc điều trị giúp hạ đường huyết nhanh nhưng không giữ được đường huyết ổn định và có nhiều tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng lâu dài lên thận, gan, dạ dày… Do đó, nên sử dụng thuốc tây kết hợp với sản phẩm được chiết xuất từ Dây thìa canh. Dây thìa canh có công dụng hạ và ổn định đường huyết ở mức an toàn, giảm chỉ số HbA1c hiệu quả nhờ tác động lên tất cả các giai đoạn của của quá trình tổng hợp đường trong cơ thể”.
Hoạt chất trong Dây thìa canh giúp ức chế hấp thu đường ở ruột (tác động lên đầu vào), giảm tân sinh đường từ gan vào máu và tăng chuyển hóa đường ở máu vào tế bào (tác động lên quá trình chuyển hóa đường). Và cuối cùng, Dây thìa canh thúc đẩy tiêu thụ đường thông qua cơ chế tăng men sử dụng đường tại các mô và cơ bắp (tác động vào đầu ra). Đồng thời, giúp tăng bài tiết Cholesterol, LDL-c và Trigliceride ra khỏi cơ thể theo đường phân, giảm lipid trong máu và trong gan. Nhờ đó ngăn ngừa hiệu quả biến chứng thần kinh ngoại vi, trị tận gốc các biểu hiện nguy hiểm: tê bì chân tay, bỏng rát… ở bệnh nhân tiểu đường.
Trên cơ sở những lợi ích đó, PGS.TS Trần Văn Ơn đã cùng Công ty Nam Dược xây dựng vùng trồng Dây thìa canh chuẩn hóa tại Hải Hậu Nam Định để phát huy tối đa công dụng của cây thuốc quý này. Đồng thời bào chế Dây thìa canh chuẩn hóa dưới dạng viên nang tiện dụng. Trong 8 năm qua, đã có hàng trăm nghìn bệnh nhân thoát khỏi biến chứng nguy hiểm này khi sử dụng sản phẩm từ Dây thìa canh. Đây là một công trình có tính đột phá trong điều trị bệnh tiểu đường hiện nay.
NGỌC DIỆP
