Nước sạch là sản phẩm hàng hóa đặc biệt không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đời sống con người mà còn tác động trực tiếp đến tình hình phát triển kinh tế, xã hội. Vì lẽ đó, chất lượng nước sinh hoạt là nhiệm vụ quan trọng được Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco) đặt lên hàng đầu. Việc “cấp nước an toàn” là xu thế tất yếu, đây không chỉ là trách nhiệm của đơn vị cấp nước mà còn là các ngành, các cấp và của toàn thể cộng đồng. 5 năm triển khai Kế hoạch cấp nước an toàn, Sawaco đã thực hiện nhiều giải pháp nên chất lượng nước cung cấp ngày càng được cải thiện.
Ứng dụng công nghệ Scale Buster phục vụ công tác súc xả đường ống
Chủ động phòng ngừa, kiểm soát
Theo ông Võ Quang Châu, Phó Tổng Giám đốc Sawaco kiêm Trưởng Ban chỉ đạo chương trình “Kế hoạch cấp nước an toàn”, cả nước có 68 đơn vị cấp nước nhưng mỗi đơn vị có hệ thống quản lý chất lượng riêng với nhiều mô hình quản lý khác nhau và mang tính tự phát, thiếu cơ sở để kiểm tra. Riêng tại Sawaco, kỹ sư Trần Kim Thạch (Phòng Kỹ thuật – Công nghệ) cho rằng: đơn vị cấp nước này đang phải đối mặt với hàng loạt vấn đề đe dọa đến cấp nước an toàn. Đó là hệ thống mạng lưới có quy mô lớn (công suất lớn, vùng phục vụ lớn) nhưng đã xuống cấp và thiếu đồng bộ; nhiều tuyến ống cũ mục xây dựng trên 30 năm; vật liệu ống và thiết bị không đồng nhất; áp lực nước không đồng đều; tỷ lệ nước thất thoát cao. Riêng các nhà máy nước áp dụng quy trình công nghệ xử lý nước theo cách cũ, lạc hậu về công nghệ. Mặt khác, ô nhiễm nguồn nước chưa được kiểm soát tốt do hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người. Kết cấu công trình ngầm không đồng bộ do tác động từ giao cắt các công trình ngầm, lấn chiếm hành lang an toàn tuyến ống…
Theo ông Châu, mục tiêu của chương trình cấp nước an toàn nhằm chủ động quản lý chất lượng nước sinh hoạt từ nguồn nước đến người tiêu dùng; đảm bảo cấp nước ổn định, liên tục 24/7 trong mọi trường hợp; giảm tối đa các bệnh lây qua đường nước… Kế hoạch này được thực hiện nhằm phân tích, đánh giá các rủi ro đã và có thể xảy ra trong hiện tại và tương lai đối với hệ thống cấp nước; xây dựng các điểm kiểm soát trong hệ thống cấp nước nhằm kiểm soát tốt quá trình sản xuất, cung cấp nước từ nguồn nước đến người tiêu thụ; xây dựng các chương trình, kế hoạch chủ động ứng phó rủi ro có thể gặp; quy định rõ trách nhiệm từng bộ phận tham gia vào quá trình sản xuất, cung cấp nước... Sawaco đã lập Ban chỉ đạo thực hiện chương trình “Kế hoạch cấp nước an toàn” từ năm 2007. Mỗi đơn vị trực thuộc Sawaco cũng có chương trình, kế hoạch thực hiện phù hợp với đặc thù của đơn vị mình.
“Bắt mạch” hệ thống cấp nước
Điểm uống nước tại vòi do Công ty CP Cấp nước Phú Hòa Tân xây dựng phục vụ học sinh
Ông Thạch nhận định: 5 năm triển khai chương trình cấp nước an toàn đã mang lại kết quả tích cực. Đó là sự hiểu rõ hiện trạng hệ thống cấp nước từ nguồn nước - nhà máy nước – mạng cấp nước. Các thông tin chủ yếu đã được mô tả và cập nhật định kỳ. Hiểu rõ hiện trạng khai thác, thành phần tính chất nguồn nước, các mối nguy cơ; quy trình công nghệ tại các nhà máy nước, chất lượng nước qua từng công đoạn xử lý; cập nhật chính xác hóa họa đồ mạng cấp nước… Chương trình giúp ứng phó hiệu quả với xâm nhập mặn trên sông Đồng Nai, sông Sài Gòn; ứng phó kịp thời với ô nhiễm nguồn nước ở mức độ nhẹ; chủ động thực hiện công tác bảo trì, bảo dưỡng, hạn chế các sự cố hư hỏng máy móc thiết bị. Cấp nước an toàn ứng phó kịp thời với sự thay đổi chất lượng nước trên mạng lưới cấp nước; ứng phó và xử lý hiệu quả nguy cơ thiếu nước vào mùa khô. Trang bị thêm hệ thống quan trắc chất lượng nước online tại các trạm bơm nước thô (độ đục, độ mặn, pH, amonia…). Việc đầu tư hệ thống giám sát chất lượng nước online (hệ thống SCADA) đã kiểm soát được chất lượng nước. Sawaco cũng xây dựng các phương án xử lý khi có ô nhiễm bất ngờ bằng cách vận hành xả nước các hồ đầu nguồn, nâng cao công suất dự phòng hệ thống châm clor… Xây dựng được phòng thí nghiệm hiện đại với nhân viên được đào tạo chính quy. Áp lực, lưu lượng nước trên mạng lưới từng bước được điều tiết ổn định. Đảm bảo cấp nước liên tục 24/24 giờ.
Một số chỉ tiêu đạt tốt hơn quy định
Từ những biện pháp trên, nguồn nước do Sawaco cung cấp luôn đảm bảo chất lượng theo chuẩn quy định của Bộ Y tế, một số chỉ tiêu chất lượng nước đạt tốt hơn quy định.
Thời gian tới, Sawaco sẽ điều chỉnh kế hoạch cấp nước an toàn sâu rộng đến từng cán bộ, nhân viên. Ưu tiên thực hiện các biện pháp điều chỉnh những bất cập của hệ thống cấp nước để hướng đến mục tiêu quản lý áp lực trên toàn hệ thống cấp nước; giảm tỷ lệ nước thất thoát, thất thu về mức hợp lý; quản lý chất lượng nước trên toàn hệ thống cấp nước. Tăng cường biện pháp và công cụ kiểm soát hữu hiệu gồm: hệ thống vận hành tổng thể hệ thống cấp nước; dự án SCADA cho nhà máy và mạng lưới cấp nước; tăng cường năng lực hệ thống giám sát chất lượng nước như: thành lập trung tâm chất lượng nước, đầu tư giám sát chất lượng nước online; tăng cường đào tạo, huấn luyện lực lượng thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn.
Tuy nhiên, để chương trình phát huy hiệu quả cao hơn, Sawaco kiến nghị lập Ban chỉ đạo thực hiện cấp nước an toàn của TP do Thường trực UBND TP làm trưởng ban cùng các sở, ban ngành chức năng tham gia thực hiện dưới sự chỉ đạo xuyên suốt của UBND TP.
Từ góc độ của đơn vị, Công ty CP Cấp nước Phú Hòa Tân cho rằng, để thực hiện được mục tiêu cấp nước an toàn, cần thường xuyên, liên tục tạo điều kiện thực hiện việc trao đổi, học tập kinh nghiệm giữa các đơn vị trong cũng như ngoài nước. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại để phục vụ cho công tác cấp nước an toàn như: chương trình tự động hóa SCADA; quản lý hệ thống GPRS; GIS. Thực hiện sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị trực thuộc Sawaco trong công tác quản lý, vận hành, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống cấp nước. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng có liên quan trong việc thực hiện “Kế hoạch cấp nước an toàn”. Lồng ghép chương trình giảm thất thoát nước, thất thu trong kế hoạch cấp nước an toàn.
Đinh – Gia – Anh
