Chỉ 9/100 công ty công nghệ cao hàng đầu thế giới có trụ sở chính tại châu Âu, chiếm 1/10 doanh thu của ngành công nghiệp. Theo một nghiên cứu của Công ty tư vấn AT Kearney (Mỹ), các giao dịch kiểu Hewlett-Packard (Mỹ) mua Autonomy (Anh) cho thấy các doanh nghiệp châu Âu đang hụt hơi trong cuộc đua phát triển công nghệ so với các đối thủ đang lên tại châu Á và Mỹ.
Theo một trong những người thực hiện nghiên cứu của AT Kearney, Axel Freyberg, công nghệ cao là ngành công nghiệp tri thức, nếu các công ty châu Âu tiếp tục bị thâu tóm thì đồng nghĩa với việc mất đi kiến thức cần thiết cho đổi mới và tăng trưởng. Nếu Microsoft chính thức mua lại các thiết bị và dịch vụ phân chia của Nokia vào mùa xuân này, châu Âu sẽ không có một doanh nghiệp nào trong tốp 10 thế giới các nhà sản xuất thiết bị cầm tay.
Châu Âu hụt hơi có nhiều nguyên nhân, trong đó có việc thiếu hụt các kỹ sư lành nghề, thị trường bị chia cắt và thiếu tầm nhìn xa chiến lược. Philip Greenish, người đứng đầu Học viện Kỹ thuật Hoàng gia của Anh, cho hay đến năm 2020, chỉ riêng đảo quốc sương mù sẽ thiếu hụt khoảng 1,25 triệu nhà khoa học, kỹ sư, chuyên gia công nghệ và kỹ thuật viên.
Theo Hội đồng Khoa học Mỹ, chỉ có 17% sinh viên thuộc Liên minh châu Âu (EU) theo học toán học, khoa học máy tính, so với 29% ở Hàn Quốc và 31% ở Trung Quốc và lãnh thổ Đài Loan.
Ông Freyberg cho rằng, chính sự thụt lùi của các công ty công nghệ cao châu Âu đã góp phần tạo “khoảng trống nhân sự” khi ngày càng ít người trẻ tuổi nhiệt huyết muốn tham gia cùng họ. Một lý do khác nữa là các công ty thiếu nguồn tài chính để phát triển và mở rộng quy mô.
Điều này được thấy rõ qua số liệu thống kê của Ủy ban châu Âu (EC) khi lục địa già đầu tư vào công nghệ cao ít hơn 1% GDP so với Mỹ và 1,5% so với Nhật Bản. Mặc dù các công ty công nghệ cao lớn nhất châu Âu vẫn dành phần lớn doanh thu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) nhưng vẫn rất khiêm tốn so với một số công ty cùng quy mô ở châu Á và Mỹ.
Năm ngoái, Samsung đầu tư hơn 6% doanh thu toàn cầu (tương đương 13 tỷ USD) của công ty vào R&D và sử dụng 65.000 nhân viên cho bộ phận này.
Các chuyên gia cho rằng, để khắc phục tình trạng hiện nay, EU và các chính phủ trong khối phải thực hiện các biện pháp để trẻ hóa ngành công nghiệp công nghệ cao. “Các cơ quan chính phủ, các công ty công nghệ thông tin, các nhà đầu tư và các hiệp hội ngành công nghiệp có thể bắt tay với một kế hoạch tổng thể dài hạn”, Herve Collignon, đồng tác giả nghiên cứu của AT Kearney, nói.
Trong khi đó, ông Freyberg nhấn mạnh sự cần thiết hơn nữa về quan hệ đối tác chiến lược. Châu Âu đã từng làm tốt điều này như việc phát triển của GSM, hệ thống toàn cầu cho truyền thông di động, và cần phải phát huy mối hợp tác đó. “Trung Quốc và Hàn Quốc đang làm điều này với những thế hệ tiếp theo của các mạng di động. Các khu vực khác đang đẩy mạnh điều này để ngành công nghiệp của họ tiến về phía trước”, ông Freyberg cảnh báo.
Mặc dù EC đã thừa nhận công nghệ giúp phát triển tương lai của châu lục nhưng theo nhiều nhà phân tích, các nhà hoạch định chính sách vẫn chưa đưa ra được giải pháp để ngăn chặn sự suy giảm của các ngành công nghệ cao ở châu Âu.
ĐỖ CAO
