Câu chuyện đầu năm với giám đốc một doanh nghiệp bất động sản chợt hào hứng hơn khi nhìn bảng giá của sàn chứng khoán niêm yết. Một loạt cổ phiếu lớn đã tăng mạnh trong phiên chào sàn sau tết. Và một số mã cổ phiếu bất động sản cũng “thơm lây”. Tuy vậy, sau khi vui, doanh nhân địa ốc kể trên lại tỏ ra thận trọng. Ông nói, giá cổ phiếu tăng như thế rất có thể là một hiệu ứng ngắn hạn. Lý do trước hết xuất phát từ tâm lý thích may mắn đầu năm của nhà đầu tư. Và sự hồ hởi đó còn được hỗ trợ từ những hứa hẹn tích cực của lãnh đạo Bộ Tài chính dịp cuối năm vừa rồi.
Trở lại chuyện của chính doanh nghiệp mình, vị doanh nhân cho rằng đã chuẩn bị tinh thần cho một năm sẽ có nhiều thách thức. Doanh nghiệp sẽ thực hiện điều chỉnh cơ cấu kinh doanh, đẩy mạnh tìm nguồn vốn có lãi suất thấp và cắt gọt các phần trì trệ nội tại. Nói tóm tắt là thế, còn trong mỗi mảng việc lớn đều đã có những kế hoạch chặt chẽ. Bài toán hiệu quả trong năm nay chỉ gói vào vài cụm từ gọn ghẽ: quản trị thông suốt, chi phí cạnh tranh, doanh thu cân bằng.
Riêng về lợi nhuận, mức quyết liệt thấp nhất là... không bị lỗ! Còn với riêng mình, ông giám đốc bảo chỉ tiêu là “không tiêu xài lãng phí, tăng cường sức khỏe, suy nghĩ lạc quan”.
Nhưng có lẽ đó không chỉ là bài toán cho riêng một doanh nghiệp, trong một lĩnh vực. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp niêm yết khác cũng tiết lộ trong đợt đại hội cổ đông sắp tới, sẽ điều chỉnh chỉ tiêu kinh doanh để có thể phòng thủ, cầm cự cho kế hoạch bốn quý tới. Đa phần doanh nghiệp đã biết “liệu cơm gắp mắm”, xoay quanh thực chất và thế mạnh đã tạo dựng được qua thời gian dài. Những cái “bánh vẽ” hào nhoáng của đầu tư dàn trải đã bị cắt khỏi mối quan tâm. Vẫn phải đối mặt với những khó ngặt của nguồn vốn thiếu, thị trường khó khăn, tỷ lệ doanh nghiệp dám “lấy tấn công làm phòng thủ” là không nhiều lắm.
Sự điều chỉnh biết mình biết ta của giới làm ăn là một tín hiệu tốt. Trải qua một năm nhiều biến cố, sức khỏe doanh nghiệp lao đao, họ đã tỉnh táo và quyết liệt hơn. Sự loại thải khắc nghiệt của thương trường đã làm lành mạnh chính nó. Những chụp giựt, ăn xổi ở thì đã dần dần mất chỗ đứng. Và thời gian tới, nếu có thêm những doanh nghiệp dạng này đóng cửa, hẳn đó không phải là tin xấu đối với môi trường kinh doanh.
Có lẽ không bài học nào thấm thía hơn sự trả giá. Phong trào đổ xô làm địa ốc những năm trước là một ví dụ. Khi nguồn vốn bị dồn quá mức vào hoạt động đầu cơ, quan hệ cung - cầu bị làm méo mó. Hậu quả là một khối lượng tài sản lớn của nhiều doanh nghiệp lẫn công chúng bị ứ trong nhà, đất. Tất nhiên, hiện thời nỗ lực thoát ra khỏi cái bẫy lợi nhuận ngắn hạn ấy vẫn đang còn những trắc trở. Tuy vậy, bản thân doanh nghiệp đã nhìn nhận được rõ sự mạnh, yếu trong khả năng có hạn của mình. Đã sống thì phải sống đàng hoàng, đó cũng là một cam kết đáng tôn trọng.
Điều chỉnh chiến lược lẫn guồng máy kinh doanh không phải là chuyện một ngày một bữa. Nhưng nếu nó đã thực sự được khởi động, có thể kỳ vọng vào sự khỏe khoắn ở phía trước. Song hành với sự nỗ lực tự thân, các doanh nghiệp cũng đang trông chờ những hỗ trợ sát sườn từ chính sách, luật pháp. Cải thiện hệ thống ngân hàng, ổn định tỷ giá, tinh giản thủ tục hành chính, hạn chế nạn tham nhũng, “bôi trơn”... đều là những kỳ vọng rất cụ thể.
Đi trên cả hai “chân” cải thiện nội tại doanh nghiệp lẫn chính sách công, hoạt động kinh doanh sẽ tạo ra được những nguồn lực mới vững vàng. Và chọn lựa thực chất mới là cơ sở đáng tin cậy cho chất lượng của tăng trưởng kinh tế trong năm Rồng.
VŨ THƯỢNG