Ở một số nơi ngoài Bắc, mỗi năm tết đến xuân về thường có chuyện xem sao xấu, sao tốt mỗi người. Các sao tốt mang lại bình an, sao xấu mang đến những trắc trở. Vì vậy, phải tìm cách hạn chế tác động xấu của sao xấu và phát huy yếu tố tích cực của sao tốt. Chuyện đã từ xưa, có giai đoạn lắng xuống nay xuất hiện trở lại với mật độ nhiều hơn và phức tạp hơn.
Việc cúng sao giải hạn thường diễn ra vào dịp đầu xuân sau Tết Nguyên đán. Một số gia chủ có sao xấu, sao tốt cần phải cúng và tự nguyện cúng đã có sự chuẩn bị chu đáo ngay từ tháng chạp trong năm. Họ phải đăng ký trước với nhà chùa, nhà đền hoặc nhà thầy... về tên tuổi, địa chỉ vào tờ sớ và xin lịch ngày giờ cúng ngoài tết. Tiền mỗi tờ sớ cúng sao giải hạn cũng có nhiều cách thu khác nhau.
Có nơi thu lễ cúng giá tới hàng trăm ngàn đồng, thậm chí hàng triệu đồng vì phải mua sắm nhiều thứ như đặt hàng mã làm hình nhân thế mạng và mua chim để làm lễ phóng sinh. Cúng đón sao tốt giá mềm hơn vì đồ lễ không tốn kém lắm. Cũng có nơi giá rất dễ chịu. Có gia đình làm lễ cúng sao giải hạn khá đặc biệt. Họ tổ chức tại nhà rồi đón thầy về lập đàn cúng cả ngày, có khi thâu đêm. Loại lễ này thường cầu kỳ và hết sức tốn kém bởi người giấy (hình nhân) họ đặt làm có khi to như người thật và đồ lễ thường là hoa quả ngoại, đồ uống ngoại, cả tiền ngoại thật...
Chuyện cúng sao giải hạn cũng có những việc nên bàn. Có người gặp năm thầy bảo là sao xấu nhưng đủ cả 365 ngày không gặp vận hạn nào, ấy là do tín chủ biết sống tốt và không chủ quan trước cuộc sống của mình. Có người được thầy khen là sao tốt nhưng từ đầu xuân đến cuối đông hết gặp chuyện không vui này đến trắc trở khác. Truy nguyên ra những vận hạn ấy đều từ tính chủ quan của tín chủ mà ra. Tín ngưỡng đến mức buông lỏng nếp sống của mình, tự tin đến mức chủ quan trước mọi việc thì không gặp được thuận lợi là chuyện đương nhiên. Sao chẳng thể tốt với người sống không cẩn thận cho dù họ đã công kênh đèn nhang, tiền bạc để có được sự giải hạn từ thầy...
Trong nếp sống chung của người Việt ta có rất nhiều người lấy việc thờ cúng ông bà tổ tiên là gốc, là tín ngưỡng chính và lấy việc đi lễ đền chùa đình miếu... làm sự thành kính chung trước Trời Đất cùng những đấng siêu nhiên. Lễ cúng sao là một trong những hình thức cúng lễ cầu an đầu năm. Chẳng ai cấm đoán những ước muốn, nhất là những ước muốn tốt lành. Có điều phải tạo ra được một nét văn hóa hài hòa trong những hoạt động của ước muốn ấy.
Việc đốt mã tốn kém bạc triệu là điều cần phải xem lại. Cả chuyện cúng lễ suốt ngày đêm để âm thanh gây náo động đến hàng xóm, phố phường cũng là điều không nên có...
Con người là một sinh thể động nên việc may rủi, lành dữ là chuyện thường tình. Cho dù mỗi năm mỗi người có gắn với một vì sao xấu tốt nào đó thì cuộc sống của một năm vẫn hoàn toàn lệ thuộc vào cách sống của mỗi con người.
Các cụ xưa dạy: Ở hiền gặp lành. Rồi nhân định thắng thiên. Các cụ cũng dạy: Chẳng ai nắm tay được suốt ngày. Con người mấy khi được suôn sẻ suốt cuộc đời mình. Sự gấp khúc chẳng từ ai. Trong cuộc sống cũng có không ít người chỉ cúng lễ tại gia, lòng thành chén nước, đĩa hoa nơi ban thờ nhà mình nhưng làm ăn tử tế, sống có trước có sau, thực bụng với mình với người nên phúc lộc cũng đề huề. Những người ấy là thiền tự tâm. Họ có chùa ở ngay giữa tấm lòng mình.
Bình tĩnh sống và nhân từ trước cuộc sống tin rằng mọi cái ta đều có thể vượt qua được. Còn gì hơn trong cuộc sống còn bao nhiêu bộn bề sướng khổ, rủi may này ta có một tấm lòng thành của sự nhân ái cho chính mình và cho nhau. Đấy là mùa xuân phẩm hạnh của mỗi đời người. Lúc ấy, tự tâm mình sẽ giải hạn cho chính mình!
Xin cùng nhau vun trồng cây Đức, loài cây chỉ xanh tốt từ những tấm lòng tốt rồi ươm tiếp sự xanh tốt ấy cho tốt hơn ở mọi tấm lòng!
NHẬT VĂN
