Không phải đến năm nay, chuyện thiếu điện và nước sinh hoạt ở TPHCM cũng như tại các tỉnh trong mùa khô mới được đặt ra. Thực trạng này luôn tiềm ẩn hàng chục năm qua, song những năm gần đây càng trở nên gay gắt, đến nỗi Chính phủ và các ngành phải có nhiều cuộc họp khẩn để đối phó với tình hình.
Đã có nhiều biện pháp được nêu ra như tăng thêm các nguồn phát điện, xây dựng thêm một số nhà máy sản xuất nước sạch, giảm bớt thời gian sửa chữa định kỳ các nhà máy điện, giảm thất thoát trong quá trình truyền tải điện và cấp nước, điều chỉnh giá điện và nước sinh hoạt theo nhiều “cung bậc”… Song có một giải pháp mà Chính phủ và các ngành chủ quản cho là cấp bách, hiệu quả, có thể coi là quốc sách và phải làm ngay là triệt để tiết kiệm trong sử dụng điện và nước.
Trước hết, nước ta chưa bao giờ thừa điện và nước sạch, bởi lẽ năng lực sản xuất điện và nước sạch của chúng ta ngay từ khi ngành này ra đời đã rất nhỏ bé. Hiện nay nó cũng không theo kịp nhu cầu sử dụng luôn tăng một cách lũy tiến của toàn xã hội – đó là xu thế tất yếu trong sự phát triển chung của nền kinh tế. Mặt khác, việc đầu tư cho các ngành này đòi hỏi vốn rất lớn, quay vòng chậm, lợi nhuận thấp, do đó chưa huy động được nhiều nguồn đầu tư của xã hội mặc dù lĩnh vực này đã được từng bước xã hội hóa. Chưa kể mấy năm qua, thời tiết bất thường, mưa ít sông cạn, nước mặn tràn sâu… Trong bối cảnh ấy buộc chúng ta phải thực hành triệt để tiết kiệm điện, nước.
Đương nhiên, việc tiết kiệm ở đây không phải là sử dụng dè xẻn mà là sử dụng hợp lý và hiệu quả, tránh lãng phí. Trên bình diện rộng hơn, chúng ta không chỉ thực hiện tiết kiệm điện và nước mà còn phải tiết kiệm trên mọi mặt hoạt động sản xuất và tiêu dùng khác: tiết kiệm nguyên nhiên liệu, tận dụng phế liệu, sử dụng năng lượng mới; chặt chẽ trong chi tiêu công; hạn chế nguồn chi ngoại tệ; tiết kiệm thời gian vật chất… Đó là sự tiết kiệm của một xã hội hiện đại, văn minh. Tiết kiệm đã trở thành chủ trương chính sách lớn của Chính phủ.
Nhưng mặt khác, tiết kiệm cũng là chuyện của mọi gia đình. Các nhà chuyên môn đã chỉ ra, nếu mỗi gia đình tắt đi một bóng đèn 40W (khoảng 10% nhu cầu sử dụng) thì ngành điện có thể tiết kiệm được hàng triệu USD đầu tư và sẽ không phải cắt giảm điện trong giờ cao điểm. Đó là một việc mà gần 2 triệu gia đình ở TPHCM và hàng triệu gia đình ở nơi khác có thể làm được một cách dễ dàng. Nếu mỗi gia đình tiết kiệm nhiều hơn thì càng giảm được gánh nặng cho Chính phủ và áp lực cho ngành chủ quản.
Bởi vậy, tiết kiệm không chỉ là chuyện của quốc gia mà còn là chuyện của mọi người, mọi nhà; chuyện của toàn xã hội.
Phan Lộc
