(SGGPO).- Sáng 3-10, Hội Luật gia Việt Nam phối hợp với tổ chức UNDP (Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc) công bố chỉ số Công lý – thực trạng về công bằng và bình đẳng dựa trên ý kiến của người dân năm 2012.
Kết quả được xây dựng thông qua việc tổng hợp và phân tích dữ liệu từ hơn 5.000 người được phỏng vấn tại Hà Nội, TPHCM và 19 tỉnh, thành được lựa chọn ngẫu nhiên khác trong năm 2012.
Bản báo cáo khẳng định một số phát hiện chính về thực trạng tiếp cận công lý và bảo vệ các quyền cơ bản cho người dân cũng như hiệu quả hoạt động của các định chế nhà nước trong giải quyết tranh chấp pháp lý và khiếu nại hành chính ở Việt Nam. Cụ thể như: bất bình đẳng về tiếp cận thông tin và các dịch vụ pháp lý đang là rào cản chính trong việc đảm bảo các quyền cơ bản của người dân trên thực tế. Xu hướng “tự giải quyết” hoặc sử dụng các cơ chế không chính thức để giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn của người dân xuất phát từ hiệu quả thấp trong đáp ứng các yêu cầu pháp lý cơ bản, hỗ trợ giải quyết tranh chấp dân sự và xử lý khiếu nại hành chính của các cơ quan nhà nước...
Về các lĩnh vực cụ thể, báo cáo cho biết, vướng mắc phổ biến giữa doanh dân với cơ quan quản lý nhà nước là về thuế và thủ tục kinh doanh; giữa doanh dân với nhau là về vay ngân hàng, tín dụng. Trong quan hệ lao động, có tới 59% tranh chấp là về tiền lương, 40% tranh chấp xảy ra với người lao động thời vụ, ngắn hạn, không có hợp đồng. 19% người tham gia khảo sát cho biết, tình trạng sử dụng lao động trẻ em dưới 15 tuổi là phổ biến ở địa phương mình. Có 31% người được khảo sát sống trong môi trường bị ô nhiễm; 12% có khiếu nại, yêu cầu khắc phục và bồi thường thiệt hại do ô nhiễm. Đặc biệt, có tới 60% người tham gia khảo sát cho rằng chính quyền địa phương đang ưu tiên phát triển kinh tế hơn bảo vệ môi trường.
Ở một nội dung khác, vẫn theo kết quả khảo sát nói trên, có gần 50% tranh chấp đất đai và khiếu nại về môi trường đang tồn đọng, chưa được giải quyết dứt điểm. Thời gian giải quyết trung bình với khiếu nại về môi trường là 17 tháng; với khiếu nại về chính sách xã hội là 27 tháng, với nộp hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lên tới 41 tháng...
ANH PHƯƠNG
