Cuộc chiến ở “thung lũng tử thần”

Khác với vẻ ngoài bình lặng ở những bản làng vùng cao lẫn trong sắc hoa ban nở trắng núi rừng, xã biên giới Na Ư  (huyện Điện Biên) vẫn ẩn chứa bao vấn đề nhức nhối của “rốn ma túy” một thời của tỉnh Điện Biên. Vùng này còn được biết đến dưới một tên gọi khác: “Thung lũng tử thần” bởi nạn buôn bán, vận chuyển, nghiện hút và cả những bản án tử hình, những cái chết vì ma túy. Như một thói quen xấu, mỗi tuần qua đi, người dân Na Ư lại hỏi nhau có ai bị bắt vì liên quan đến ma túy không và thêm bao nhiêu người dính nghiện.

Bóng ma ẩn hiện

Na Ư đã qua thời “thung lũng tử thần”, ông Và Vả Tông, Phó Bí thư thường trực Đảng ủy xã Na Ư khẳng định với tôi khi nhận xét về tình hình ANTT trong bản. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy, ánh mắt của ông vẫn phảng phất nỗi buồn.

Chúng tôi đi trên con đường mới làm thuộc Chương trình 135 vào tận trung tâm xã. Tại thời điểm này, 5/6 bản đã có điện lưới quốc gia, tuy rằng vẫn còn 82/243 hộ nghèo. Có cảm giác như đã qua rồi cái thời người Mông ở xã Na Ư bỏ ruộng, bỏ nương lũ lượt tham gia những đường dây ma túy. Cũng không còn cảnh bản làng nhốn nháo khi các lực lượng chức năng vây bắt tội phạm ma túy có trang bị vũ khí nóng. Người dân Na Ư đang nỗ lực vượt qua mặc cảm tai tiếng đã đeo đuổi họ suốt thời gian dài.

Nhưng ở một thái cực khác, Na Ư vẫn gợn lên bao điều bất ổn. Trong xã, những khu nhà vườn đồ sộ có diện tích vài chục ngàn mét vuông mọc lên. Có người còn sở hữu những chiếc ô tô sang trọng trị giá 2-3 tỷ đồng mà ngay tại thành phố Điện Biên Phủ cũng hiếm thấy. Chơi trội hơn cả là các đại gia ở bản Ca Hâu và bản Con Cang, có gần 20 xe ô tô trị giá tiền tỷ. Con em những gia đình này mới học THCS đã được bố mẹ mua cho xe máy đời mới, điện thoại di động đắt tiền. Đám học sinh nội trú kháo nhau về một đại gia tháng nào cũng “đổi gió” đưa cả nhà xuống Hà Nội vui chơi, còn một đại gia khác vừa tặng sinh nhật cho con trai chiếc BMW X6 cáu cạnh...

Nhưng hầu hết người dân Na Ư đều tránh né khi được hỏi về sự giàu có đến mức khoa trương của những gia đình trong xã, bởi sự giàu có của những ông chủ này không thể trông vào nguồn thu từ trang trại sản xuất manh mún. Không nói ra nhưng ai cũng ngầm hiểu những ông chủ mới nổi đều liên quan đến các mối làm ăn bên kia biên giới. Thế nên người dân bản Ca Hâu không ngạc nhiên khi PC47- Công an tỉnh Điện Biên vừa lật mặt “đại gia” Hạ A Long- một trùm ma túy khét tiếng giấu mặt suốt mấy năm. Nhà Hạ A Long được gia cố như một pháo đài, gắn camera tứ phía. Ngoài tang vật ma túy, súng, công an còn thu được thẻ tín dụng có số dư hơn 8 tỷ đồng. Trước đó không lâu, Vừ A Tếnh (SN1974), nguyên Chủ tịch MTTQ xã Na Ư cũng lộ mặt là một mắt xích quan trọng trong đường dây ma túy xuyên quốc gia khi bị bắt quả tang đang vận chuyển một bánh heroin trọng lượng 350g tại xã Núa Ngam (huyện Điện Biên).

Trên từng cây số đường biên

Sau nhiều năm bị ru ngủ, cuối cùng người dân Na Ư đau xót ngộ ra đằng sau sự giàu sang của một số ít gia đình, cả xã đang phải vật lộn thoát ra khỏi vòi bạch tuộc ma túy. Hậu quả của nó nằm ngay trong những con số rợn người: Cả xã có hơn 20 đối tượng nhận án tử hình, 13 đối tượng bị truy nã đặc biệt, 3 trường hợp có lệnh truy bắt khẩn cấp, 73 đối tượng thuộc diện quản lý nghiệp vụ và hơn 60 đối tượng đang chấp hành án tù trong các trại giam… Tất cả đều liên quan đến mua bán, vận chuyển ma túy qua biên giới. Cho dù những kẻ đó đã dính vòng lao lý nhưng “bóng ma” vẫn sẵn sàng trỗi dậy khi hàng ngày người dân vẫn phải đối mặt với 44 đối tượng nghiện ma túy, gần chục điểm bán lẻ ma túy. Hầu hết những vấn đề nổi cộm về ANTT trong xã như: vượt biên trái phép, trộm cắp, gây rối, sử dụng vũ khí tự tạo… đều do các đối tượng này gây ra. Trưởng bản Na Ư Lý A Gấu buồn rầu nói: “Ma lực đồng tiền siêu lợi nhuận từ buôn bán ma túy đã khiến nhiều người mau chóng đổi trắng thay đen. Để người dân đồng lòng chống lại ma túy còn rất nhiều việc phải làm. Mới đây, UBND xã tổ chức cai nghiện tập trung tại cộng đồng, chỉ có 23/36 người thuộc diện triệu tập có mặt. Đến phút chót nhiều đối tượng bỏ nhà thoái thác cai nghiện tập trung”. 

Thượng tá Bùi Ngọc Sơn, Đồn trưởng đồn Biên phòng Tây Trang cũng cho rằng người dân xã Na Ư hiện vẫn chịu áp lực rất lớn của ma túy. Đối diện bên kia biên giới là bản Pang Hốc (cách biên giới Việt- Lào 7 km) thuộc khu 2, huyện Mường Mày - một trong những điểm chiết xuất, trung chuyển ma túy nhức nhối nhất của tỉnh Phông Xa Lỳ (Lào). Lợi dụng mối quan hệ thân tộc khăng khít lâu đời với người Mông ở Na Ư, các băng nhóm sản xuất ma túy ở Pang Hốc tìm mọi cách mở rộng thị trường tiêu thụ, móc nối tạo thành nhiều tuyến, nhiều đường dây lớn, nhỏ để vận chuyển ma túy từ Lào về Việt Nam.

Theo điều tra, một bánh heroin loại 1 tại Pang Hốc có giá 5.000 USD, nếu vận chuyển trót lọt qua biên giới, giá được đẩy lên 9.000 USD, lượng ma túy này nếu về tới Hà Nội lợi nhuận sẽ tăng gấp đôi. Chính vì thế nhiều kẻ dù biết phải trả giá bằng cả tính mạng vẫn liều lĩnh tham gia vào các đường dây vận chuyển, mua bán ma túy để nhanh chóng làm giàu. Ngoài các toán trang bị vũ khí nóng áp tải “hàng”, bọn đầu nậu còn thuê cả đối tượng nhiễm HIV vận chuyển ma túy. Trong các chuyên án lớn, lực lượng đánh án luôn phải đối mặt với vũ khí nóng. Các trinh sát đồn Biên phòng Tây Trang từng bị tên Hoàng Văn Biên (SN 1984), một đối tượng ma túy nhiễm HIV cắn khi bị vây bắt tại xã Núa Ngam (huyện Điện Biên). Hay vụ bắt tên Hạng Sếnh Vàng (SN 1977) cùng đồng bọn vận chuyển 2 bánh heroin, 9 viên ma túy tổng hợp, đối tượng dùng súng và dao chống trả quyết liệt khiến 3 trinh sát phòng chống ma túy bị thương…

2 năm qua, các lực lượng chức năng phòng chống ma túy hai nước Việt Nam và Lào đã phối hợp triệt phá hàng loạt các đường dây ma túy tại Mường Mày và Điện Biên. Hàng loạt đối tượng cộm cán như: Vừ A Tự, Thò A Dính (SN 1966), Xiêng Viêng (SN 1975), Vàng A Tủa (SN 1976), Sùng A Pó (SN 1974)… bị bắt khiến các đầu nậu ở Pang Hốc không dám trực tiếp giao hàng như trước. Các ông trùm người Việt cũng không mạo hiểm đi lấy hàng mà chuyển sang thuê lao động nghèo trong và ngoài địa bàn biên giới vận chuyển ma túy theo nhiều công đoạn, tầng nấc khác nhau để tránh lộ mặt. Để ngụy trang và “rửa tiền”, nhiều kẻ đã không tiếc tiền tậu thêm ruộng nương sát biên giới, hoặc đầu tư xây dựng các trang trại để tạo dựng bình phong. Dọc 24km biên giới thuộc địa bàn xã Na Ư, ngoài cửa khẩu quốc tế Tây Trang, còn có hàng chục đường mòn, đường tắt qua biên giới tới huyện Mường Mày. Dù các lực lượng chức năng có căng hết quân số cũng không kiểm soát xuể số người qua lại biên giới trái phép. 

Thượng úy Vũ Thế Lương, một trinh sát phòng chống tội phạm ma túy kỳ cựu cho biết: Để tóm được kẻ chủ mưu ra ánh sáng pháp luật không hề đơn giản khi bọn chúng không trực tiếp tham gia vào các công đoạn vận chuyển ma túy. Mọi giao dịch, thanh toán hoàn toàn trên mạng Internet và chuyển khoản kín đáo qua các tài khoản “ma”. Từ đầu năm đến nay, Đồn biên phòng cửa khẩu quốc tế Tây Trang tổ chức phá án được 4 vụ thì cả 4 đối tượng bị bắt đều là những người làm thuê cho các ông chủ giấu mặt. Vì thế, cuộc chiến chống ma túy ở mảnh đất này dẫu đã có thành quả nhưng phía trước vẫn muôn vàn khó khăn.

Niềm tin về một Na Ư đổi mới

Tiếp sức cho mục tiêu của Đảng bộ, chính quyền xã Na Ư, lần lượt các đội công tác tăng cường cắm ở xã Na Ư của Bộ đội Biên phòng, Công an tỉnh Điện Biên được thành lập. Từ năm 2010 đến nay, 6 tổ công tác tại 6 bản của Công an tỉnh Điện Biên phối hợp cùng Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Tây Trang đã quản lý chặt chẽ các đối tượng liên quan đến ma túy, xóa bỏ hơn chục tụ điểm nhức nhối về ma túy, vận động nhân dân tự giao nộp hơn 40 khẩu súng các loại. Đặc biệt, thực hiện “4 cùng” giúp đỡ bà con lao động sản xuất, chăm sóc sức khỏe và các hoạt động từ thiện, làm nhà “Đại đoàn kết” cho các hộ nghèo… đã dần cảm hóa được nhiều đối tượng lầm lỗi trở về lao động chân chính. Bộ mặt nông thôn mới đang hiện lên tại Na Ư còn nhờ sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, đó là đường vào trung tâm xã, xây trạm y tế, trường mầm non, làm công trình thủy lợi Huổi Giống, dựng nhà nội trú dân nuôi cho học sinh, làm kênh dẫn nước đến bản Ca Hâu, Na Ư, công trình nước sạch bản Na Láy, Hua Thanh... Những điều đó không chỉ giúp xã Na Ư kiện toàn về hạ tầng kỹ thuật, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội mà còn mang lại niềm tin cho đồng bào Mông với Đảng, Nhà nước. Từ nguồn vốn vay từ ngân hàng chính sách xã hội, các hộ nghèo đang được hướng dẫn tận dụng tối đa lợi thế tiềm năng đất đai, nhân lực để đẩy mạnh sản xuất, chăn nuôi tiến tới thoát nghèo bền vững.

Vì thế cho nên người Mông ở Na Ư nói năm nay sắc hoa ban trên bản tươi tắn lạ thường, họ vững tin về công cuộc đổi mới trên quê hương mình để đoạn tuyệt với quá khứ “thung lũng tử thần”.

TUẤN LONG