Mọi người sinh ra, lớn lên, trưởng thành rồi ai cũng đến lúc phải trở về cõi vĩnh hằng. Đạo Phật coi đó là luật luân hồi: cát bụi lại trở về cát bụi. Sự trở về ấy, người ta thường gọi là mất. Nhưng trong lịch sử có những con người ra đi, trở về không mất đi mà để lại những di sản vô cùng quý giá cho đất nước, dân tộc và nhân loại.
Từ ngày có Đảng Cộng sản Việt Nam, dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đất nước ta, dân tộc ta đã sản sinh ra một lớp người như thế. Bằng sự phấn đấu, hy sinh hết cả đời mình, họ đã góp phần xứng đáng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ và xây dựng đất nước. Và như vậy, sự ra đi, trở về cõi vĩnh hằng của họ không mất đi mà để lại cho đời những tấm gương sáng về lòng tận trung với nước, tận hiếu với dân, vì sự bền vững muôn đời của đất nước, dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Cụ Võ Chí Công, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, là một trong những tấm gương sáng về lòng tận trung với nước, tận hiếu với dân.
Chính vì lẽ đó mà mấy ngày qua, khi nghe tin Cụ qua đời ở tuổi bách niên đã có hàng trăm đoàn đại biểu, đông đảo các tầng lớp nhân dân ở khắp mọi miền đất nước và bạn bè quốc tế, đặc biệt là nhân dân Lào và Campuchia đã đến thành phố Hồ Chí Minh, thủ đô Hà Nội, tỉnh Quảng Nam… viếng Cụ.
Cuộc đời hơn 80 năm hoạt động cách mạng của Cụ Võ Chí Công sáng ngời phẩm chất của một người Cộng sản chân chính. Trước hết, đó là ý chí cách mạng kiên cường, xả thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân. Tham gia cách mạng từ những ngày đầu thành lập Đảng, bị địch bắt với bản án tù chung thân, nhưng Cụ vẫn lạc quan tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của cách mạng.
Những người cùng chiến đấu, công tác với Cụ thời chống Mỹ ở chiến trường Khu V ác liệt kể lại rằng, những lúc càng khó khăn, gian khổ thì phẩm chất Cộng sản trong Cụ lại càng ngời sáng. Một ví dụ, chính nhờ phẩm chất của người Bí thư Khu ủy sáng suốt và quyết đoán ấy mới có trận Núi Thành - trận đầu thắng Mỹ…
Đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư Đảng ta, coi Cụ là một chiến sĩ cách mạng tài trí, kiên cường. Nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết nói đó là một nhà lãnh đạo tài năng, đức độ. Sự tài năng, đức độ ấy được thể hiện rất rõ khi Cụ đảm nhận những cương vị trọng trách của Đảng và đất nước mà ở đó đòi hỏi sự sáng suốt, quyết đoán của người lãnh đạo.
Mọi người không quên biết bao khó khăn, thách thức của những năm đầu đổi mới. Bằng bản lĩnh chính trị, Cụ kiên trì bảo vệ quan điểm, tư duy sáng tạo về các vấn đề đổi mới trong lĩnh vực kinh tế nói chung và lâm nghiệp, nông nghiệp nói riêng. Với trách nhiệm là Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Trưởng ban Cải tạo nông nghiệp miền Nam, Cụ là người được giao soạn thảo Chỉ thị 100 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về thực hiện khoán mới trong hợp tác xã nông nghiệp, cởi trói cho nông dân, ngư dân, giải phóng sức sản xuất.
Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa VIII với cương vị là Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Cụ đã có những đóng góp rất lớn vào việc xây dựng Hiến pháp năm 1992 - Hiến pháp thể chế đường lối đổi mới của Đảng ta. Đó là một người có mặt đúng lúc trong mỗi thời khắc lịch sử của đất nước. Phẩm chất Cộng sản từ cuộc đời của Cụ Võ Chí Công không chỉ thể hiện ở ý chí kiên cường, sự tận trung với nước, tận hiếu với dân mà còn ở phẩm chất đức độ chí công vô tư và sự gần gụi, chăm lo cho cuộc sống mọi người.
Khi nghe tin Cụ qua đời, bà con Quảng Nam - Đà Nẵng, quê hương Cụ nhiều người đã không cầm được nước mắt, nhiều gia đình lập bàn thờ Cụ như thờ người ông, người cha, người thân yêu ruột thịt của mình…
Quy luật của muôn đời, Cụ Võ Chí Công đang đi theo Các Mác, Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và biết bao chiến sĩ cách mạng, anh hùng khác. Cụ ra đi mà sự nghiệp cách mạng của Cụ, phẩm chất Cộng sản sáng ngời của Cụ mãi còn trong tâm trí mọi người. Cùng với tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và những người Cộng sản chân chính khác, cuộc đời và những cống hiến lớn lao cho nước, cho dân của Cụ là di sản vô giá để lại cho muôn đời con cháu. Đúng như câu thơ khóc Cụ của đồng chí Trương Quang Được, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội:
“Làm vua” đâu để “sướng như vua”
Đượm nghĩa CHÍ CÔNG với nước nhà
Dũng mãnh kiên cường con nhà VÕ
Khẳng khái bao dung nét Quảng - Đà!
Trần Thế Tuyển
