Đáp ứng nhu cầu tiêu dùng mới
Đại diện Công ty TNHH Sản xuất Nhôm Kim Hằng cho biết, để giữ thị phần tiêu thụ nội địa, doanh nghiệp đã đa dạng hóa sản phẩm sản xuất của mình. Không chỉ đơn thuần sản xuất sản phẩm vật dụng nhà bếp như xoong, nồi, chảo… công ty đã đầu tư sản xuất những sản phẩm mới, lạ và chú trọng tiện dụng cho người tiêu dung. Đơn cử như nồi cơm điện đa năng kết hợp chức năng hầm, nấu súp, luộc..., nồi điện chuyên sử dụng cho các món hầm; bếp nướng than không khói… Ngoài ra, trong thời gian gần đây, khi mức thu nhập người dân đã tăng lên, kéo theo nhu cầu thư giãn, giải trí, chăm sóc sức khỏe cũng gia tăng, công ty đã kết hợp với một số đơn vị đưa vào kinh doanh dòng sản phẩm ghế mátxa kết hợp ngâm nóng chân.
Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM, cho biết, hiện một số sản phẩm của ngành chế biến lương thực thực phẩm có khả năng đáp ứng các tiêu chí chất lượng toàn cầu như trứng gà, mì ăn liền, nước uống đóng lon, sữa, xúc xích và lạp xưởng… Không dừng lại ở đa dạng hóa sản phẩm, rất nhiều doanh nghiệp Việt đã không ngừng đổi mới sản xuất để đạt những chứng nhận về tiêu chuẩn khắt khe của toàn cầu như ISO 22000 (tiêu chuẩn ISO 22000 đưa ra các yêu cầu về đảm bảo an toàn, vệ sinh thực phẩm trong chuỗi cung ứng từ nhà cung cấp - nhà sản xuất - nhà phân phối - người tiêu dùng), HACCP (hệ thống phân tích rủi ro và các điểm kiểm soát trọng yếu nhằm giảm nguy cơ rủi ro an toàn trong thực phẩm) hay GlobalGap (tiêu chuẩn về thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu)… Đáp ứng các tiêu chuẩn này sẽ đưa doanh nghiệp tạo dựng được uy tín, chất lượng sản phẩm, không chỉ đối với người tiêu dùng tại thị trường trong nước mà còn cả thị trường toàn cầu. Mặt khác, hỗ trợ kiểm soát và giải quyết những rủi ro trong quá trình sản xuất, kinh doanh hiệu quả hơn, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Minh bạch trong chính sách hỗ trợ của Nhà nước
Tuy nhiên, để doanh nghiệp Việt có thể chắc chân tại thị phần trong nước, các cơ quan chức năng cần xây dựng và minh bạch chính sách hỗ trợ đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm; đầu tư thành lập một trung tâm thông tin và xúc tiến thương mại có nhiệm vụ hỗ trợ cho doanh nghiệp cung cấp thông tin; xúc tiến các hoạt động quảng bá sản phẩm ra thị trường thế giới; làm đầu mối tiếp cận thị trường nước ngoài cho doanh nghiệp; liên hệ các tổ chức đào tạo trong và ngoài nước để tổ chức các lớp bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý, tăng cường kỹ năng tư duy chiến lược cho các nhà lãnh đạo cấp cao trong doanh nghiệp. Song song đó, các cơ quan chức năng cần thành lập một bộ phận tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho các doanh nghiệp xây dựng các dự án để có thể tiếp cận được nguồn kinh phí hỗ trợ.
Tiến sĩ Huỳnh Thanh Điền (Trường Đại học Kinh tế TPHCM) khẳng định, tái lập lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trong bối cảnh hiện nay là rất quan trọng. Thế nhưng, sản phẩm mới luôn khó đáp ứng nhu cầu thị trường và tiềm ẩn nhiều rủi ro, kể cả khả năng thất bại. Có rất nhiều điển hình về sự đổi mới đem lại thành công, nhưng cũng có không ít trường hợp gây tổn thất cho doanh nghiệp. Không khó tìm ra giải pháp kỹ thuật để tạo ra sản phẩm mới, nhưng làm thế nào để sản phẩm đó được phần đông khách hàng chấp nhận là việc không dễ. Để sản phẩm mới thành công, phải đáp ứng được nhu cầu lớn nhất trên thị trường và cần đi kèm với chiến dịch marketing, phương thức phân phối phù hợp, cũng như đảm bảo đội ngũ phải có kỹ năng thực hiện phương thức kinh doanh mới. Bên cạnh đó, cần kết hợp kết quả sáng tạo từ năng lực thích ứng với nghiên cứu và phát triển để xác định đầy đủ các giải pháp, dự án đổi mới sáng tạo. Có được giải pháp, dự án mới chỉ là bước khởi đầu, quan trọng là sự quyết tâm đầu tư nguồn lực để thực hiện. Cần phân tích mối quan hệ giữa các dự án với nhau để tích hợp thành những chương trình đổi mới sáng tạo cốt lõi nhất, tránh việc đầu tư dàn trải, phân tán nguồn lực.
Ở góc độ khác, theo các chuyên gia kinh tế, sở dĩ hàng hóa của doanh nghiệp nước ngoài tràn vào Việt Nam mạnh và gia tăng được áp lực cạnh tranh với hàng nội địa là do hai yếu tố chất lượng và thương hiệu. Do vậy, ngoài việc phải cải thiện năng lực sản xuất, chất lượng và mẫu mã sản phẩm, doanh nghiệp Việt cần phải tính đến việc gia nhập các chuỗi sản xuất để tạo cơ hội cho mình được chuyển giao công nghệ, hỗ trợ thực hành đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật mà thị trường thế giới quy định, từng bước nâng chất hoạt động của mình. Bước đầu, doanh nghiệp có thể phải chấp nhận tiến từng bước, từ các nhà cung cấp cấp 4, cấp 5 tiến tới cấp 2, cấp 1. Đây là cách doanh nghiệp Việt tiệm cận với công nghệ, quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn toàn cầu.
