Ngày 4-3, tại Hà Nội, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học góp ý vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Đồng chí Tạ Ngọc Tấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện chủ trì hội thảo.
Các tham luận và báo cáo của các đơn vị trực thuộc học viện cho rằng: Nội dung của dự thảo đã đảm bảo cụ thể hóa các quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam trong Cương lĩnh sửa đổi, bổ sung năm 2011 và Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. Dự thảo đã thể chế hóa và làm sâu sắc hơn chủ trương phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, đảm bảo tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân; tiếp tục khẳng định và làm rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội.
Dự thảo Hiến pháp đã xác lập cơ chế bảo đảm phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu xây dựng nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; tôn trọng và bảo đảm quyền con người, quyền tự do, dân chủ của công dân, thực hành dân chủ xã hội chủ nghĩa; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Dự thảo đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: đã có sự xác định đúng đắn, phù hợp hơn với nhiệm vụ, quyền hạn của các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp, của Chủ tịch nước và chính quyền địa phương; xác lập được cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Dự thảo thể hiện rõ nội dung đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo hướng xây dựng nền hành chính thống nhất, thông suốt, trong sạch, vững mạnh, tổ chức tinh gọn và hợp lý; tăng tính dân chủ và pháp quyền trong điều hành của Chính phủ.
Theo dự thảo, tổ chức hoạt động của chính quyền địa phương được đổi mới theo hướng bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong việc quyết định và tổ chức thực hiện những chính sách trong phạm vi được phân cấp; xây dựng mô hình chính quyền địa phương có sự phân biệt về tổ chức, thẩm quyền của chính quyền ở nông thôn, đô thị, hải đảo.
Nội dung sửa đổi, bổ sung tại Dự thảo Hiến pháp đã giải quyết một cách cơ bản những vấn đề bất cập, tồn tại của thực tiễn đặt ra trong quá trình tổng kết việc thi hành Hiến pháp năm 1992. Dự thảo Hiến pháp sửa đổi đã đảm bảo là đạo luật cơ bản của Nhà nước, có tính dự báo và có tính ổn định lâu dài.
Các tham luận nhấn mạnh: Nguyên tắc chủ quyền tối cao thuộc về nhân dân và các nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa cần quán triệt sâu sắc và toàn diện hơn trong toàn bộ thiết kế của các chương, điều, khoản của dự thảo.
Hội thảo chia 3 nhóm chuyên đề để tập trung thảo luận, góp ý vào các quy định cụ thể của Dự thảo Hiến pháp về: Chế độ chính trị; Quyền con người, quyền công dân; Kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường; Bảo vệ Tổ quốc; Bộ máy nhà nước; Hiệu lực của Hiến pháp và quy trình sửa đổi Hiến pháp.
Ngày 4-3, Thường trực HĐND phối hợp UBND TP Hà Nội đã tổ chức hội nghị lấy ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Một số ý kiến đề nghị xem xét, thể hiện lại Điều 2 dự thảo theo hướng: “Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là đại đoàn kết toàn dân tộc, nòng cốt là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”.
Khẳng định việc giữ Điều 4 như dự thảo Hiến pháp là “cần thiết, đúng đắn, chính xác”, ông Nguyễn Trọng Tỵ, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội lý giải: “Nhất thiết phải duy trì Điều 4. Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng đã đứng mũi chịu sào, hy sinh biết bao xương máu vì dân tộc, xây dựng đất nước ngày càng tiến bộ. Hiện nay, không có lực lượng, tổ chức nào xứng đáng với vai trò lãnh đạo Nhà nước và xã hội như Đảng Cộng sản Việt Nam”. Ông Nguyễn Trọng Tỵ bày tỏ tâm đắc với quy định “Đảng chịu trách nhiệm trước nhân dân về các quyết định của mình”.
Cùng ngày, đoàn kiểm tra công tác tổ chức lấy ý kiến nhân dân về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 do Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu làm Trưởng đoàn đã làm việc với TP Cần Thơ về công tác này. Đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư Thành ủy Cần Thơ, tham dự buổi làm việc.
Theo báo cáo của HĐND TP Cần Thơ, đến nay 50% cơ quan, đơn vị, 100% quận, huyện và 80% xã, phường, thị trấn trên địa bàn đã thực hiện việc lấy ý kiến về dự thảo sửa đổi Hiến pháp với hơn 12.000 lượt đại biểu tham dự, đóng góp trên 2.700 ý kiến. Các ý kiến cho rằng bản dự thảo công phu, chất lượng, có những điểm mới, tiến bộ. Tinh thần chung cơ bản là đồng tình nhưng cũng còn một số ý kiến băn khoăn về văn phong, câu chữ. Đi sâu vào nội dung, các ý kiến tập trung vào chương 1, 2, 8, 9; trong đó, người dân đặc biệt quan tâm và góp ý nhiều đối với chương 9 về chính quyền địa phương.
Ngày 4-3, tại Hà Nội, Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã tổ chức tọa đàm về một số quy định của dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân liên quan đến y tế, dân số, tôn giáo, bình đẳng giới, hôn nhân - gia đình.
Đại biểu kiến nghị gộp hai điều: Điều 41 liên quan đến quyền được bảo vệ sức khỏe và Điều 62 về chính sách đầu tư, phát triển sự nghiệp chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân thành một điều luật gồm 3 khoản. Thứ nhất, quy định mọi người được quyền gì; thứ hai là mọi người có nghĩa vụ gì và thứ ba Nhà nước có cơ chế gì đảm bảo để thực hiện được các quyền. Các đại biểu dự tọa đàm còn đóng góp nhiều ý kiến cụ thể về quy định phát triển đông y và đông tây y kết hợp; các quy định quyền tự do tôn giáo và những định hướng lớn về chính sách tôn giáo; các quy định về bình đẳng giới, hôn nhân và gia đình...
Về vấn đề tôn giáo, các ý kiến đều nhất trí rằng mọi người có quyền tự do tín ngưỡng, theo hoặc không theo một tôn giáo nào. Các tôn giáo bình đẳng trước pháp luật. Theo đó, thống nhất sửa đổi, bổ sung Khoản 1, Điều 70 quy định: “Nhà nước tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo”; sửa đổi, bổ sung Khoản 2, Điều 70: “Không ai được xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo hoặc lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để vi phạm pháp luật”.
Nhóm PV
