Không phải người dân TPHCM không thích đi bộ, hễ một chút là lên xe, chưa đến 500m cũng đi xe… Mà thực tế đi bộ khó thật, vì không phải vỉa hè nào cũng có chỗ đi, có khi phải đi xuống lòng đường, mặc dù không phải đường phố nào cũng vậy… Đây là việc đáng quan tâm.
Những năm gần đây, vỉa hè ở nhiều quận - huyện của thành phố được làm lại, bằng phẳng, tươm tất hơn, có nơi còn trồng thêm cây xanh, có thêm thảm hoa, thảm cỏ… làm cho thành phố thêm xanh-sạch-đẹp. Việc đi bộ có cải thiện nhưng chưa nhiều.
Việc đi bộ còn gặp khó, bởi không ít vỉa hè dùng vào việc buôn bán, đậu xe… Nhiều vỉa hè khá rộng nhưng xe gắn máy cứ lách lên vỉa hè mà chạy, chạy luôn lên hành lang các công viên khiến người đi bộ không thoải mái và chẳng thể yên tâm. Việc đi bộ qua các ngã tư cũng không dễ dàng, cho dù có đèn xanh, đèn đỏ. Việc nhường đường cho người đi bộ như các nước, có lẽ còn phải mất nhiều công sức mới có thể thay đổi nhận thức và thói quen của nhiều người.
Mặt khác, bộ mặt vỉa hè có nơi vẫn còn tình trạng tiểu tiện bừa bãi, chỗ này chỗ kia vẫn còn nghe những câu nói tục, chửi thề… Nếp sống văn minh đô thị vẫn còn phải kiên trì xây dựng.
Để việc đi bộ được tiện lợi, thoải mái ở một thành phố mà cuộc sống luôn sôi động và gần như rất hối hả này đúng là điều không dễ nhưng không phải không thể thực hiện. Vấn đề quan trọng là tùy thuộc vào việc quản lý của nhà nước và ý thức của người dân.
Chúng ta đã có những mô hình, có những tổ chức tự quản để thực hiện trật tự vỉa hè, vệ sinh nơi công cộng… Ở Hội An, người dân đã cùng nhau làm nên những con đường, những khu vực đi bộ, những khu phố không có tiếng động cơ. Tại Cù Lao Chàm, người dân đã tự giác không dùng túi nylon để làm sạch môi trường. Thật xứng danh là những địa chỉ văn hóa, có sức hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước.
Ở TPHCM, những năm vừa qua, việc thực hiện nếp sống văn minh cũng có sự tập trung, làm thành chủ đề, có chỉ đạo, kiểm tra, nhắc nhở. Nhiều vỉa hè đã được kẻ vạch, dành phần cho người đi bộ. Nhiều nơi, các cấp chính quyền và mặt trận, đoàn thể không buông việc này, đã lồng ghép vào việc xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư… nhưng kết quả mang lại vẫn chưa đạt ở diện rộng và chưa vững chắc. Có lẽ, cần phải xem xét việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện, có bước đi, có phân công trách nhiệm cụ thể và tổ chức việc tự quản tốt hơn… cùng với việc kiểm tra, xử phạt.
Tạo điều kiện cho người dân thích đi bộ, được đi bộ trong tâm trạng tươi vui sẽ góp phần nâng cao chất lượng sống, sẽ mang lại nhiều mặt tích cực cho thành phố.
Trong khi chưa dành những con đường làm phố đi bộ thì hãy làm cho vỉa hè nào cũng có thể đi bộ được, đó sẽ là thành công không nhỏ. Khắc phục những xung đột về lợi ích, để vỉa hè thông thoáng, mặc dù có khó khăn nhưng nếu biết tổ chức và hành động, chúng ta có thể làm được.
PHẠM PHƯƠNG THẢO
