Một đội ngũ cán bộ có đức có tài là mong muốn của toàn thể nhân dân, nhưng không phải lúc nào, ở đâu, mong muốn đó cũng được thỏa mãn. Thời gian vừa qua, dư luận đã rất quan tâm đến những vụ việc liên quan đến bổ nhiệm cán bộ chưa đủ đức đủ tài, có yếu tố “người nhà”. Trong phiên họp thường kỳ tháng 7 vừa qua - phiên họp đầu tiên của Chính phủ nhiệm kỳ mới sau khi Quốc hội khóa XIV bầu và phê chuẩn nhân sự, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đưa ra yêu cầu phải đổi mới công tác cán bộ, chấn chỉnh ở các khâu, kể cả khâu tuyển chọn, bổ nhiệm; thi tuyển để tìm người tài chứ không phải tìm người nhà. Trong công tác cán bộ, các bộ phải phân công đúng người, đúng việc, quy rõ nhiệm vụ, trách nhiệm cá nhân.
Phát biểu “tìm người tài chứ không phải tìm người nhà” của người đứng đầu Chính phủ khiến người dân rất tâm đắc. Cử tri cũng đã đề cập lại phát biểu này của Thủ tướng trong buổi tiếp xúc cử tri của Thủ tướng Chính phủ tại Hải Phòng. Sở dĩ cử tri kỳ vọng sẽ có chuyển biến trong công tác cán bộ bởi họ đã chứng kiến quá nhiều trường hợp “ưu tiên người nhà” trong tuyển dụng cán bộ, “nhiều người giỏi hơn không chọn mà chọn con cháu mình, bạn mình”. Những sự lựa chọn đó cộng với việc bị hành khi đi làm thủ tục hành chính và nạn tham nhũng, tiêu cực, lãng phí đã khiến người dân bức xúc, giảm niềm tin vào bộ máy nhà nước.
Rõ ràng, để có bộ máy đủ sức đưa đất nước đi lên thì phải chọn lựa được cán bộ giỏi, không “cài cắm” người nhà vào chức này, ghế kia. Nhân tài là nguyên khí quốc gia! Khi có được bộ máy thực sự tài giỏi, có tâm đức thì chúng ta mới mong có một chính phủ kiến tạo, chủ động, sáng tạo, đặt việc phục vụ nhân dân, doanh nghiệp lên hàng đầu để phát triển nhanh, bền vững.
Nói một cách công bằng, sử dụng người có năng lực, phẩm chất tốt để phát huy hiền tài - nguyên khí quốc gia - không loại trừ “người nhà”. Có nhiều cán bộ thuộc diện “người nhà” nhưng đủ đức đủ tài, luôn nỗ lực phấn đấu để chứng minh năng lực thực chất của mình, có đóng góp to lớn cho sự phát triển chung, được trọng dụng, thăng tiến nhanh một cách thuyết phục và chiếm được sự ngưỡng mộ của tập thể. Đó thực sự là những cán bộ hội tụ đủ các điều kiện để trở thành những “hạt giống đỏ” với nền tảng xuất phát tốt đẹp là truyền thống gia đình cách mạng, thực sự có phẩm chất, tài năng. Những cán bộ “người nhà” có đức có tài đó cần được xã hội nhìn nhận một cách công bằng, không thể đánh đồng họ với diện cán bộ “người nhà” thiếu năng lực được cài cắm để có “chức này ghế kia”.
Để xóa tan nghi ngại của nhân dân về những cán bộ “người nhà”, chúng ta chỉ có một con đường duy nhất, đó là đổi mới công tác tuyển dụng, đào tạo, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ, công chức; phân công đúng người, đúng việc, tạo môi trường công tác tốt để phát huy năng lực sở trường của cán bộ, công chức. Cùng với đó, tập trung rà soát, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế gắn với cải cách công vụ, công chức; phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả ngân sách nhà nước và tài sản công. Không gì có được niềm tin của người dân trong công tác cán bộ nhanh hơn việc công khai, minh bạch việc tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ. Cùng với đó, xử lý thật nghiêm những hành vi sai phạm để “cài cắm” người nhà trong bộ máy nhà nước cũng như khối doanh nghiệp nhà nước.
Phát biểu trước Quốc hội sau lễ tuyên thệ nhậm chức, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục khẳng định tiềm năng lớn nhất của Việt Nam là nguồn nhân lực. Ngày nay, nhân tài, hiền tài của Việt Nam ở cả trong nước và nước ngoài không thiếu, phải tạo mọi cơ hội để người tài cùng tham gia xây dựng và bảo vệ đất nước. Phải tạo cơ hội bình đẳng trong học tập, làm việc, thăng tiến để xuất hiện ngày càng nhiều nhân tài. Chúng ta phải làm sao để con cháu của nông dân, công nhân, người nghèo đều có cơ hội học tập, tiến thân, kể cả cơ hội trở thành lãnh đạo của đất nước trong tương lai. Chỉ có như vậy, chúng ta mới xóa bỏ được quan niệm có phần ai oán của người dân bao lâu nay rằng “con quan thì lại làm quan”, hay như câu nói cửa miệng được nhiều người ca thán là: nhất hậu duệ, nhì quan hệ, ba tiền tệ, cuối cùng mới là trí tuệ.
PHAN THẢO