Chỉ riêng tại TPHCM trong thời gian gần đây, đã liên tiếp xảy ra những vụ cháy lớn, thiêu rụi kho bao bì thành phẩm ở đường Lương Thế Vinh (phường Tân Thới Hòa, quận Tân Phú); xưởng sản xuất chổi lau nhà ở đường Vườn Lài (phường An Phú Đông, quận 12); quán bar trên đường Lý Thái Tổ (phường 1, quận 3); cửa hàng nệm mousse, đồ nhựa trên đường Lã Xuân Oai (phường Tăng Nhơn Phú A, quận 9)… Dù lực lượng PCCC đến hiện trường khẩn trương chữa cháy nhưng không thể cứu kịp, do các kho, nhà xưởng, điểm kinh doanh bị hỏa hoạn này đều chứa vật liệu dễ cháy, không đảm bảo an toàn phòng cháy.
Năm nào cũng vậy, cuối năm là thời điểm phải cảnh báo nguy cơ cháy nổ. Đã bước vào mùa khô và mùa sản xuất - kinh doanh cuối năm, nên các cơ sở sản xuất, các chợ, trung tâm thương mại và cả trong các khu dân cư đang tập trung nhiều hàng hóa, nguyên vật liệu..., nhu cầu sử dụng lửa, điện và nhiên liệu tăng cao, lại đang tất bật với công việc nên nhiều người bất cẩn, do vậy rất dễ xảy ra cháy nổ.
Theo số liệu thống kê của Cục Cảnh sát PCCC - Cứu nạn - Cứu hộ, trong 3 quý đầu năm 2018, cả nước đã xảy ra 2.989 vụ cháy, làm chết 73 người, bị thương 163 người, thiệt hại về tài sản 1.590 tỷ đồng. Xảy ra 24 vụ nổ, làm chết 5 người, bị thương 24 người, thiệt hại 388 triệu đồng.
Dù so với cùng kỳ năm trước đã có giảm về số vụ cháy, số người chết và thiệt hại tài sản, vậy mà thiệt hại do cháy nổ cũng đã khủng khiếp đến vậy. Do đó, để có những ngày cuối năm an lành, việc đầu tiên là từng cơ quan, đơn vị và từng gia đình phải nâng cao ý thức phòng cháy nổ, cẩn trọng không để có vi phạm nào dẫn đến nguy cơ cháy nổ. Yêu cầu quan trọng là chủ động khắc phục những nguyên nhân làm tăng nguy cơ cháy nổ thời điểm cuối năm.
Việc tuyên truyền, giáo dục nhận thức về hiểm họa cháy nổ đã quá nhiều, nhưng nhiều người vẫn phớt lờ, vẫn mưu lợi bằng những hành vi phạm pháp có nguy cơ cháy nổ cao. Do vậy, hiểm họa cháy nổ còn rình rập các khu dân cư khi chính quyền và công an phường - xã lơ là việc kiểm tra an toàn phòng chống cháy nổ tại các cơ sở sản xuất - kinh doanh, kho vựa trên địa bàn có tàng trữ nhiều vật liệu dễ cháy nổ. Kiến trúc nhà dân ở TPHCM đa số là dạng nhà ống, không có lối thoát hiểm, nhà ở kết hợp sản xuất - kinh doanh, không đảm bảo an toàn PCCC. Nhiều hẻm nhỏ hẹp, quanh co, xe chữa cháy không vào được, càng bất an về hiểm họa cháy nổ. Để phòng chống cháy nổ, trong thời điểm cuối năm, chính quyền từng địa phương và cảnh sát PCCC cần lưu ý kiểm tra, nhắc nhở phòng cháy nổ đối với những trường hợp nhà ở kết hợp sản xuất - kinh doanh chứa hóa chất độc hại, dễ rò rỉ, dễ cháy nổ nằm xen trong khu dân cư, vi phạm các quy định của Luật Hóa chất, Luật PCCC. Cần thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 03/CT-TTg ngày 5-3-2013 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất độc hại. Không thỏa hiệp, không chấp nhận trường hợp sản xuất - kinh doanh trong khu dân cư không an toàn PCCC, như: thiếu lối thoát nạn; hệ thống thiết bị điện xuống cấp, quá tải; việc sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, hóa chất, vật liệu nổ không bảo đảm an toàn cháy nổ; chất nguyên liệu, hàng hóa chắn lối đi, có nhiều vật liệu dễ cháy nổ.
Gần đến Tết Nguyên đán, nguy cơ cháy nổ tại các khu dân cư càng tăng cao, do các hoạt động liều lĩnh buôn bán, vận chuyển, tàng trữ pháo lậu. Vì vậy, cần kiểm tra chặt chẽ hơn từ biên giới và ở các khâu sản xuất, tiêu thụ; xử lý nghiêm minh những người vi phạm. Trong mùa kinh doanh tết, hiểm họa cháy nổ cũng tăng thêm do việc sang chiết gas, bất cẩn nhang đèn, tích trữ hàng hóa mất an toàn phòng cháy. Các hộ dân cần nâng cao ý thức cảnh giác phòng chống cháy nổ, tự trang bị bình chữa cháy, thiết bị cảnh báo rò rỉ khí gas tại nhà, và có kiến thức PCCC, kiến thức xử lý tình huống thoát hiểm.
Nghị định 23/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư đã có hiệu lực thi hành từ ngày 15-4-2018, nhưng nhiều chủ đầu tư và cư dân chung cư đang tỏ ra dè dặt, vì chạm vào túi tiền của họ. Quy định bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư là rất cần thiết, vì đó là giải pháp hữu hiệu để các điều kiện về PCCC và thoát hiểm ở cao ốc chung cư sẽ được tuân thủ. Cần kiểm tra, xử phạt nghiêm những trường hợp không mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc với chung cư.
