Định vị tàu cá qua vệ tinh

Theo Cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản (Bộ NN-PTNT), hiện cả nước có tới 132.000 tàu cá các loại hoạt động trên biển. Trong khi đó, ông Lê Thanh Hải, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, nhận định: Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên thời tiết ngày càng cực đoan, thiên tai diễn biến khó ngờ, chẳng hạn gió mùa Đông Bắc và không khí lạnh trên biển giờ đây cũng có thể gây những đợt cuồng phong đe dọa an toàn tàu thuyền, tính mạng người đi biển.

Bằng chứng, đợt gió mùa Đông Bắc tràn về vào các ngày từ 14 đến 17-12 vừa qua, với sức gió đạt tới cấp 9 - 10 (mạnh như bão, trong khi trước đây thường chỉ đạt cấp 4 - 6), khiến hàng chục ngư dân gặp nạn vì trở tay không kịp.

Theo ông Chu Tiến Vĩnh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, hiện nay việc theo dõi các tàu cá trên biển vẫn chỉ dựa vào hệ thống theo dõi trực canh đặt tại bờ biển, thông qua hình thức bộ đàm để liên lạc.

Nhược điểm của mô hình này là không chủ động nắm bắt được vị trí của các tàu cá, phải hỏi ngư dân đang ở chỗ nào mới trả lời về tọa độ. Tuy nhiên, xảy ra tình trạng ngư dân vì mục đích giấu ngư trường nên không khai báo về nơi đánh bắt hoặc cố tình khai báo sai, cho nên không rõ tàu đang nằm ở khu vực bão đi qua hay không, khi tàu gặp nạn, việc tìm kiếm cứu hộ nhiều khi như “mò kim đáy bể”.

Trước thực trạng trên, Bộ NN-PTNT và Bộ KH-CN đang triển khai một mô hình quản lý tàu cá bằng công nghệ vệ tinh, thông qua sản phẩm có tên gọi “movimar” của Pháp. “Đây là hệ thống rất hiện đại, sử dụng toàn bộ thiết bị cũng như dịch vụ vệ tinh của Pháp.

Trước mắt sẽ triển khai lắp đặt hệ thống tín hiệu trên 3.000 tàu cá xa bờ để ngư dân chủ động đón nhận các thông tin về các cơn bão, áp thấp nhiệt đới, gió mùa Đông Bắc được đưa ra từ đất liền cũng như các cơ quan chức năng ở đất liền có thể chủ động, liên tục theo dõi tọa độ của từng con tàu trên biển” - ông Vĩnh nói.

Theo đó, để điều hành và theo dõi toàn bộ hoạt động của 3.000 tàu cá trên biển, sẽ xây dựng 3 trung tâm điều hành đặt tại Hà Nội, Hải Phòng và TP Vũng Tàu và trong năm 2011, dự án sẽ bắt đầu được triển khai. Đây là sản phẩm do Trung tâm Thu phát và định vị vệ tinh (CLS) thuộc Cơ quan Hàng không vũ trụ quốc gia Pháp chế tạo. Ngoài chức năng trên, hệ thống movimar còn giúp phát hiện tràn dầu trên biển và đặc biệt giám sát, bảo vệ nguồn tài nguyên biển Việt Nam.

Ông Vĩnh cũng cho biết, theo Quyết định 48 của Chính phủ về hỗ trợ phương tiện thông tin liên lạc cho các tàu cá thì sẽ có thêm một hệ thống quản lý và theo dõi nữa là thông qua tín hiệu GPS và bộ đàm ICOM. Đây cũng sẽ là hệ thống gần tương tự như movimar của Pháp, có thể giúp liên lạc dễ dàng giữa các tàu cá và bờ, theo dõi chính xác tọa độ nhưng chỉ áp dụng cho các tàu cá hoạt động ở các khu vực như Hoàng Sa, Trường Sa.

PHÚC HẬU