LTS: Cách đây 12 năm, chung cư cao tầng thế hệ đầu tiên của Hà Nội (thuộc dự án khu đô thị mới Linh Đàm) chính thức được khởi công. Đến nay, Hà Nội có thêm gần 400 tòa nhà chung cư đã và đang xây dựng với hơn 6 triệu m² nhà ở. Nhà chung cư đã trở thành điểm nóng của thị trường bất động sản thủ đô và là tâm điểm sự chú ý của dư luận. Chúng tôi xin giới thiệu đến bạn đọc loạt bài “Nhìn lại chung cư Hà Nội sau 10 năm phát triển”.
Hình ảnh căn hộ tập thể “tiêu chuẩn” được trưng bày trong cuộc triển lãm Thời bao cấp tại Bảo tàng Dân tộc học năm 2007 gây ấn tượng khá mạnh cho người xem. Từ nhà tập thể đến chung cư mới là cả một câu chuyện dài về chất lượng cuộc sống và sự thay đổi cách nghĩ của người dân Hà Nội.
Ám ảnh nhà tập thể
Chung cư cao tầng thế hệ đầu tiên ở Hà Nội.
Vào khoảng những năm 70-80 của thế kỷ trước, Hà Nội có hàng chục khu tập thể (KTT), nổi tiếng nhất phải kể đến KTT Nguyễn Công Trứ, Tân Mai, Tương Mai, Kim Liên, Trung Tự, Thành Công, Dệt 8-3…
Là sản phẩm của thời bao cấp nên những căn hộ này giống nhau, diện tích từ 18m² đến tối đa 60m². Cuộc sống của người dân trong những KTT này đã từng được coi là thước đo của “nhịp sống Hà thành”, tuy rằng có khá nhiều bất tiện, ví như chuyện ăn ngủ trong “giường chiếu hẹp”, cảnh xếp hàng để lấy nước, cho đến xếp hàng để… vào nhà vệ sinh.
Nhưng lúc bấy giờ, khổ cả, nên ít người nghĩ ra là... mình khổ. Bà Hoàng Thị Hà, cư dân KTT Tương Mai, tâm sự: “Nhiều lúc nghĩ lại, không hiểu sao 2 vợ chồng, 3 đứa con lại có thể sinh sống hơn 20 năm trong một căn hộ 24m² như vậy. Một căn phòng vừa là phòng khách vừa là phòng ngủ, vừa là phòng học. 3 đứa trẻ 3 cái bàn học nhỏ xíu quay đi 3 hướng khác nhau. Sợ nhất là những ngày hè nóng nực, mất điện, mất nước…”.
Cho đến bây giờ, những KTT đó vẫn tồn tại trong lòng Hà Nội nhưng nó đã buồn bã khuất sau vẻ hào nhoáng của những dãy nhà cao tầng mới do công cuộc đô thị hóa chóng mặt đã đem lại. Tuy thế, theo thời cuộc, cuộc sống trong những KTT cũng đã đổi khác, nhưng dẫu thế thì nó vẫn chỉ dành cho đối tượng thu nhập thấp.
Những người có điều kiện hơn thì đã tìm cách thoát khỏi “kiếp” tập thể từ lâu. KTT Nguyễn Công Trứ là một trong những KTT cũ nhất của Hà Nội, phần đông cư dân ở đây đều là dân lao động, có mức sống thấp. Nhiều chủ căn hộ đã có chỗ ở mới nên cho dân lao động thuê lại. Một căn hộ chỉ khoảng 18m² được ngăn cót ép dọc làm đôi, cho thuê với giá 600.000 đồng/tháng. Họ vừa ở vừa nấu ăn ngay trong phòng, hoặc quây bếp ở ngay hành lang. Tình trạng an ninh trật tự rất kém.
Ở các KTT khác như C1 Thành Công, B6 Giảng Võ bị lún nứt ở cấp độ rất nguy hiểm nhưng người dân vẫn kiên trì bám trụ vì chưa thống nhất được phương án đền bù. Anh Trần Thành (KTT Kim Liên) cho biết, các KTT cũ hầu hết ở những vị trí đẹp, thành phố đang có chủ trương cải tạo, xây mới, đó là lý do nhà tập thể cũ vẫn đắt hàng trong thời gian vừa qua.
Giấc mơ chung cư
Những căn hộ chung cư mới đầu tiên được đưa ra thị trường trong nỗi ái ngại của người dân về nhà tập thể. Ông Nguyễn Thắng, chánh văn phòng Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà và đô thị (HUD) cho biết: “Khởi công từ tháng 6-1997, được chào bán từ 1998 nhưng đến cuối năm 1999 mới có 20% số căn hộ được bán. Phải đến khi những căn hộ đi vào hoạt động, cuộc sống được kiểm nghiệm thực tế thì người dân mới yên tâm. Rồi những căn hộ cuối cùng cũng được bán xong và hàng loạt các chung cư mới được xây dựng”.
Những tiện ích phù hợp với đời sống hiện đại đã nhanh chóng giúp chung cư mới trở thành mặt hàng “hot” trên thị trường bất động sản. Tại thời điểm này, cơn sốt giá nhà chung cư đã được hạ nhiệt nhưng vẫn cao tới mức người lao động có thu nhập bình thường không dám mơ tới.
Cụ thể, giá chung cư tại khu vực Trung Hòa Nhân Chính đã giảm từ 27-28 triệu đồng/m² xuống còn 24-25 triệu đồng/m², tại khu Linh Đàm giá 16 triệu đồng xuống còn 14 triệu đồng/m²…
Ngay tại nhà chung cư thí điểm CT4 thuộc khu đô thị mới Linh Đàm, cách đây một năm giá bán khoảng 5-6 triệu đồng/m² nay được bán với giá 14 triệu đồng/m². Như vậy, với một căn hộ tiêu chuẩn là 79m², giá cũng đã lên tới gần 1 tỷ đồng- con số khổng lồ đối với người dân lao động.
Chị Hoài Anh, cư dân của khu nhà này cho biết: “Cách đây mấy năm, tôi mua căn hộ này với giá gần 300 triệu đồng. Thật may mắn cho tôi chứ như thời điểm hiện tại thì làm sao mua được nhà chung cư”. Không chỉ các khu chung cư cao cấp như The Manor, Ciputra Trung Hòa Nhân Chính, Láng Hạ… đắt hàng, các khu nhà chung cư mới ở xa trung tâm như Văn Quán, Việt Hưng, Tứ Hiệp… đến thời điểm này cũng đã được chủ đầu tư bán hết.
Chị Kim Loan, văn phòng môi giới nhà đất Phú Thịnh (Hà Đông) cho biết, từ khi có thông tin sáp nhập về Hà Nội, nhà chung cư ở Văn Quán tăng giá bất ngờ từ 7-8 triệu đồng/m² lên 11- 12 triệu đồng/m² và như vậy, một căn hộ chung cư ở đây cũng đã ngót nghét một tỷ đồng.
Khu đô thị mới Việt Hưng, một trong những khu đô thị có số lượng nhà rất lớn, được bán khá rộng rãi, với giá gốc cho người mua nay không còn một căn nào, nếu mua lại trên thị trường giá cũng đã chênh lệch tới 300 triệu đồng/căn…
Theo chị Vân Anh – nhân viên môi giới nhà đất Đất Mới (Linh Đàm): “Giá bán chung cư hiện tại có giảm nhưng mức giảm chưa nhiều. Nhà ở chung cư vẫn còn là giấc mơ xa vời đối với đa số người Hà Nội”.
Kỳ sau: Quản lý căn hộ chung cư - Làm sao thuận cả đôi đường?
Bích Quyên
