“Các anh chị nói vẫn tăng cường phối hợp tốt, nhưng mà thực tế người dân vẫn phải ăn bẩn? Nói thế khác nào bảo người dân cứ tạm thời ăn bẩn đi để chúng tôi thực hiện lộ trình... Điều đó không thể chấp nhận được...” - đó là trăn trở của đồng chí Đinh La Thăng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM, Bộ trưởng Bộ GTVT tại cuộc họp Chính phủ vào cuối tuần qua, sau khi Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát và Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết các bộ liên quan phối hợp tốt để chặn đứng nguồn cung cấp chất cấm từ bên ngoài. Phản ứng của đồng chí Đinh La Thăng thể hiện sự bức xúc, cũng như lo lắng, băn khoăn của người dân và cộng đồng xã hội về việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Nói cách khác, mỗi miếng ăn, thức uống mà người dân sử dụng hàng ngày, hàng giờ đang đi kèm với nỗi lo lắng rất lớn về mối nguy hại cho sức khỏe của bản thân và gia đình. Và để giải quyết được vấn đề này, Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng đã đề xuất thành lập một cơ quan thuộc UBND TPHCM để lo việc bảo đảm an toàn thực phẩm tại TPHCM, tránh tình trạng bộ nọ đổ bộ kia rồi không làm được.
Trở lại việc quản lý chất Salbutamol, mặc dù Bộ Y tế cấp phép cho doanh nghiệp nhập khẩu Salbutamol để làm thuốc chữa bệnh nhưng lại không thể kiểm soát được doanh nghiệp đã sử dụng bao nhiêu tấn Salbutamol đúng mục đích.
Còn với Bộ NN-PTNT, dù biết Salbutamol là một chất nguy hại, có thể gây ung thư nếu lạm dụng, nhưng phải đến cuối năm 2014 mới có quy định cấm dùng chất này trong chăn nuôi và cũng không hề có trao đổi với Bộ Y tế để phối hợp quản lý. Chính kẽ hở này và sự vênh nhau trong công tác quản lý đã khiến suốt hơn hai năm qua, Salbutamol vẫn được nhập khẩu, đưa ra thị trường và lén lút đưa vào trong thức ăn chăn nuôi, dẫn tới mối nguy hại cho người dân.
Thực tế lâu nay người dân không khỏi hoang mang, lo lắng khi liên tiếp những vụ việc vi phạm về an toàn thực phẩm xảy ra như: nhập khẩu, kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc, thực phẩm ngâm tẩm hóa chất độc hại, rau tồn dư thuốc trừ sâu... cho tới các vụ ngộ độc tập thể ở các khu công nghiệp, trường học. Không chỉ có lỏng lẻo trong việc quản lý các chất cấm nguy hại mà việc để xảy ra tình trạng thực phẩm bẩn tràn lan cũng là minh chứng rõ ràng cho việc thiếu kiểm soát, thậm chí là bất lực của không ít các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp ở nhiều địa phương trong việc kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn và xử lý tình trạng mất vệ sinh an toàn thực phẩm khiến người dân bị ăn bẩn, uống bẩn làm nguy hại sức khỏe, ảnh hưởng đến giống nòi.
Trong năm 2015, cả nước đã ghi nhận 171 vụ ngộ độc thực phẩm với 4.965 người mắc và 23 trường hợp tử vong. Các cơ quan chức năng cũng đã tiến hành thanh kiểm tra trên 2,6 triệu lượt cơ sở thực phẩm và phát hiện khoảng 20% số này có vi phạm, với số tiền phạt khoảng 99,6 tỷ đồng... Tuy nhiên, những con số này chỉ là phần nổi của tình trạng mất an toàn thực phẩm diễn ra lâu nay. Có nhiều nguyên nhân khiến lĩnh vực an toàn thực phẩm đang có nhiều vấn đề bức xúc trong xã hội. Trong đó nguyên nhân chính vẫn là việc chồng chéo trong công tác quản lý khi có quá nhiều bộ, ngành (y tế, nông nghiệp, công thương, khoa học công nghệ...) tham gia quản lý miếng ăn, thức uống của người dân dẫn tới chẳng ai chịu trách nhiệm chính.
Tại hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Đảng bộ TPHCM khóa X ngày 27-3, Bí thư Thành ủy TPHCM Đinh La Thăng kể lại câu chuyện khá thú vị. Chuyện rằng, một người chủ ngựa luôn muốn ngựa của mình có thành tích cao hơn, nhưng người trực tiếp chăm sóc ngựa của ông lại luôn bảo: “Tôi đã làm hết sức rồi, không thể chạy nhanh hơn được”. Một ngày kia, khi thả ngựa ra bãi tập, người chủ còn thả thêm một con hổ. Thấy hổ đuổi sát phía sau, chú ngựa dồn sức phóng hết tốc lực. Lúc trở về, người chủ nói: “Ngựa biết hôm nay ngựa chạy được bao xa không? Xa gấp đôi ngày thường, dù thời gian là như nhau”. Câu chuyện quản lý về an toàn thực phẩm cũng như vậy. Đã đến lúc cần có sự đổi mới quyết liệt, thả những “con hổ trách nhiệm” để cả guồng máy quản lý cùng vào cuộc, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trên thực tế. Có như vậy, người dân mới thoát khỏi nỗi lo “ăn bẩn” đang thường trực trong cuộc sống.
NGUYỄN QUỐC
