Từ kinh nghiệm dân gian…
Giảo cổ lam là một trong những loại dược liệu cổ quý hiếm được biết đến với rất nhiều tác dụng trong y học. Dược liệu này đã được sử dụng khá lâu đời tại Nhật Bản, Ấn Độ, Triều Tiên và đặc biệt là ở Trung Quốc với các tên gọi khác nhau như: Cỏ trường sinh, Cỏ thần kỳ, Sâm phương Nam, Sâm năm lá, Thất diệp đởm.
Giáo sư Phạm Thanh Kỳ và ông Nguyễn Duy Như (Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tuệ Linh) thăm vườn Giảo cổ lam.
Trong các triều đại phong kiến Trung Hoa, Giảo cổ lam được tầng lớp vua chúa sử dụng để tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ và làm đẹp. Cây này đã được hoàng đế Tần Thủy Hoàng ưa dùng với mong muốn trường sinh bất lão. Về sau, người ta còn nhận thấy Giảo cổ lam có tác dụng giảm bớt các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp, đau nửa đầu, mất ngủ, đái tháo đường và béo phì. Kể từ đó, vị dược liệu này đã được ghi chép đầy đủ và chính thống trong cuốn “Từ điển cây thuốc” của Trung Quốc, làm tài liệu tra cứu khi sử dụng dược liệu để trị bệnh.
Vào năm 1976, một nhóm các nhà khoa học Nhật Bản cũng tình cờ phát hiện ra tác dụng kỳ diệu của Giảo cổ lam khi nghiên cứu về tuổi thọ trung bình rất cao của một bộ lạc sống trên vùng núi cao. Nguyên nhân chính là do người dân nơi đây dùng Giảo cổ lam như một thức uống hàng ngày để tăng cường sức khỏe. Từ đó, Giảo cổ lam cũng đã được sử dụng thường xuyên tại đất nước mặt trời mọc.
Tại Việt Nam, năm 1997, khi tiến hành cuộc khảo sát dược liệu tại Fansipan ở ngọn núi cao nhất và có nguồn tài nguyên đa dạng, phong phú nhất Việt Nam, các nhà khoa học Việt Nam đã phát hiện ra một quần thể rộng lớn cây Giảo cổ lam mọc hoang dại ở độ cao 1.500m thuộc dãy Hoàng Liên Sơn. Người dân nơi đây dùng cây này từ nhiều đời nay, chủ yếu để tăng lực, chống mệt mỏi khi đi rừng, ngừa say rượu và làm tỉnh cơn say. Cây cũng đặc biệt tốt cho phụ nữ sau kỳ sinh nở.
Đến minh chứng của khoa học hiện đại
Kể từ khi phát hiện ra cây Giảo cổ lam ở Việt Nam, GS.TS Phạm Thanh Kỳ (Anh hùng lao động, Thầy thuốc nhân dân, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Dược Hà Nội) đã đăng ký đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước. Từ 1997 đến nay kết hợp với Viện Dược liệu Trung ương, Trường Đại học Y Thụy Điển - GS.TS Phạm Thanh Kỳ đã tiến hành rất nhiều nghiên cứu chứng minh công dụng của Giảo cổ lam cho sức khỏe con người.
Sau hơn 10 năm nghiên cứu, GS.TS Phạm Thanh Kỳ và các đồng nghiệp đã không khỏi ngỡ ngàng trước tác dụng đặc biệt của loại cây này. Giảo cổ lam có nhiều hoạt chất giống Nhân sâm, ngoài ra còn chứa các Flavonoid (hoạt chất sinh học có tác dụng chống lão hóa) và các acid amin tan trong nước, các vitamin, nhiều nguyên tố vi lượng và đặc biệt giàu canxi hữu cơ,… giúp chống oxy hóa, dọn dẹp các gốc tự do, giảm béo, tăng cường miễn dịch, tăng khả năng chịu đựng của cơ tim, giúp ăn ngủ tốt, tiêu hóa tốt.
Một nghiên cứu khác của tác giả Samer Megalli, Trường Đại học Sydney, Úc công bố năm 2005 cũng khẳng định tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần trong máu, triglyceride, LD, ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Năm 2004-2007, Viện Dược liệu Trung ương kết hợp với Viện nghiên cứu Karolinska, Thụy Điển đã tìm ra một hoạt chất mới từ cây Giảo cổ lam là Phanoside giúp ổn định đường huyết, tăng bài tiết insulin. Năm 2011, TS Vũ Thị Thanh Huyền, bộ môn Dược lý, Đại học Y Hà Nội cũng đã phối hợp với Hội đái tháo đường Thụy Điển thực hiện nghiên cứu lâm sàng trên 65 bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 khi sử dụng Giảo cổ lam cũng cho thấy lượng đường huyết giảm, ổn định lượng đường trong máu rất đáng kể.
Ứng dụng vào đời sống phục vụ nhu cầu trong nước và quốc tế
Từ năm 2002 đến nay, Giáo sư Phạm Thanh Kỳ đã tiến hành chuyển giao công nghệ và cùng nghiên cứu sản xuất các chế phẩm từ cây giảo cổ lam cho Công ty TNHH Tuệ Linh. Có thể nói Tuệ Linh là công ty duy nhất trong thị trường Dược hiện nay được chuyển giao đầy đủ công nghệ bào chế sinh học để đảm bảo các hoạt chất chính có trong Giảo cổ lam được giữ hoàn hảo trong từng sản phẩm. Công ty cũng đã đầu tư các vùng nuôi trồng Giảo cổ lam tại vùng núi phía Bắc như Lào Cai, Hòa Bình, Sơn La… hướng tới nguồn nguyên liệu chất lượng và ổn định. Tuệ Linh cũng là công ty duy nhất trên thị trường có các dòng sản phẩm từ cây Giảo cổ lam được kiểm định chất lượng với chu trình khép kín đạt tiêu chuẩn GAP.
Năm 2014, lần đầu tiên Công ty TNHH Tuệ Linh đã chinh phục được thị trường khó tính như Slovakia. Với đơn hàng xuất sang Bratislava - Thủ đô của Slovakia - mở ra con đường mới đến với người tiêu dùng quốc tế, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc thăm dò và khai thác thị trường châu Âu của dược liệu Việt Nam. Công ty kiên trì mục tiêu xuất khẩu dược liệu và các sản phẩm từ Giảo cổ lam sang các thị trường khác trên thế giới như: Đức, Nga, Mỹ, các nước Đông Á,…
Như vậy, với những ưu ái từ thiên nhiên cho dược liệu Việt Nam, bằng các nghiên cứu khoa học rõ ràng, bài bản, Giảo cổ lam nói riêng và các dược liệu Việt Nam nói chung không chỉ phục vụ nhu cầu chữa bệnh của người dân trong nước mà còn có thể vươn tầm ra thế giới.
