Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII đang dần khép lại nhưng dư âm và ấn tượng tốt đẹp chắc sẽ còn đọng mãi”. Đó là phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng và có lẽ cũng là cảm nhận chung.
Chắc sẽ còn đọng mãi hình ảnh một Quốc hội không ngừng đổi mới trong tiến trình đổi mới của đất nước, đáp ứng yêu cầu cuộc sống và nguyện vọng của nhân dân. Hình ảnh một Quốc hội trong tâm thế của mỗi đại biểu luôn nung nấu, luôn cháy lên những mong muốn góp phần thúc đẩy sự phát triển, đưa đất nước vượt lên gian khó, rút ngắn khoảng cách, tiến cùng thời đại.
Chất lượng hoạt động của Quốc hội được nâng lên, được khẳng định qua mỗi kỳ họp. Cái gì có lợi cho cái chung, vì sự phát triển bền vững, chuẩn bị chu đáo dễ tạo sự đồng thuận. Cái gì chưa được xem xét đầy đủ mọi khía cạnh thì cần có thêm thời gian. Tinh thần dân chủ của Quốc hội khóa này vì thế được đánh giá cao, được xem là có bước tiến rõ nét.
Các kỳ họp Quốc hội đã thực sự trở thành sự kiện chính trị, thu hút sự quan tâm của người dân, của báo chí. Tiếng nói của đại biểu được cử tri đánh giá là gần dân, gần cuộc sống, thẳng thắn, xây dựng, tạo nên hiệu ứng xã hội.
Như không có rào cản cho mọi vấn đề, vì lợi ích đất nước, nhân dân, đại biểu đã phản ánh, đã đòi hỏi, đã đề xuất những giải pháp khá sát thực, khá trí tuệ. Sự phản ánh, cách đặt vấn đề trúng những vấn đề người dân quan tâm, không tràn lan, không tránh né đã tạo nên sự hấp dẫn của nghị trường. Với các thông tin có tính phản biện đã giúp Quốc hội xem xét các vấn đề với tầm nhìn rộng, có chiều sâu.
Có được kết quả như vậy là do Quốc hội đã phát huy nội lực, đã tiếp tục đường hướng đổi mới theo đường hướng đổi mới của Đảng, của đất nước, đã thật sự cầu thị, đã thật sự lắng nghe.
Có được kết quả như vậy là do quá trình hoạt động, các đại biểu dù chuyên trách hay kiêm nhiệm luôn có sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Đòi hỏi của đại biểu đã mang hơi thở của cuộc sống, của nhân dân.
Các cơ quan của Quốc hội, từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội, người đứng đầu Quốc hội đã tổ chức hoạt động, đã phối hợp và điều hành có hiệu quả, đã xử lý vấn đề khá chắc chắn qua từng công việc, từng phiên họp. Hội đồng dân tộc và các ủy ban của Quốc hội đã tổ chức nhiều hoạt động giám sát, đã có nhiều báo cáo chuyên đề, báo cáo thẩm tra có chất lượng, giúp đại biểu có cơ sở trong xem xét, đánh giá những vấn đề có liên quan.
Diễn đàn Quốc hội là diễn đàn lớn mang tính dân chủ nhưng cũng là diễn đàn được người dân giám sát chặt chẽ, đòi hỏi các quyết định phải đúng tầm, vừa chính xác, vừa có tính khả thi, để tạo sự đồng thuận, góp phần giữ ổn định và phát triển đất nước bền vững.
Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII làm được nhiều luật - 67 luật, 12 nghị quyết, 13 pháp lệnh, tổ chức nhiều hoạt động giám sát, chất vấn tập trung và có nghị quyết riêng về chất vấn, đã tổ chức chất vấn tại các kỳ họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đã thí điểm việc tổ chức giải trình ở các ủy ban của Quốc hội, đã xem xét quyết định nhiều vấn đề quan trọng của đất nước, đã góp phần thúc đẩy hoạt động ngoại giao nghị viện… Nhìn một cách tổng thể, kết quả nổi bật của nhiệm kỳ là hoạt động ngày càng dân chủ, thực chất, hiệu quả, có nhiều đổi mới cả trong tư duy và thực tiễn hành động.
Tuy nhiên, Quốc hội khóa XII vẫn còn những hạn chế cả về tổ chức hoạt động và phương thức, lề lối làm việc. Những bài học rút ra đòi hỏi phải thấm nhuần không chỉ ở Quốc hội khóa này mà còn cho Quốc hội khóa sau, còn ở cả những kiến nghị liên quan tới sự lãnh đạo của Đảng, sự phối hợp có hiệu quả của Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan, tổ chức hữu quan.
Còn không ít hạn chế, còn nhiều điều mà mỗi đại biểu cũng tự thấy mình còn nặng nợ, còn khiếm khuyết trong vai trò người đại biểu. Sự đánh giá của cử tri vừa đòi hỏi cao nhưng cũng rất công bằng. Qua phát biểu, qua nụ cười và lời chúc cảm động của cử tri ở lần tiếp xúc sau kỳ họp tổng kết nhiệm kỳ khóa XII của Quốc hội đã nói lên nhiều điều, và hơn hết là niềm tin vào Quốc hội.
Sự gần gũi, gắn bó với nhân dân, thấu hiểu sâu sắc nguyện vọng, yêu cầu chính đáng của nhân dân chính là nhân tố quan trọng cho Quốc hội có những quyết sách đúng đắn, phù hợp thực tiễn, góp phần nâng cao uy tín, vai trò của Quốc hội, thu hút sự quan tâm góp ý xây dựng, tăng cường niềm tin của cử tri, của nhân dân với Quốc hội. Đó là một trong những bài học quý giá, có ý nghĩa sâu sắc, lâu bền.
PHẠM PHƯƠNG THẢO
