Ngày 19-2, tại TPHCM, Trường Đại học Y Dược TPHCM và Công ty GlaxoSmithKline phối hợp tổ chức hội thảo khoa học chuyên đề “Tiếp cận mới trong chẩn đoán và điều trị hen theo GINA 2005”. Hội thảo đã báo cáo gánh nặng bệnh tật do hen (suyễn) gây ra, đồng thời cập nhật các tiến bộ mới trong chẩn đoán và điều trị hen. Xin giới thiệu bài nói chuyện tại hội thảo của Giáo sư Claude Lenfant - Chủ tịch Tổ chức phòng chống hen toàn cầu (GINA)- về vấn đề này.
Làm test dãn phế quản. Ảnh: V.H.
Hen là một trong những bệnh phổ biến nhất trên thế giới. Hiện số người mắc bệnh hen đã lên tới 300 triệu người, chiếm 4%- 14% dân số các nước. Dự kiến, đến năm 2025, số người bệnh hen lên tới 400 triệu người.
Mỗi năm có khoảng 250.000 người trên thế giới tử vong do hen. Chi phí trực tiếp cho hen chiếm 1%- 3% tổng chi phí y tế ở hầu hết các quốc gia. Hen ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, công việc, học tập và kinh tế gia đình.
Với các tiến bộ về y học, cơ chế gây bệnh và các phương pháp mới kiểm soát hen ra đời đã giúp cải thiện việc kiểm soát căn bệnh này. Nếu như trước đây, việc điều trị triệu chứng, cắt cơn hen là phổ biến, thì hiện nay điều trị dự phòng là chủ yếu.
Mục tiêu của điều trị dự phòng hen là giúp bệnh nhân không còn triệu chứng, giảm tối đa cơn hen cấp, không nhập viện cấp cứu và hòa nhập với cuộc sống bình thường. Các nghiên cứu trên thế giới đã chứng tỏ các mục tiêu này hoàn toàn có thể đạt được. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân được điều trị dự phòng còn rất thấp ở các nước đang phát triển. Nghiên cứu ở châu Á- Thái Bình Dương cho thấy, chỉ có dưới 10% bệnh nhân được điều trị dự phòng.
Từ năm 1996, Tổ chức phòng chống hen toàn cầu (GINA) đã được thành lập bởi Tổ chức Y tế thế giới và Viện Tim, Phổi và Huyết học của Hoa Kỳ. GINA đã tập hợp các nhà chuyên môn hàng đầu về lĩnh vực hen phế quản trên toàn thế giới. Phác đồ chẩn đoán và điều trị hen đã được thiết lập và hiện đang được áp dụng ở hầu hết các nước trên thế giới.
Ngoài ra, GINA cũng xuất bản sách hướng dẫn về kiểm soát hen cho bệnh nhân và gia đình. Các tiến bộ mới trong chẩn đoán và điều trị hen được cập nhật hàng năm (có thể tìm hiểu các thông tin này tại trang web: www.ginasthma.org).
Về tình hình áp dụng GINA tại Việt Nam, Việt Nam là một trong số các nước sớm nhận ra ảnh hưởng to lớn của bệnh hen đối với y tế, kinh tế và xã hội. Giáo sư- Tiến sĩ Nguyễn Năng An, Chủ tịch Hội hen, dị ứng và miễn dịch lâm sàng VN, đã cho biết, Việt Nam có một số hoạt động phòng chống hen rất hiệu quả như: tổ chức các hội nghị, hội thảo phổ biến phác đồ chẩn đoán và điều trị tới các bác sĩ; đưa hướng dẫn của GINA vào chương trình đào tạo tại các trường đại học y; tổ chức các hoạt động tuyên truyền giáo dục về bệnh hen trong cộng đồng; thiết lập các câu lạc bộ bệnh nhân hen…
Đây thực sự là những việc làm hữu hiệu cho việc phòng chống hen. Để đẩy mạnh hơn nữa việc phòng chống hen tại Việt Nam, cần có thêm nhiều nghiên cứu về thực trạng bệnh hen ở Việt Nam, từ đó đề ra các chương trình kiểm soát hen phù hợp với tình hình thực tế.
Việc huấn luyện và đào tạo đội ngũ thầy thuốc chuyên ngành cũng cần được quan tâm hơn nữa, đặc biệt là việc giáo dục y khoa liên tục, vì tiến bộ y khoa được cập nhật hàng năm. Ngoài ra, sự quan tâm của Chính phủ và ngành y tế đóng vai trò rất quan trọng trong việc hoạch định các chính sách phát triển cơ sở vật chất và mạng lưới phòng chống hen.
Hiện hàng năm có nhiều hoạt động phòng chống hen tích cực nhân Ngày thế giới phòng chống hen được GINA và Tổ chức Y tế thế giới phát động . Đây là một nỗ lực nhằm gia tăng nhận thức của thầy thuốc, bệnh nhân và cộng đồng về việc gia tăng bệnh hen và các gánh nặng do bệnh hen đối với sức khỏe, y tế, kinh tế và xã hội; tăng cường phòng chống bệnh hen ở các cơ sở y tế và cộng đồng.
Nếu như Ngày thế giới phòng chống hen lần đầu tiên (được tổ chức năm 1998) có 35 nước hưởng ứng với việc tổ chức các hoạt động tăng cường phòng chống hen, thì năm 2005 đã có tới 100 nước hưởng ứng. Và ngày 2-5 sắp tới sẽ là ngày hen toàn cầu năm nay…
N.H. lược ghi
