Là 2 đối tác chiến lược, Nga và Liên minh châu Âu (EU) đều hy vọng Hội nghị Thượng đỉnh Nga - EU diễn ra trong 2 ngày (14 và 15-12, giờ địa phương) tại Brussels sẽ là cơ hội để 2 bên tìm được tiếng nói chung đối với các vấn đề cùng quan tâm: mở rộng hợp tác thương mại, an ninh, đơn giản hóa thủ tục visa giữa 2 bên…
Điểm nhấn miễn trừ visa
Các chủ đề cơ bản tại cuộc gặp cấp cao sẽ là năng lượng, khủng hoảng của khu vực đồng EUR và những vấn đề thời sự quốc tế bức thiết, bao gồm tình hình ở Iran, Syria và Kosovo. Nga là một trong những nhà cung cấp chính về khí đốt sang châu Âu và tại một cuộc họp dự kiến sẽ xem xét khả năng mở rộng cung cấp, trong đó có theo tuyến đường ống dẫn khí mới được đưa vào vận hành là đường ống Dòng Bắc (Nord Stream) chạy dưới đáy biển Baltic.
“Dòng Bắc” đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác năng lượng Nga - EU.
EU và Nga hiện là đối tác chiến lược, có mối quan hệ chặt chẽ trên nhiều lĩnh vực từ thương mại, năng lượng đến an ninh. Theo bà Catherine Ashton, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của EU việc Nga chuẩn bị chính thức gia nhập WTO là cơ hội để EU và Nga tăng cường hợp tác. Nga nộp đơn xin gia nhập WTO 18 năm trước và dự kiến sẽ được chấp thuận vào trong phiên họp của WTO diễn ra từ 15 đến 17-12. Việc gia nhập WTO sẽ giúp mở rộng hơn nữa cơ hội hợp tác thương mại EU - Nga.
Trong hội nghị lần này, vấn đề miễn trừ visa giữa tỉnh Kaliningrad của Nga và các quốc gia lân cận là thành viên của EU được đặc biệt quan tâm. Nếu thỏa thuận được chấp nhận, đó sẽ là bước căn bản cho việc hướng tới thỏa thuận lớn hơn về việc miễn trừ visa giữa EU và Nga. Người dân 2 bên sẽ vui mừng đón nhận khi các nước Địa Trung Hải sẽ được hưởng lợi rất nhiều với lượng khách du lịch sẽ tăng mạnh. Trong khi các thương nhân Nga cũng thoải mái tìm kiếm cơ hội hợp tác tại châu Âu. Tuy nhiên, vẫn còn một số nước tại Bắc và Đông Âu đang do dự bởi những lo ngại về nhập cư bất hợp pháp có thể làm ảnh hưởng đến đời sống kinh tế, xã hội của những nước này.
Vết gợn lá chắn tên lửa
Trong một bài phát biểu trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh lần này, bà Catherine Ashton khẳng định: “Chúng tôi mong muốn duy trì mối quan hệ hợp tác trên cả lĩnh vực kinh tế và chính trị với Nga. Quan hệ đối tác chiến lược Nga - EU hướng đến sự đổi mới không chỉ trong công nghệ mà còn về luật pháp, bảo vệ quyền công dân, an ninh xã hội”.
Mặc dù Nga và EU là đối tác lâu năm nhưng không phải quan hệ đôi bên luôn bình lặng. Mới đây nhất, vụ lá chắn tên lửa phòng thủ của Mỹ - NATO đã làm dấy lên căng thẳng 2 bên. Ngày 7-12, trung đoàn tên lửa phòng không S-400 của Nga thử nghiệm ở khu vực Astrakhan để chuẩn bị triển khai tại Kaliningrad. Động thái cứng rắn của Nga được đưa ra sau khi Mỹ - NATO đã ký kết một loạt thỏa thuận với Ba Lan và Romania về việc lắp đặt hệ thống phòng thủ tên lửa chung mà NATO khẳng định không nhắm vào Nga. Tuy nhiên, Nga cho rằng việc lá chắn tên lửa NATO áp sát lãnh thổ của Nga có thể đe dọa đến an ninh của nước này. Theo Tổng Thư ký NATO Nga, không nhất thiết phải đầu tư mạnh vào các biện pháp đối phó với kẻ thù giả tưởng.
ĐỖ VĂN (tổng hợp)
