Hỗn loạn và bất cập là cụm từ mà giới kinh doanh gas dùng để mô tả thực trạng quản lý hiện nay đối với mặt hàng không thể thiếu trong đời sống hàng ngày của phần lớn các gia đình ở đô thị, đó là gas. Tình trạng bình gas giả tràn lan thị trường từng được cảnh báo nhiều năm trước, nhưng đến nay vẫn không giảm, thậm chí ngày càng lan rộng, mức độ nguy hiểm ngày càng tăng khiến dư luận hết sức lo lắng và bức xúc.
Theo tính toán của Hiệp hội Gas Việt Nam, hiện nay có tới 30% lượng vỏ bình gas đang lưu hành trên thị trường giả các thương hiệu nổi tiếng. Điều đó cũng có nghĩa là có tới gần 1/3 lượng bình gas đang có mặt trong các ngôi nhà của người dân trên phạm vi cả nước có nguy cơ trở thành “bom” bất cứ lúc nào. Điều này đã trở thành nỗi ám ảnh của hàng chục vạn người dân thường xuyên sử dụng bếp gas để đun nấu hàng ngày trong nhiều năm qua.
Theo thống kê chưa đầy đủ, mỗi năm trên phạm vi cả nước đã xảy ra hàng ngàn vụ cháy nổ có liên quan tới gas, trong đó phần lớn là do bình gas giả, kém chất lượng.
Nhiều tai nạn thương tâm xảy ra trong thời gian qua đã khiến dư luận bàng hoàng, trong đó có trường hợp cả gia đình thương vong do nổ bình gas; nhiều người phải tật nguyền suốt đời vì gas giả. Nỗi đau mất mát nhân mạng và thương tật cũng như những tổn hại về vật chất do vấn nạn bình gas giả gây ra đối với cộng đồng trong thời gian qua là quá lớn.
Thỉnh thoảng, trên các phương tiện truyền thông xuất hiện thông tin cơ quan chức năng phát hiện và bắt giữ các vụ mua bán, vận chuyển bình gas giả, trong đó có vụ lên đến cả ngàn bình. Nhưng theo giới chuyên môn, số vụ mà cơ quan chức năng phát hiện và bắt giữ được trong thời gian qua còn quá ít so với thực tế. Rất nhiều cơ sở chuyên làm bình gas giả, sang chiết gas trái phép đã ngang nhiên tồn tại từ năm này qua năm khác. Và như một lẽ thường tình, hàng vạn bình gas giả đã được đưa vào thị trường, trở thành hiểm họa khôn lường cho biết bao gia đình trên khắp các đô thị.
Hầu hết các cơ sở sang chiết gas trái phép, chuyên làm bình gas giả đều kín cổng cao tường và có đủ các chiêu thức, thủ đoạn để né tránh sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng. Nhưng dư luận cho rằng, việc các cơ quan chức năng, chính quyền nhiều địa phương để “lọt lưới” các cơ sở này trong một thời gian dài là điều khó có thể chấp nhận. Trên thực tế, các vụ thông đồng, câu kết giữa một số cán bộ địa phương và cơ quan quản lý thị trường với chủ các cơ sở này đã từng xảy ra, gây nhức nhối trong dư luận.
Để chấn chỉnh và từng bước tiến tới làm “sạch” thị trường gas, ngoài việc giải quyết vấn nạn này, công tác quản lý trong thời gian tới cũng cần có những bước đột phá. Trước hết, cần tăng cường xử lý công khai, minh bạch và nghiêm khắc đối với các trường hợp làm bình gas giả, sang chiết gas trái phép. Thực tế cho thấy, trong thời gian qua, nhiều trường hợp sang chiết gas trái phép, làm bình gas giả bị phát hiện, bắt giữ nhưng sau đó xử lý chưa nghiêm, trong đó có không ít trường hợp được cho qua hoặc xử lý du di nên “mèo vẫn hoàn mèo”, gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý.
Trong thời gian tới, cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương, thực hiện tổng rà soát, qua đó phát hiện và xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm pháp luật. Hệ thống các đầu mối phân phối, sang chiết gas cũng cần được quy hoạch, sắp xếp lại chặt chẽ và hợp lý hơn. Trong đó, chỉ những đại lý, công ty đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nghiêm ngặt về đảm bảo an toàn gas mới được tham gia mạng lưới phân phối, sang chiết gas.
Đối với những cơ sở vi phạm quy định về an toàn gas cần cương quyết không cho tham gia mạng lưới. Hàng quý, các cơ quan chức năng nên tiến hành rà soát toàn bộ hệ thống cung ứng, sang chiết gas với sự tham gia giám sát của người dân sinh sống trên địa bàn và các phương tiện truyền thông đại chúng.
Nếu có sự vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ của cơ quan chức năng và các địa phương, cộng với sự giám sát chặt chẽ của người dân và báo chí, chúng ta mới có thể hy vọng trong thời gian tới sẽ có những chuyển biến tích cực trên thị trường gas. Còn không, những quả “bom” gas do vấn nạn bình gas giả, sang chiết gas trái phép sẽ vẫn tiếp tục là nỗi ám ảnh kinh hoàng đối với hàng chục vạn người dân trên khắp cả nước.
TÔ NGUYỄN
