Tiểu đường, hay còn gọi đái tháo đường là căn bệnh đang có xu hướng trẻ hóa. Nhiều nguyên nhân dẫn tới biến chứng tiểu đường, trong đó nguyên nhân cơ bản là do lượng đường trong máu tăng cao và kéo dài làm tổn thương hệ thống mạch máu và hệ thống thần kinh dẫn truyền khắp cơ thể. Vì vậy điều trị bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ mới đem lại hiệu quả cao.
Kiểm soát đường huyết trong ngưỡng an toàn
Một bệnh nhân nằm trên giường bệnh, Bệnh viện Nội tiết TƯ nhăn nhó than phiền vì đã bị tiểu đường từ năm 2010, bản thân luôn cố gắng kiểm soát đường huyết của mình vậy mà vẫn mắc biến chứng suy thận. Hơn 3 tháng nay, số ngày nằm viện để điều trị biến chứng còn nhiều hơn số ngày ở nhà. Trường hợp khác phải nhập viện vì ngất xỉu do hạ đường huyết. Việc sử dụng thuốc tây y có thể giúp giảm đường huyết tốt nhưng sẽ không ổn định, thường xuyên bị biến chứng hạ đường huyết với các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn…
Theo các chuyên gia khuyến cáo, yếu tố đầu tiên người bệnh cần thực hiện là kiểm soát đường huyết trong ngưỡng an toàn, đường huyết càng gần mức bình thường thì nguy cơ biến chứng càng giảm. Nên kiểm soát chỉ số đường huyết lúc đói (8h - 10h sau khi ăn) dưới 7mmol/l và đường huyết sau khi ăn 2h dưới 10mmol/l. Việc kiểm soát đường huyết là cần thiết nhưng chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu điều trị. Đó chính là lý do mà rất nhiều người bệnh có lượng đường máu ở “vùng an toàn” nhưng biến chứng vẫn xuất hiện. Biến chứng là kết quả của cả một quá trình diễn biến kéo dài, còn đường huyết cho biết lượng đường trong máu ngay tại thời điểm đo mà thôi.
HbA1c - Chỉ số trung thực trong điều trị tiểu đường
Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ, điều trị đái tháo đường phải đạt hai mục tiêu là kiểm soát đường huyết ở ngưỡng an toàn và phát hiện sớm điều trị các biến chứng. Ổn định đường huyết bằng chế độ dinh dưỡng và tập luyện hợp lý, sử dụng thuốc đúng cách. Người bệnh không được bỏ bữa, hay ăn quá nhiều ảnh hưởng đến đường huyết. Đặc biệt đối với người bệnh tiểu đường tuýp 2, có trọng lượng cơ thể lớn, thì việc hạn chế tối đa các loại chất béo bão hòa (mỡ động vật) và các loại chất béo đã qua chế biến (margarin, các loại dầu ăn có nguồn gốc hóa học hay đã qua chiên xào rồi dùng lại), nên ăn những dầu thực vật như dầu ôliu, dầu vừng… Hạn chế tối đa việc dùng trực tiếp những loại thức ăn có thành phần đường hấp thu nhanh như: bánh mì, đường kính uống trực tiếp. Việc ăn hoa quả, thì nên ăn những quả xanh như xoài xanh, bưởi, táo, mận…
Song song với ổn định đường huyết cần ngăn ngừa biến chứng bằng cách kiểm soát tốt chỉ số HbA1c là dạng gắn kết của đường trong máu với Hemoglobin của hồng cầu, đời sống của hồng cầu trong máu kéo dài 120 ngày, do đó chỉ số HbA1c cho biết tình trạng đường huyết trong suốt 3 tháng gần nhất. Người bệnh chỉ cần thay đổi chế độ ăn trong một vài ngày là đường huyết giảm nhưng HbA1c chỉ giảm khi tuân thủ điều trị trong cả 3 tháng. Vì vậy, đây là chỉ số trung thực nhất để đánh giá kết quả điều trị. Theo hai nghiên cứu quy mô lớn - UKPDS (the UK Prospective Diabetes Study) và DCCT (the Diabetes Control and Complications Trial) - cho thấy người bệnh tiểu đường nếu giảm HbA1c <7,2% thì giảm mù tới 72%, suy thận gian đoạn cuối giảm 87%, cắt cụt chân giảm 67%. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cứ giảm HbA1c được 1% thì giảm nguy cơ biến chứng vi mạch tới 20-30%, giảm 43% nguy cơ cắt cục hoặc tử vong do bệnh mạch máu ngoại biên và 16% nguy cơ suy tim. Người bệnh nên kiểm soát để chỉ số này nhỏ hơn 6,5%.
Lời khuyên của chuyên gia đối với người bệnh tiểu đường là nên sử dụng các thảo dược như: trái khổ qua, tảo Spirulina, dây thìa canh, hoài sơn, thương truật, sinh địa và linh chi cho tác dụng ổn định đường huyết và kiểm soát tốt chỉ số HbA1c giúp ngăn ngừa biến chứng.
HẢI NAM
