Miền Trung bước vào mùa mưa lũ. Những câu chuyện “đến hẹn lại lên” gợi nhiều lo âu, day dứt lẫn thú vị bất ngờ.
Tháng 9, các cháu học sinh bản Ông Tú (Quảng Bình) tự bơi qua sông dự khai giảng. Những con sông ngắn vùng bán sơn địa miền Trung hiếm khi được xây cầu, trong mùa mưa rừng, lũ ống biến dòng sông trở nên hung hãn, chia cắt, cuốn phăng mọi thứ. Các em lại nghỉ học! Mùa lũ năm ngoái, cầu Hương An rồi cầu Bà Rén (đều trên địa bàn Quảng Nam) sụt từng mảng bê tông. Quốc lộ 1 qua miền Trung tắc nghẽn nhiều ngày. Bộ Giao thông Vận tải “sôi sục” ý chí xây cầu Hương An mới. Cây cầu đã xây gần xong, nhưng lại vướng kinh phí đền bù giải tỏa cho trục đường dẫn vài trăm mét ngắn ngủi. Lại chờ qua mùa mưa lũ!
Miền Trung còn đó nhiều cây cầu xây trước 1975 trên quốc lộ 1, luôn được vá víu hàng năm đang run mình khi mỗi chuyến xe trọng tải lớn đi qua, không biết gãy bất cứ lúc nào. Cũng tình trạng kinh phí thiếu thốn mọi bề - như lời than thở của chính quyền sở tại, còn có hàng trăm hồ đập xuống cấp có nguy cơ vỡ gây lũ bất thần; hàng chục khu tái định cư di dời dân vùng lũ còn nằm trên giấy...
Vậy nhưng, trên hành trình sống chung với mưa lũ của người miền Trung vẫn sống động những nét sáng tạo bất ngờ. Người Hội An vài năm nay đã biết đưa khách du lịch đi chơi... trong lũ. Ban đầu là tự phát, dần dần các khách sạn nội thị, bên sông Hoài đều sắm thuyền to, vững chãi hơn sẵn sàng đưa khách di chuyển trên tất cả các tuyến đường phố cổ bằng... thuyền. Nhiều món ăn thơm lừng mùa lũ như cá đồng, bánh xèo, tôm nướng... phục vụ du khách. Phố Hội An cứ đắm mình trong nước, mọi sinh hoạt của cư dân không chỉ được chuẩn bị an toàn mà còn rộn ràng mua bán như không hề có lũ.
Không ít sững sờ, khi Festival Huế 2012 tuyên bố: Mưa là sản phẩm du lịch rất... Huế, là sản phẩm độc đáo trong Festival lần này. Ban tổ chức quyết tâm thử nghiệm những bước đầu tiên để biến bất lợi về thời tiết thành sản phẩm du lịch. Festival Huế sẽ tạo những không gian thưởng lãm nghệ thuật trong mưa với phần triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật, giới thiệu các tác phẩm điện ảnh, nhạc phẩm... về mưa xứ Huế. Các hoạt động nghệ thuật gắn với khung cảnh trời mưa Huế như nhạc nước, múa rối nước, nghe thơ, vẽ tranh, chụp ảnh dưới mưa, trình diễn thời trang dưới mưa; giúp du khách trải nghiệm mưa Huế bằng những phương tiện vận chuyển phổ biến trong mưa của người dân...
Có một điều người miền Trung ai cũng thấy, mưa lũ thường “né” những gia đình có lưng vốn, chuẩn bị được gác nhà cao, thuyền nhỏ để di chuyển trong lũ. Nếu từng địa phương quy hoạch được vùng cao tránh lũ, mỗi gia đình vay được vốn xây những căn gác kiên cố thì lo gì lũ cao, lũ thấp. An cư được trong lũ ắt con người sẽ sáng tạo được nhiều hơn trong cuộc mưu sinh khi mưa lũ về.
TRẦN KHA
