Ngày 4-12, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Phó Chủ tịch Lý Nguyên Triều đã tiếp Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden nhân chuyến công du của ông Biden đến 3 nước Đông Á. Ngoài mục đích củng cố chính sách đối ngoại hướng về châu Á - Thái Bình Dương, chuyến đi của ông Biden cũng là thử thách để Mỹ chứng tỏ vị thế. Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) đã không được đề cập chính thức.
Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đáp máy bay xuống Bắc Kinh, Trung Quốc.
Mỹ có thái độ không rõ ràng
Tại cuộc gặp, Chủ tịch Tập Cận Bình bày tỏ hy vọng chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Biden sẽ giúp củng cố hơn nữa lòng tin, sự trao đổi và hợp tác giữa hai nước, đồng thời mong muốn giải quyết thẳng thắn các bất đồng. Lựa chọn đúng đắn nhất lúc này là tăng cường đối thoại và thúc đẩy phát triển. Ông Biden cho rằng Washington và Bắc Kinh cần mở rộng hợp tác thực chất và mang lại kết quả. Hai bên cũng cam kết tăng cường trao đổi thông tin chiến lược cấp cao và ngăn chặn tình trạng xung đột cũng như đối đầu.
Tờ Wall Street Journal nhận định, mục đích chuyến đi lẽ ra là thúc đẩy hợp tác thương mại (về kinh tế, buôn bán, tiền tệ, bán đảo Triều Tiên…) nhưng nay đã chuyển hướng thành thực hiện sứ mệnh ngoại giao khẩn cấp: làm dịu căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước láng giềng xung quanh ADIZ mà Trung Quốc tự nhận vốn chồng lên ADIZ mà Hàn Quốc và Nhật Bản xác định trước đó.
Các quan chức Mỹ cho biết, Nhật Bản rất cứng rắn trong vụ việc này và nhiều khả năng có thể đơn phương giải quyết mâu thuẫn. Nhiều chuyên gia phân tích quân sự đã chỉ trích phản ứng của Chính phủ Mỹ. Họ cần một chính sách rõ ràng của Nhà Trắng đối với mâu thuẫn về ADIZ mà Trung Quốc vừa mới đơn phương tự nhận. Trong khi đó, Phó Tổng thống Joe Biden chỉ “khuyên” Trung Quốc không nên công bố thêm một ADIZ mới nào nữa.
Ở thời điểm này, Mỹ và Trung Quốc có khá nhiều mâu thuẫn chưa giải quyết được. Lầu Năm góc cáo buộc Trung Quốc phối hợp với một số tập đoàn công nghệ liên tục tấn công hệ thống máy tính của Mỹ, khai thác dữ liệu về công nghệ quân sự, công nghiệp quốc phòng và bí mật quốc gia của nước này.
Ngày 4-12, các hãng tin của Mỹ đã cùng đưa thông tin về việc Mỹ đang âm thầm thực hiện chiến dịch cảnh báo Hàn Quốc không hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng mạng thông tin với Trung Quốc, cụ thể là với tập đoàn công nghệ Huawei. Một trong những lý do Mỹ đưa ra để thuyết phục Hàn Quốc là tránh mắc bẫy gián điệp (được cài vào các thiết bị điện tử) của Trung Quốc.
Trung Quốc vẫn bảo vệ ADIZ
Trong một cuộc họp báo thường kỳ ngày 4-12, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hồng Lỗi, cho biết Bắc Kinh vẫn duy trì trao đổi thông tin với Washington về ADIZ trên biển Hoa Đông mà Trung Quốc vừa thiết lập hôm 23-11. Trung Quốc muốn nhận được sự hợp tác từ phía Mỹ.
Nội dung trên nhằm trả lời cho câu hỏi liệu ADIZ của Trung Quốc có là chủ đề chính trong chuyến thăm Bắc Kinh lần này của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden hay không. Ông Hồng Lỗi khẳng định mục đích thiết lập ADIZ nhằm cải thiện khả năng nhận diện máy bay, tăng cường khả năng bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự bay.
Theo đó, đến nay đã có hơn 30 hãng hàng không của 10 quốc gia đệ trình kế hoạch bay cho Trung Quốc. Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói ADIZ được thiết lập trở thành vùng hợp tác chứ không phải đối đầu hay để gây nguy hiểm cho bất cứ quốc gia nào khác. Bộ này cho rằng Trung Quốc muốn đối thoại với các bên liên quan nhằm đảm bảo hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Thủ tướng Campuchia Hun Sen cũng đã bày tỏ quan ngại về tình trạng căng thẳng leo thang ở Đông Á. Ông kêu gọi các bên kiềm chế tối đa và đề xuất Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) có thể đóng vai trò khuyến khích đối thoại giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc) cũng khuyến khích hòa đàm giữa các bên và khẳng định sẽ không tuân thủ đòi hỏi của Trung Quốc khi bay qua ADIZ.
| |
NHƯ QUỲNH (tổng hợp)
- Nhật Bản soạn thảo chiến lược an ninh đầu tiên
- Nhật Bản nhờ Liên hiệp quốc phân giải về ADIZ của Trung Quốc
