Có người hỏi, việc xử lý vi phạm pháp luật gần đây đối với một số lãnh đạo chủ chốt TPHCM có ảnh hưởng gì đến truyền thống: năng động, sáng tạo, nghĩa tình; “đột phá”, “bung ra” của TP từ mấy chục năm nay? Đó là cách đặt vấn đề có cơ sở. Nhưng 2 vấn đề này khác nhau, cần lý giải một cách khoa học và lịch sử.
Thứ nhất, từ sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975), TPHCM luôn là địa phương dẫn đầu cả nước về phong trào thi đua yêu nước. Vì yêu nước, thương dân nên Đảng bộ và chính quyền TP, đứng đầu là tập thể Thành ủy, Thường vụ Thành ủy; các đồng chí cán bộ chủ chốt Thành ủy, UBND TP đã không ngại khó, ngại khổ; một mặt tranh thủ sự ủng hộ của trên; mặt khác có bước đi phù hợp “phá rào” đột phá vào các khâu trọng yếu đang làm cản trở sức phát triển của một TP đầy tiềm năng và năng động. Bấy giờ sự đột phá, bung ra, cởi trói, phá rào ấy của TP không phải ai cũng dễ dàng chấp nhận, ủng hộ.
Thứ hai, từ động cơ trong sáng vì nước, vì dân, các đồng chí lãnh đạo chủ chốt TPHCM đã kiên trì thuyết phục cấp trên bằng hiệu quả thiết thực của mình. Trước hết cởi trói để sản xuất phát triển, kế đó là cải thiện nâng cao đời sống người dân, từng bước thay đổi bộ mặt TP. Vì thế, TPHCM không chỉ tự nuôi sống, trang trải cho mình mà còn đóng góp không nhỏ cho GDP của cả nước (mỗi năm TP đóng góp gần 30% tổng ngân sách cả nước).
Bản thân các đồng chí ấy gương mẫu thực hiện tốt nghị quyết của Đảng, pháp luật nhà nước. Vì thế, TPHCM được đánh giá là TP năng động, sáng tạo, nghĩa tình. Các đồng chí lãnh đạo chủ chốt TP, nhờ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tiếp tục được Đảng, Nhà nước tín nhiệm giao các chức danh đứng đầu đất nước như: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ. Nhiều cán bộ được rèn luyện, thử thách tại TP được giao làm bộ trưởng, trưởng các ban ngành Trung ương hoặc được điều động giữ các chức vụ chủ chốt của các tỉnh, TP trong cả nước.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến kết quả đáng tự hào ấy. Nhưng rõ nhất ở 2 vấn đề. Thứ nhất, với mục đích cải cách, mở cửa, phá rào, bung ra... là vì sự phát triển của TP, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Đổi mới, mở cửa, phá rào, bung ra luôn có tính nguyên tắc, chứ không phải bằng mọi giá. Nguyên tắc cũng là phương châm hành động, đó là “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: Việc gì có hại cho nước, cho dân thì tránh xa. Việc gì có lợi cho nước, cho dân thì cứ thế mà làm.
Thứ hai, lãnh đạo chủ chốt, chủ trì TP lúc ấy luôn thực hiện lời Bác dạy: Cần kiệm, liêm chính; Chí công, vô tư; tận tâm, tận lực cho việc chung; Dám làm, dám chịu trách nhiệm; làm tấm gương sáng về đạo đức cách mạng cho cấp dưới và mọi người noi theo.
Trong quá trình đổi mới, không phải không có sai sót, thậm chí sai lầm. Nhưng, nhìn chung đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp của TPHCM được nhân dân tin yêu, ủng hộ. Các phong trào cách mạng được mọi người tự giác thực hiện; góp phần xây dựng nên truyền thống tốt đẹp của TP mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh hôm nay.
Cũng vẫn cái gọi là phá rào, đột phá, bung ra, nhưng hiện nay có một số cán bộ chủ chốt của TP bị kỷ luật, thậm chí vướng vào vòng lao lý, lý do thật dễ nhận ra. Nói như kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng là “vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, thiếu kiểm tra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Đảng bộ và làm thất thoát nghiêm trọng tài sản nhà nước”. Sự phá rào, bung ra ấy, có ai chắc chắn là người trong cuộc không vụ lợi, không có lợi ích nhóm (?!) Điều này hoàn toàn xa lạ với phẩm chất đạo đức của các vị tiền bối của TP trong thời kỳ trước đổi mới.
Những việc làm sai nguyên tắc, không trong sáng về đạo đức cách mạng ấy không những làm thiệt hại tài sản công mà còn trực tiếp gây ra sự phiền toái, gian nan, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của một bộ phận người dân. Và, cái đáng quan tâm nhất là làm phương hại đến uy tín của Đảng bộ, chính quyền TPHCM. Niềm tin của nhân dân đối với những công bộc, “đầy tớ trung thành” bị mai một hơn bao giờ hết!
Có nhiều bài học đau xót rút ra từ các hệ lụy trên. Nhưng, cái đáng bàn nhất là phẩm chất đạo đức của người cán bộ và tính nguyên tắc trong lãnh đạo và điều hành công việc của những người được giao trọng trách.
Dẫu vậy, truyền thống năng động, sáng tạo, nghĩa tình vẫn là nét văn hóa sáng mãi của TP mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong quá trình vận động đi lên, không tránh khỏi sự sai lầm, khuyết điểm. Điều còn lại là những cán bộ, công chức - viên chức của TP cần nhận thức rõ vấn đề, tu dưỡng, rèn luyện theo tấm gương, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Một vài người cụ thể, với một vài việc vi phạm nguyên tắc, vi phạm pháp luật cụ thể có ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân. Song, hơn chục triệu người dân TPHCM và gần trăm triệu dân cả nước luôn tin tưởng ở sức vượt lên chính mình của Đảng bộ, chính quyền TPHCM - nơi có bề dày lịch sử trong quá trình giải phóng, bảo vệ và xây dựng đất nước, để xây dựng TP vì cả nước, cùng cả nước!
