Tối 3-8, chỉ vì chuyện mâu thuẫn dẫn đến nặng lời công kích xúc phạm nhau trên Facebook giữa hai cô gái, đã lôi cuốn hàng trăm thanh niên TPHCM đổ về phố đi bộ Nguyễn Huệ để tuyên chiến nhau, gây náo loạn khu vực trung tâm TP.
May mà ngành công an đã kịp thời huy động lực lượng ngăn chặn. Sự việc này làm dư luận kinh ngạc, thắc mắc sao chỉ vì chuyện nổi nóng của hai cô gái không biết kiềm chế trong giao tiếp trên mạng, mà lại có nhiều thanh niên không quen biết họ lại nhẹ dạ, thiếu ý thức, bị kích động theo hội chứng đám đông, tham gia việc xung đột có thể gây nguy hiểm đến tính mạng? Qua sự việc này cho thấy tác động của mạng xã hội rất mãnh liệt, nếu không đủ bình tĩnh và bản lĩnh thì những người tham gia mạng xã hội sẽ tự đẩy mình vào những hệ lụy khó lường.
Nhiều người cứ nghĩ mạng xã hội chỉ là ảo, nhưng thực ra không phải như vậy. Mạng xã hội đang có sức cuốn hút hàng tỷ người trên thế giới, vì đó chính là diễn đàn để mỗi người có thể tự giới thiệu, bày tỏ những cảm nhận, nghĩ suy, chính kiến của mình về gia đình, bạn bè, công việc, cuộc sống, đất nước, thế giới và nhân sinh. Đó cũng là cánh cửa mở ra thế giới, với nguồn thông tin rất đa dạng về khoa học, văn học - nghệ thuật, chính trị, xã hội, giải trí… và cũng là nơi để giao tiếp và sẻ chia. Ở đó, chúng ta có thể đọc được tâm tư của nhiều thế hệ.
Chính nhờ mạng xã hội mà chúng ta có thể gặp, kết thân, dõi theo những người mà mình mến phục, hâm mộ về tài năng, tài hoa, phẩm chất, tấm lòng. Mạng xã hội cũng có thể đưa những con người cùng sở thích, cùng đam mê, cùng ý nguyện trên khắp thế giới nhận ra nhau, tìm đến với nhau, từ trên mạng bước ra cuộc đời. Người ta vẫn có thể dành cho nhau tình cảm tin cậy và chân thành dù chỉ được biết nhau từ mạng xã hội.
Nhưng cũng giống như trong cuộc đời, trên mạng xã hội chỉ có thể có được những điều tốt đẹp đó nếu người tham gia mạng xã hội đủ tỉnh táo, đủ ý thức và bản lĩnh, biết chọn bạn mà chơi, biết cư xử văn hóa. Con người trên mạng xã hội cũng chính là con người của cuộc đời thực, nên ở đó cùng với những người tốt đáng quý trọng, cũng có rất nhiều kẻ xấu đầy mưu mô xảo quyệt để mưu lợi, gạt gẫm, lừa tình, giấu mặt để phá phách, bộc lộ bản năng. Và cũng có nhiều kẻ tận dụng mạng xã hội để tuyên truyền tập hợp lực lượng gây chia rẽ, hận thù dân tộc, bạo loạn nhằm phục vụ mưu đồ chính trị. Điều đáng tiếc là bên cạnh những nhóm hoạt động giao lưu đầy tình người trên Facebook để vun đắp lòng nhân ái, tương trợ, hay tổ chức các sự kiện văn hóa - văn nghệ, cũng đã xuất hiện những nhóm nhảm nhí, thiếu văn hóa, kỳ thị vùng miền, kích động hận thù. Trên trang Facebook của những người cực đoan, quá khích này, đưa ra những thông tin bôi nhọ, sẵn sàng xúc phạm người khác, nói lấy được, ai thấy khó chịu và muốn bảo vệ sự thật, comment góp ý, thì lập tức bị họ đổ xô vào “ném đá”, chửi bới thậm tệ. Do vậy văn hóa ứng xử giao tiếp trên mạng xã hội ngày càng bị xuống cấp. Nhiều chuyện a dua theo phong trào, chửi bới theo sự kích động của đám đông đã diễn ra trên Facebook. Nhiều người nhiệt thành chia sẻ thông tin, kịch liệt phê phán một con người hay sự việc gì đó khi chưa cần biết mức độ tin cậy của thông tin. Và rồi không chỉ bằng comment chửi nhau trên mạng, “ném đá” trên mạng lại văng ra đời thực, đã có nhiều vụ vì mâu thuẫn trên mạng đã tìm gặp nhau ngoài đời thực để “ăn thua đủ” với nhau, hành hung, thậm chí giết nhau.
Trong khi trong đời thực có rất nhiều công cụ nhắc nhở, giám sát, chế tài để các cá nhân ứng xử có văn hóa và trong khuôn khổ pháp luật, thì trên mạng xã hội là bóng dáng của đời thực nhưng mọi người có thể giấu mặt để tha hồ phát ngôn và ứng xử theo ý mình muốn. Hiểu như vậy thì sẽ không cuồng nhiệt và nông cạn tiếp nhận những thông tin chưa được kiểm chứng, không bị nhiễm hội chứng đám đông kích động làm những điều trái đạo lý và pháp luật. Các cơ quan làm nhiệm vụ quản lý xã hội cũng cần tăng cường xem mạng xã hội là một kênh thông tin và định hướng dư luận xã hội quan trọng để góp phần lành mạnh hóa xã hội.
THANH NGỌC
