Mặc dù ngày nói dối cá tháng tư đã qua mấy hôm rồi, nhưng đến hôm nay nhiều thông tin cố tình bịa đặt “chém gió” nhân ngày cá tháng tư vẫn còn được những người thích hóng chuyện mà nhẹ dạ cả tin tiếp tục chia sẻ, lan truyền trên mạng. Trên Facebook, có người đưa lên tin ảnh bịa đặt rằng Minh Béo đã được cơ quan tư pháp Mỹ thả và xin lỗi vì đã điều tra phát hiện anh ta bị vu oan, vụ việc chỉ là viên cảnh sát âm mưu gài bẫy. Vậy mà cũng có nhiều người không chờ thông tin chính thức đã chia sẻ ngay về trang Facebook của mình kèm theo những lời bình chửi bới báo chí trong nước đưa tin sai.
Khi trên Facebook lan dày đặc clip một người đàn ông đánh vợ dã man, đã xuất hiện tin ảnh cho hay sau khi xem clip, một nhóm xã hội đen đã thấy ghét nên ra tay trừng trị người đàn ông này, đánh hắn ta đến gần chết. Nhiều người cũng nhanh nhảu chia sẻ tin ảnh đó về trang Facebook của mình kèm theo lời bình tỏ ý hả hê vì kẻ vũ phu đã bị trừng trị thẳng tay, nhưng không hay rằng đó chỉ là hình ảnh do kẻ tung tin bịa đặt lấy trên báo mạng về vụ một người đàn ông khác bị các bảo vệ siêu thị Emart ở quận Gò Vấp (TPHCM) hành hung từ ngày 8-1-2016 vì cự cãi khi gửi xe.
Rất nhiều tin thất thiệt như vậy được chia sẻ tràn lan trên mạng, được nhiều người bình luận sôi nổi. Tin đồn xuất hiện những kẻ bắt cóc chặn đường bắt con nhỏ ngay trên tay mẹ khiến nhiều phụ huynh lo âu, nao núng, chia sẻ với tốc độ chóng mặt, với thiện ý để nhắc nhau cảnh giác, mà không cần đọc kỹ để thấy ngay đó là những thông tin vu vơ không địa chỉ. Cả những thông tin được kẻ xấu tung lên mạng với dụng ý xuyên tạc chính trị, bôi xấu chế độ, cũng được những người thích chứng tỏ mình thạo tin chia sẻ ngay.
Những người sốt sắng tiếp tay lan truyền những tin đồn nhảm vẫn tưởng rằng mình làm việc có ích, phanh phui những sự thật bị che giấu và đồng thời thu hút được nhiều người ghé thăm trang mạng của mình, mà không hay rằng đang tự chuốc cho mình nhiều hệ lụy. Việc hóng hớt rồi loan truyền tin đồn nhiều khi vô tình gây hại, xúc phạm người khác, có thể đến mức phạm tội hình sự. Tin đồn thường được hư cấu từ những người hay suy diễn, đoán mò, thích thể hiện là người thạo tin, có ý hài hước hoặc có ác ý, nên chuyện gì cũng lan truyền thành chuyện giật gân, bôi bác.
Thời công nghệ thông tin, việc chỉnh ghép ảnh, tung thông tin giả rất dễ dàng, vậy mà nhiều người vẫn tin ngay không cần xác minh. Lại có những kẻ âm mưu phá hoại còn tận dụng tin đồn làm phương tiện cay độc cho chiến tranh tâm lý, khiến lòng dân hoang mang, gây bất ổn xã hội, xáo trộn kinh tế, kích động chia rẽ, làm mất uy tín cán bộ lãnh đạo. Vậy mà người tiếp tay chia sẻ thông tin lại không biết rằng tự mình biến thành cái loa phát tán tin đồn độc địa cho kẻ xấu.
Nếu người dùng mạng xã hội không biết chọn lọc thông tin, dễ dãi chia sẻ, lan truyền tin đồn nhảm, rất dễ gây ra mối nguy hại khó lường cho xã hội và cho chính mình. Hiện nay, ngành công an đã đủ năng lực ứng dụng công nghệ cao để chống tội phạm trên mạng, do vậy không khó truy ra các đối tượng bịa đặt tung tin đồn và phát tán tin đồn. Nghị định 174/2013/NĐ-CP của Chính phủ có quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi cung cấp nội dung thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức và danh dự, nhân phẩm của cá nhân trên trang thông tin điện tử. Bộ luật Hình sự cũng quy định nếu xác định được chính xác người tung tin đồn thất thiệt và tin đồn đó có tính chất vu khống thì người tung tin đồn có thể bị phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm về tội vu khống.
Ngoài ra, hành vi bịa đặt tung tin đồn và phát tán tin đồn trên mạng còn có thể phải chịu các hình phạt về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet. Do vậy, những người sử dụng mạng xã hội cần cân nhắc cẩn trọng để chỉ chia sẻ những thông tin phù hợp, không trái pháp luật và đạo đức xã hội.
Nhìn ở góc độ quản lý nhà nước, cùng với việc thực thi chế tài đủ mạnh để ngăn chặn và xử lý những kẻ tung tin đồn thất thiệt, cũng cần lắng nghe nhằm phát hiện nhanh nhất những tin đồn ác ý và có chiến lược xử lý khủng hoảng truyền thông trước các tin đồn thất thiệt. Người dân rất cần được thường xuyên và kịp thời tiếp nhận thông tin đầy đủ từ các cơ quan chức năng, do vậy việc kịp thời đưa ra thông tin chính thức, minh bạch đến người dân sẽ làm tin đồn thất thiệt không còn đất sống.
HUỲNH THANH LUÂN
