Ngày thứ 2 làm việc của Hội nghị cao cấp APEC 2017
>> Hội nghị quan chức cao cấp APEC 2017: Tạo động lực mới, vun đắp tương lai chung
(SGGPO).- Sáng 19-2, Hội nghị quan chức cao cấp APEC 2017 tiếp tục bước sang ngày làm việc thứ 2. Trong ngày hôm nay, có đến 11 cuộc hội thảo liên quan đến nhiều vấn đề khác nhau, tuy nhiên vấn đề được các đại biểu và báo giới, dư luận quan tâm nhất là việc bàn thảo về vấn đề phòng chống tham nhũng (PCTN) hiện nay.
Quang cảnh Hội nghị APEC sáng 19-2-2017
Tham nhũng không biên giới
Trong buổi sáng cùng ngày, các đại biểu tiếp tục có những thảo luận sôi nổi xung quanh các vấn đề PCTN. Theo ông Francesco Checchi, Cố vấn Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc khu vực Đông Nam Á, Hội thảo về PCTN lần này có nhiều diễn giả từ các cơ quan PCTN, các mạng lưới của các tổ chức tư nhân, xã hội dân sự của các nền kinh tế thành viên APEC. Điều này thể hiện sự cởi mở của Chính phủ Việt Nam trong công tác PCTN, cũng như tăng cường sự tham gia của các tổ chức xã hội, người dân tham gia vào việc này. Nhiều đại biểu đánh giá, qua hội thảo này cũng cho thấy Việt Nam mong muốn có cuộc thảo luận thẳng thắn, trung thực để làm cơ sở thúc đẩy việc PCTN có hiệu quả trong thời gian tới, đó là những dấu hiệu tích cực. “Điều này cũng thể hiện Chính phủ Việt Nam không sợ khi gặp phải sự phê bình. Bởi phê bình cũng là động lực để phát triển”, ông Francesco Checchi nói thêm.
Phát biểu trước Hội nghị về PCTN cũng như chia sẻ bên lề hội nghị, ông Phan Văn Sáu - Tổng Thanh tra Chính phủ, cho biết: Tham nhũng là một loại tội phạm không biên giới, điều đó được Công ước của Liên hiệp quốc về chống tham nhũng khẳng định về tính nghiêm trọng mà nó gây ra. Tham nhũng còn có thể đe dọa sự ổn định an ninh xã hội, xâm phạm các thể chế và các giá trị dân chủ, các giá trị đạo đức, công lý…Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu sôi động hiện này, tội phạm tham nhũng liên kết với các tội phạm khác, đặc biệt là tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, tội phạm quốc tế rửa tiền làm thất thoát và sử dụng sai trái một nguồn lực quan trọng của các quốc gia, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ổn định chính trị và xã hội, chính sách đầu tư.
“Tham nhũng không chỉ gây trở ngại cho các hoạt động của nền kinh tế vĩ mô mà còn kìm hãm hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ lẻ, năng lực cạnh tranh của quốc gia, của doanh nghiệp. Điều đó thể hiện qua việc “dựng” lên các thủ tục rối răm, hạch sách để trục lợi bằng chi phí “bôi trơn, lót tay”. Việt Nam coi tham nhũng là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ; nhưng công tác PCTN là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, thường xuyên, cấp bách nhưng rất khó khăn, lầu dài và phải có sự vào cuộc của toàn xã hội”, ông Phan Văn Sáu nhấn mạnh.
Các đại biểu tham dự hội nghị APEC
Tiếp tục trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này, ông Ngô Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Chống tham nhũng thuộc (Thanh tra Chính phủ) cho biết, vấn đề PCTN tại hội nghị này được các đại biểu tập trung thảo luận các giải pháp tăng cường vai trò của xã hội trong PCTN. Trong đó, tập trung thúc đẩy vai trò của doanh nghiệp và người dân. Mong muốn của Việt Nam là thông qua các phiên họp, hội thảo lần này, tiếp thu những kinh nghiệm thực tiễn tốt của quốc tế. Việt Nam đưa ra sáng kiến mới chính là thúc đẩy vai trò của người dân, doanh nghiệp, gắn với mục tiêu quan trọng của APEC là gắn với tự do hóa thương mại đầu tư. Điều này giúp cho môi trường kinh doanh được minh bạch, lành mạnh. Chính phủ Việt Nam cũng muốn trao đổi với các đối tác thành viên về thúc đẩy sự tham gia cộng đồng doanh nghiệp, của người dân vào việc PCTN.
Theo Thanh tra Chính phủ, trong thời gian qua, công tác phòng chống tham nhũng của Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về phòng ngừa và phát hiện, xử lý các hành vi tham nhũng. Nhiều vụ án nghiêm trọng được phát hiện, điều tra, xử lý với những bản án nghiêm minh đã có tác dụng răn đe, ngăn chặn các hành vi tham nhũng. Trong đó, ghi nhận và đề cao vai trò của các tổ chức, đoàn thể chính trị xã hội, hiệp hội doanh nghiệp, báo chí trong phòng chống tham nhũng.
Cần có cơ quan giám sát độc lập
Theo Thanh tra Chính phủ, Việt Nam đã thi hành Luật PCTN hơn 10 năm, nhưng đến nay kết quả đạt được vẫn chưa như mong đợi của toàn xã hội. Vì thế, thông qua hội nghị lần này, Việt Nam tiếp tục tham vấn những giải pháp tốt, kinh nghiệm tốt từ các nước trên thế giới để áp dụng cho Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Phó tổng Thanh tra Chính phủ thông tin, ngay trong phiên đầu tiên, Hội thảo đã có 12 tham luận của các nước thành viên. Những tham luận này giúp các thành viên trong APEC có cái nhìn tổng quan về các nổ lực thực hiện nhằm góp phần đẩy lùi tham nhũng, thúc đẩy phát triển nền kinh tế lành mạnh, liêm chính.
Tại hội thảo, nhiều đại biểu đã chia sẻ một số kinh nghiệm của các nước trong khu vực Châu Á liên quan đến PCTN. Ông Jeong Jeachang đến từ Hàn Quốc đưa ra một ví dụ về chính sách trong công tác PCTN của quốc gia này. Theo ông, các giải pháp mà Hàn Quốc áp dụng mạnh mẽ và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao thời gian qua đó là các chính sách, giải pháp bảo vệ người tố cáo. Ở nước này, nếu người dân tố cáo tham nhũng bị trả thù, mất việc thì Cơ quan PCTN Hàn Quốc sẽ tham gia kết luận về việc đó. Cơ quan này tiếp tục giám sát, bảo vệ người tố cáo chống lại hành động trù dập, chuyển việc, thăng chức và thậm chí là hành động trả đũa bằng bạo lực. Bởi theo ông Jeong Jeachang, chỉ có cách bảo vệ người tố cáo tham nhũng thì mới kêu gọi được cộng đồng xã hội cùng vào cuộc đấu tranh PCTN một cách tự giác, hiệu quả.
Một số đại biểu tham dự trao đổi bên lề hội nghị APEC
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Thanh cho biết thêm, ở Việt Nam quy định hiện nay vẫn chưa đủ mạnh để bảo vệ người tố cáo. Vì thế, qua những ý kiến của đại diện Hàn Quốc và các đại biểu khác, Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp nhận để sắp tới có những tham mưu sát sườn hơn cho Chỉnh phủ.
Tại hội nghị, nhiều ý kiến đánh giá cao sáng kiến của Việt Nam trong việc kêu gọi cộng đồng xã hội, đặc biệt là doanh nghiệp và người dân cùng tham gia vào công tác PCTN. Tuy nhiên, PCTN là công việc khó khăn, đòi hỏi mỗi quốc gia phải có những chính sách phù hợp, cứng rắn để ngăn chặn tham nhung, trong đó đáng nguy hại là ngăn chặn tham nhũng qua lợi ích nhóm.
Chia sẻ những kinh nghiệm về PCTN, ông Francesco Checchi, Cố vấn Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc khu vực Đông Nam Á, cho rằng: Để PCTN có hiệu quả thì cần có các luật, quy định để tăng cường sự tham gia của các tổ chức xã hội vào quá trình đưa ra các quyết định, phân bổ ngân sách, theo dõi sự thực thi của các chính sách.
Ông Francesco Checchi cũng cho biết thêm, hiện nhiều nước trên thế giới đã áp dụng điều này, kể cả cấp độ phường, xã với các tổ chức đoàn thể nhỏ ở địa phương. Các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đều có tiếng nói trong quá trình đưa ra quyết sách tại địa phương, giám sát thực thi pháp luật, ngân sách được sử dụng ra sao, dùng vào mục đích gì, có hiệu quả hay không. Người dân cần được minh bạch thông tin và tiếp cận thông tin. Chính phủ, cơ quan nhà nước phải công bố thông tin về thu chi, dự án, công khai hóa thủ tục hành chính.
“Tôi cho rằng cần có chính sách ngăn cản việc xung đột lợi ích này bằng quy định cụ thể như người đó không được giữ vị trí, ra các quyết định có lợi liên quan đến lợi ích nhóm. Về vấn đề này, xét ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương thì còn hạn chế, còn nhiều việc phải làm. Còn ở Châu Âu, họ có nhưng quy định chặt chẽ về việc ra các chính sách, quản lý chính sách và đủ thông tin để giám sát. Nhưng cốt yếu, là ai sẽ là người chịu trách nhiệm giám sát việc xung đột lợi ích nhóm. Theo tôi, ở cấp quốc gia, cần có một cơ quan độc lập đảm đương việc này, tất nhiên là cơ quan đó không chịu chi phối bởi cơ quan quyền lực nào”, ông Francesco Checchi nhấn mạnh và đưa ra kiến nghị thêm.
VĂN NGỌC
