Viêm gan B mạn tính (VGBM) là bệnh truyền nhiễm phổ biến, gây ra nhiều hậu quả nặng nề. Trên toàn cầu có hơn 1 triệu người chết mỗi năm vì các biến chứng của VGBM như xơ gan mất bù, ung thư tế bào gan.
Nguy hiểm là vậy nhưng hiện nay thuốc điều trị VGBM là vấn đề nhức nhối. Nhờ cơ chế nhân lên đặc biệt nên HBV rất khó bị diệt tận gốc. Bên cạnh kết quả điều trị chưa cao, có một số nhược điểm là giá thành đắt, virus kháng thuốc và nhiều tác dụng không mong muốn. Do vậy việc tìm kiếm các sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị, giá thành hợp lý và có ít tác dụng phụ từ nguồn dược liệu trong nước là nhu cầu thiết thực đối với ngành y tế nước ta.
Cây mật nhân
Đã có nhiều công trình nghiên cứu về dược liệu bảo vệ gan được thực hiện và bước đầu cho kết quả đáng khích lệ. Trong đó đặc biệt phải kể đến các công trình cấp nhà nước về cây Cà gai leo. Đây là cây thuốc duy nhất được chứng minh trên lâm sàng có thể làm giảm nồng độ virus trong máu và chống xơ gan mạnh.
Một chế phẩm thực phẩm chức năng mang tên Giải độc gan (GĐG) kết hợp giữa 2 dược liệu quý gồm chiết xuất chuẩn hóa từ cây Cà gai leo (250mg) và cây Mật nhân (250mg) đã được thử nghiệm độc tính, thử tác dụng dược lý (tại Bộ môn Dược lý, Đại học Y Hà Nội) và thử lâm sàng trên 33 bệnh nhân VGBM hoạt động trong vòng 6 tháng. Kết quả cho thấy các triệu chứng lâm sàng như mệt mỏi, chán ăn, gan to, đau hạ sườn phải, vàng da ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu giảm nhanh sau 1 tháng và hết hoàn toàn sau 2 tháng sử dụng. Men gan (hoạt độ AST và ALT) trở về bình thường sau 6 tháng lần lượt là 60,6% và 72,7%.
Sau 3 tháng sử dụng Giải độc gan Tuệ Linh, có 6/33 (18,2%) bệnh nhân có nồng độ virus trong máu về dưới ngưỡng phát hiện; 3% bệnh nhân giảm 1.000.000 lần; 9,1% bệnh nhân giảm 100.000 lần; 12,1% giảm 10.000 lần; 15,6% giảm 1.000 lần và 15% giảm 100 lần. Đặc biệt là xuất hiện 2 trong tổng số 33 bệnh nhân (6,1%) âm tính với vi rút sau 6 tháng (HBsAg (-)). Qua theo dõi, các bệnh nhân không gặp bất cứ một triệu trứng lâm sàng cũng như xét nghiệm bất thường nào.
Lần đầu tiên một sản phẩm từ cây thuốc Việt Nam được chứng minh có thể làm âm tính virus gây viêm gan B cũng như hạn chế tổn thương gan mạnh. Đây là một tín hiệu đáng mừng trong việc tìm kiếm thuốc mới để điều trị viêm gan virus từ cây cỏ. Tuy nhiên do tác dụng rất đặc biệt trên lâm sàng nên đã gây hoài nghi lớn trong giới khoa học.
Để tiếp tục tìm hiểu về cơ chế tác dụng của sản phẩm, Trung tâm Dược lý Lâm sàng quốc gia do PGS.TS. Nguyễn Trọng Thông làm Giám đốc đã lập đề tài “Nghiên cứu tác dụng tăng đáp ứng miễn dịch của viên Giải độc gan Tuệ Linh trên thực nghiệm”. Đề tài được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu gồm PGS.TS Nguyễn Trọng Thông, TS. Phạm Thị Vân Anh, ThS. Nguyễn Phương Thanh thực hiện từ tháng 8-2013 đến tháng 2-2014.
Đề tài đã được nghiệm thu dưới báo cáo của một luận án thạc sĩ y khoa. Kết luận là tác dụng kích thích miễn dịch của sản phẩm rất rõ nét trên thực nghiệm. Công trình nghiên cứu này đã góp phần quan trọng cho việc sáng tỏ kết quả nghiên cứu lâm sàng trước đó trên bệnh nhân viêm gan B mạn tính, nhất là tác dụng làm âm tính virus viêm gan B, đồng thời cũng mở ra triển vọng tìm ra thuốc mới từ cây Cà gai leo với Mật nhân trong điều trị căn bệnh trên.
(Nguồn: Trung tâm Dược lý Lâm sàng, báo cáo khoa học “Nghiên cứu tác dụng kích thích miễn dịch của viên nén Giải độc gan Tuệ Linh trên thực nghiệm”).
