Với tất cả sự cố gắng nhằm không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, HĐND TPHCM khóa VIII đã kế thừa và phát triển, đóng góp tích cực vào sự phát triển đi lên của thành phố. Nhìn lại một nhiệm kỳ hoạt động của cơ quan dân cử ở một thành phố lớn, theo chức năng, nhiệm vụ của mình, trong tình hình kinh tế - xã hội có những diễn biến khó khăn và trong điều kiện tiếp tục thí điểm không tổ chức HĐND quận/huyện, phường, đã có những mặt được đáng ghi nhận.
20 kỳ họp được tổ chức, HĐND thành phố đã ban hành 161 nghị quyết, trong đó có 56 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật. Nhiều những vấn đề quan trọng được tập trung xem xét và có chủ trương, giải pháp thúc đẩy như: công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch đô thị; tiến độ thực hiện các dự án đầu tư xây dựng bệnh viện bằng nguồn vốn ngân sách; việc cung cấp và sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh trên địa bàn thành phố... cùng những chính sách ưu đãi, khuyến khích đầu tư vào Khu Công nghệ cao, hỗ trợ giáo dục mầm non... góp phần từng bước giải quyết các vấn đề xã hội bức xúc, giữ vững an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
Các hoạt động giám sát, chất vấn được dành thời gian thỏa đáng để làm rõ vấn đề, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước. 8 nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, nội dung liên quan đến các vấn đề: ô nhiễm môi trường, công tác quy hoạch, giải quyết các “dự án treo”, an toàn giao thông, ngập nước, chăm sóc sức khỏe người dân, công tác giải quyết án dân sự... Đây được xem là cơ sở để HĐND giám sát việc thực hiện lời hứa của thủ trưởng các đơn vị trả lời chất vấn. Trong nhiệm kỳ, HĐND thành phố đã hai lần tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND bầu.
Việc giám sát, khảo sát giữa hai kỳ họp được tiến hành theo chương trình, gắn với việc đôn đốc, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, tạo sự đồng bộ trong triển khai, tổ chức thực hiện nghị quyết. Hoạt động tiếp xúc cử tri được tăng cường, cùng các chương trình “Lắng nghe và trao đổi”, “Đối thoại cùng chính quyền thành phố”, tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo... làm cho mối liên hệ, sự tương tác giữa đại biểu, cơ quan dân cử và người dân được trở nên thường xuyên.
Trong nhiệm kỳ, Thường trực HĐND đã tổ chức 6 lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng cho 1.645 đại biểu HĐND các xã của 5 huyện cùng với các hội nghị trao đổi kinh nghiệm hoạt động với Thường trực HĐND các xã, thị trấn. Nhiều tổ đại biểu HĐND TP tại đơn vị ứng cử có thực hiện giám sát hoạt động của UBND quận, huyện và tham dự các kỳ họp HĐND xã, thị trấn.
Thường trực HĐND luôn giữ mối quan hệ chặt chẽ với cấp ủy Đảng, Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, UBND TP... tạo thuận lợi cho việc thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết theo thẩm quyền và phối hợp các hoạt động theo quy chế ngày càng đi vào nề nếp. Mặt khác, Thường trực HĐND có chú ý tạo thêm các điều kiện đảm bảo cho hoạt động của HĐND như tăng đội ngũ giúp việc, cơ sở vật chất, kinh phí hoạt động...
Bên cạnh những mặt được, cũng còn nhiều vấn đề mà người dân cho rằng nghị trường còn chưa đủ nóng trước những vấn đề của thành phố, chưa tranh luận để tìm kiếm giải pháp tối ưu trong xử lý tình hình còn nhiều bức xúc, trách nhiệm giải trình có vụ việc chưa đi đến cùng. Công tác giám sát, tự giám sát, hậu giám sát còn chưa đạt như mong muốn. Cải cách hành chính, xây dựng văn hóa công vụ... còn nhiều vấn đề mà cả hệ thống phải khắc phục nhằm giảm phiền hà và cơ chế xin - cho. Lĩnh vực văn hóa chưa được quan tâm đầy đủ. Việc thí điểm không tổ chức HĐND quận/huyện, phường thực hiện có kết quả nhưng chưa tổng kết sâu và chưa thuyết phục được cấp trên. Cơ chế, chính sách cho thành phố đặc biệt gần như chưa đáp ứng, vẫn mặc chiếc áo giống như các tỉnh/thành... TPHCM còn nhiều tiềm năng, còn dư địa để bứt phá vươn lên mà trong vai trò của cơ quan dân cử, có thể có những đề xuất, kiến nghị một cách có hiệu quả.
Những ngày vừa qua, TPHCM đã có sự khởi động đầy hào hứng, tâm huyết từ việc triển khai, tổ chức thực hiện Nghị quyết XII của Đảng và Nghị quyết X của Đảng bộ TPHCM. Tổng kết hoạt động của cơ quan dân cử khóa này và chuẩn bị cho việc bầu cử khóa mới, chúng ta có niềm tin và có nhiều kỳ vọng. Điều mong muốn cần có chính là cơ chế đặc thù cho TPHCM tăng tốc, là việc TPHCM phải chủ động đề xuất với cấp trên, đồng thời chủ động phân công, phân cấp ngay trong chính các cơ quan hành chính của thành phố. Cùng với việc xây dựng thành công hệ sinh thái khởi nghiệp, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, tạo động lực phát triển mạnh mẽ, xứng đáng là đầu tàu của phát triển, đầu cầu của hội nhập và là một thành phố có chất lượng sống tốt.
PHẠM PHƯƠNG THẢO
