Mới đây, tại buổi hội thảo tìm giải pháp thúc đẩy hoạt động sáng kiến, sáng chế cho nhà nông (do Cục Sở hữu trí tuệ và Sở KH-CN TPHCM tổ chức), nhiều đại biểu cho biết các sáng kiến, sáng chế của nhà nông chưa được xem trọng đúng mức.
Theo số liệu thống kê của Cục Sở hữu trí tuệ (SHTT), liên quan đến những sáng chế thuộc lĩnh vực nông nghiệp, hiện cả nước chỉ có 120 bằng độc quyền sáng chế và bằng độc quyền giải pháp hữu ích, trong đó có 79% thuộc sở hữu tư nhân.
Riêng tại TPHCM, số lượng đề tài nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp do Sở KH-CN đầu tư giai đoạn 2007-2011 cũng chỉ có khoảng 53 đề tài, bình quân mỗi năm sở đầu tư khoảng 3-4 tỷ cho lĩnh vực nông nghiệp và công nghệ thực phẩm.
Ông Nguyễn Văn Bảy, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo (thuộc Cục SHTT) cho rằng, hoạt động sáng tạo của nhà nông xuất phát từ việc tháo gỡ những khó khăn trong sản xuất nông nghiệp, chủ yếu là cải tiến kỹ thuật các thiết bị cơ khí trong sản xuất, thu hoạch, chế biến. Phạm vi sử dụng thường chỉ trong gia đình hoặc địa phương, nên sáng kiến cải tiến kỹ thuật của nhà nông chưa được các cơ quan nhà nước nắm bắt và đánh giá một cách chính thức.
Cũng theo ông Bảy, để khuyến khích nhà nông say mê sáng tạo, rất cần cơ quan quản lý nhà nước đi tìm, công nhận và bảo vệ những sáng kiến của nông dân, nếu nông dân muốn chuyển giao nhân rộng thì tạo điều kiện cho họ chuyển giao, khi đó mới kích thích được phong trào nghiên cứu.
Bên cạnh đó, vấn đề thời gian quá dài cho các loại thủ tục cũng được nhiều đại biểu, đặc biệt là các nhà nông có ý kiến tại hội thảo.
Theo ông Cổ Đức Trọng, Giám đốc Công ty TNHH Linh Chi VINA, để nghiên cứu việc nuôi trồng các loại nấm dược liệu Hầu Thủ, Thượng Hoàng thích hợp với điều kiện khí hậu TPHCM, công ty đã mất khá nhiều thời gian. Nhưng nộp hồ sơ đăng ký bằng sáng chế từ năm 2010 đến nay vẫn chưa có kết quả. “Thẩm định là cần thiết nhưng cần rút ngắn thời gian thẩm định. Bởi không khéo, chính thủ tục lại là nguyên nhân triệt tiêu niềm say mê nghiên cứu, sáng tạo của nông dân”, ông Trọng nhấn mạnh.
Thực tế cho thấy, các sáng chế, sáng tạo của nhà nông xuất phát từ thực tiễn sản xuất chứ không vì các cuộc thi, các giải thưởng. Ngoài vướng mắc ở khâu thủ tục đăng ký bản quyền, sự thiếu mối nối thông tin giữa 3 nhà (quản lý, nhà nông, doanh nghiệp) khiến nhiều sáng kiến, sáng chế của nhà nông chưa có điều kiện được nhân rộng.
Chính vì thế, theo Cục SHTT, những ý kiến trong hội thảo lần này sẽ phục vụ hiệu quả cho Đề án “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm thúc đẩy hoạt động sáng kiến, sáng chế của nhà nông” mà cục đang thực hiện.
TƯỜNG HÂN